Ný félagsrit - 01.01.1872, Page 162
162
Prjóuakoddi stjórnarinnar.
liéSanaf, og því getum vér ekki spáíi þessu stjárnarlagi
mjög miklu lánglífi, enda óskum vér þess heldur ekki.
Vér gjörum ráí) fyrir, af) blö&in á Islandi muni skoba
betur þetta bobaba fyrirkomulag, en oss er færi á, og sýna
kosti og lesti á því. Oss virbist í stuttu máli aö segja, af)
breytíng sú í hinni umbobslegu stjdrn á íslandi, sem hér er
bobuf), sé í öllum abalatrifium öldúngis únýt og úmerkileg,
og í sumum þeirra til meiri tafar og úþæginda en þaf) sem
nú er, og þú mef) töluvert meira kostnafi; í ymsum smærri
atrifium er hún, ab því er oss finnst, af) vísu í rétta stefnu
og til nokkurra búta, en þessi atribi eru svo úveruleg, ab
þeirra gætir lítt ebur ekki, því þar sker hvergi svo úr,
af) þaÖ leibi til annars en sömu rekistefnunnar til Dan-
merkur, einsog híngaf) til. En þaö er í ymsu tilliti kostur
vib þetta allt saman, af) nú höfum vér séf) abra hlibina
á þeirri stjúrnarbút, sem oss var fyrirhugub síðan 1869,
og sem minni hlutinn á alþíngi hefir verif) ab gylla fyrir
oss; hún er enda orbin ab sumu leyti skárri, heldur en
frumvörpin bobubu, og er þab áleitni meira hlutans ab
þakka, þú stjúrnin muni varla vilja játa þab. Nú er eptir
hin hlibin, sem ab alþíngi snýr, og er allt komib undir
því, hvort stjúrnin hugsar sér ab koma sköpun á hana,
eba láta stjúrnarbát sinn skríba á þessari hlibinni einni,
meban uppi tollir.
En hvernig stendur nú á hinni Iagalegu ábyrgb, og
hinni lagalegu heimild stjúrnarinnar til ab setja þessar
reglur uppá sitt eindæmi? — Er heimildin gefin í því, ab
konúngur segir rábgjafanum hann megi búa til erindisbréf
handa landshöfbíngja? — eba er þar engin ábyrgb meb,
eba er sú ábyrgb fyrir konúngi einum? — En hvar er
þá sú ábyrgb, sem konúngur hefir tekizt á hendur, þegar
hann Iofar oss (lsama réttlæti og sömu velvild” eins