Gefn - 01.07.1872, Blaðsíða 19

19
sér hvort sem er að uppástanda, að sá eða þeir, sem liafa
gert Eddukviðurnar úr garði, haii fundið sjálfir uppá öllum
þeim hugmyndum sem þar standa, því þær eru ekki aunað
en trú og sögur, settar í þulur; og eins rángt væri að
álíta, að þessi trú sé fyrst sprottin upp á Norðurlöndum, eins
og vér þegar höfum talað um, heldur hefir hún þvert á
móti verið að myndast og brjótast um í margar aldir út
um allt Garðaríki og allt í frá Asíu, og því eru í sjálfri
Yöluspá nefnd »forn spjöll«, »fornar rúnar«, og í Yaf-
þrúðnismálum »fornir stafir«, af því sjálft efnið er margfalt
eldra en kvæðin. Konráð Maurer segir, að orðatiltækið
»forn« muni vera haft um heiðni af kristnum mönnum; og
ef svo er, sem trúlegt er, þá sýnir það að Eddukviðurnar
eru ortar af kristnum höfundum; og hafi -þeir verið kristnir,
þá gátu það engir aðrir verið en Íslendíngar. Hér verðum
vér að gæta þess, sem enginn getur neitað, að Eddukvæðiu
eru til í einu safni, og eins og einhverr hefir hlotið að
yrkja þau, eins hefir og einhverr hlotið að safna þeim; og
eins og kvæðin þekkjast hvergi nema frá íslandi, eins þekkist
safnið hvergi nema frá íslandi. Yér fyrir vort leyti finnum
engan »sálarfögnuð« af að eigna Sæmundi Eddusafnið; en í
fyrsta lagi hefir það nú allt af verið gert, og í öðru lagi er
enginn annar til, sem það verði kent við. og allt sem vér
þekkjum hér um, hvetur einmitt til þessa og bendir á
Sæmund. pó vér ekki ætlum að rita hér æfisögu Sæmundar,
þá leiðir það af sjálfu sér, að vér hljótum að nefna hann
nokkuð opt og ítarlega, þegar um Sæmundar-Eddu er að
ræða. Vér vitum meira um hann, en nokkurn þeirra sem
kölluðust »hinn fróði«. Enar undarlegu sögur um hann,
sem eru þýðíngarmiklar þó þær sé hjátrúarsögur, eins og
vér optar seinna munum geta sýnt, hafa myndast annað
hvort að honurn lifanda, eða þá skömmu eptir dauða hans;
því þannig er frá honum sagt þegar í Jóns sögu helga, sem
rituð er tæpri hálfri öld síðar; hans er og sumstaðar getið
í öðrum bókum. Á Frakklandi er sagt hann hafi nefnst
2*