Gefn - 01.07.1872, Blaðsíða 15

15
sSólarljóðs sögu« — þar merkir »saga« ekkert annað en
»orð«, það sem talað eða sagt er, án nokkurs tillits til hvort
það er bundinn stíll eða óbundinn. Sömuleiðis merkir »hið
fornkveðna« ekki það sem kveðið er, heldur einúngis það
sem sagt er, og »kveða« merkir »að segja«, mæla, en ekki
nærri ætíð að yrkja eða sýngja. Mythus merkir líka
einúngis sögu, það sem talað er, þó vér nú ætíð skiljum
þar við trúarsögur og hugmyndasögur. Neiti menn þessu,
þá yrði menn að geta sannað, að allt mál hafi í fvrstu verið
skáldskapur; en að það hafi ekki verið það (þó Snorri segi
að Æsir hafi talað allt í ljóðum, Ýnglíngasaga k. 6), það
sannast best á því, að heilbrigð skynsemi segir manni, að
skáldskapurinn sé hið æðra stig túngunnar; en vér viturn,
að allt í tilverunni gengur frá enu lægra til ens æðra, nema
hnignandi fari; og menn munu þó ekki geta sagt að
skáldskapurinn se bnignan málanna — eða hví er þá hann,
en ekki dagleg ræða, hafður til saungs og vegsemdar ? Óðinn
sagði við Starkað: »ek gef honum skáldskap, at hann skal
eigi seinna yrkja enn mæla« (óautrekss. k. 7): hér er
skáldskapurinn hugsaður svo torveldur og tignarlegur, að
það þurfti guðlegt vald til að veita hann, þar sem »að
mæla« var álitið sjálffengið. Á Sanskrit-máli nefnist skáld-
skapurinn »hinn mældi stíll« (mitaxara vagmaya), eða hið
setta orð: hér með er gert ráð fyrir »ómældum« stíl eða
óbundnum, sem er dagleg ræða; eins og líka allir vita að
hann gengur á undan enum »bundna« stíl eða skáldskapn-
um; og þó raunar stundum sýnist bera út af þessu, þá
ber samt aldrei út af því í raun og veru. f>ví þar sem
menn vita fyrir víst að t. a. m. Hrómundar saga Greipssonar
og Völsúngasaga eru saman settar eptir kvæðum, þá má
það vera eins víst, að þessi fornkvæði eru ekki hið upp-
runalega, heldur eru þau aptur ort eptir munnmælasögum
manna í óbundnum stíl; og sumstaðar sést jafnvel þessi
óbundni stíll í gegnum kvæðin, eins og í Helgakviðu
Hundíngsbana 1,11 (Rask): »því at þeir áttu jöfri at gjalda