Gefn - 01.07.1872, Side 66

66
sem í ritníugunni stendur. J>að vitum vér fj'rir víst, að
þjóðirnar eru mjög misjafnar að skapnaði, siðum og máli;
kemur þetta að nokkru leyti til af þeim löndum sem þær
byggja, en þó er mest af því erft frá forfeðrunum og geymt
um lángar aldir. Vér getum til að mynda fylgt norður-
landasiðum frá því á miðöldunum og upp til fornaldar vor-
rar; og þaðan aptur frá norðurlöndum og austur í Asíu.
Enar aumustu þjóðir eru á Nýjaliollandi, sumstaðar í Austur-
Indíum, í Ameríku og í Afríku; jafnvel í Norðurálfunni eru
heil mannfélög svo fávís og aum, að furðu gegnir, einkum
á suðurlöndum. Allir þessir menn eru alveg lausir við
menntun og uppfræðíngu, þeir gánga naktir eða þvínær
klæðiausir og geta í rauninni ekki gert greinarmun á réttu
og raungu eða góðu og illu; þeir eru að vissu leyti verri enn
dýr. Samt munu fæstir vera svo illa á sig komnir, að ekki
sé einhverr mannlegur sálargneisti í þeim, því vér þekkjum
enga þjóð, sem ekki grefur ena dáuu, og allstaðar um
heiminn eru þess menjar; allar þjóðir fara. og með eld,
hversu aumlegar sem þær eru, en það gerir ekkert dýr.
Enn eru sumar þjóðir mannætur, og eiustöku þeirra þekkja
engin lög eða manna siði, heldur lifa í skógum eins og
villudýr og nærast af öllu sem tönn festir á.
Egiptar eru elstir allra þjóða, þeirra er sögur gánga
frá. Á Egiptalandi finnum vér nærrí því 4000 árum fyrir
Krist svo menntaða þjóð að furðu gegnir; vér iinnum þar
ekkert viðvæníngssmíði, heldur svo fullkominn verknað, að
menn segja að sumt af því verði nú ekki lengur gert svo
vel. Penínga kunnu þeir ekki að slá, því mönnum hafði
enn ekki dottið í hug að setja gjaldstofninn á þann fót,
heldur var gullið vegið; en þeir kunnu að bræða málm og
smíða svo furðanlegt er; eptir svo margar þúsundir ára
finnast enn speiglar í rústunum á Egiptalandi; þeir eru af
málmblendíngi, krínglóttir með skapti á, og sumir enn svo
fagrir að speiglast má í þeim eins og í glerspeiglum. |>eir
kunnu að bræða gler og búa til svo fagra glersíeina að