Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1929, Síða 49

49
bezt hvaða ærsl og busl er komið á menn; menn vilja nú sundra öllu,
hafa tvo skóla, og þar af Ieiðir 3—4 biblíótek, 2 biskupsstóla, 2 prent-
verk, þíng á Þíngvöllum (og prentverk?) Alt geingur út á, að ekkert
sé í Reykjavík og að öllu sé sundrað, svo engin dáð sé í neinu; þessi
skaðlega stefna er því miður of algeng.
Það gleður mig mikið að heyra, að þér hafið talað við gamla
Thomsen, og allra helzt, ef menn geta gert sér nokkra von um að
hafa nokkuð upp úr því, því safnið þarf þess sannarlega með, að sem
flestir styrki það. Og það held eg miði til góðs. Við höfum tekið
okkur til og skrifað Thomsen og sendum yður það. En eg hefi neyðst
til sjálfur að semja það á íslenzku og láta útleggja, og verður það
því ekki eins stutt og sláandi og óskandi væri, því eg er óvanur þess
háttar. En mér fanst nauðsynlegt að drepa á ástand safnsins, og hve-
nær það var stofnað, og af hvaða ástæðum helzt var þörf á því, og
hvaða hætta er búin öllum fornmenjum, sem hér eru og hér finnast,
og hvað við helzt þurfum frá þessum 2 tímabilum.
Þó að þetta sé allt ófullkomnara en vera skyldi, þá treystum vér
því, að það dugi, ef þér mælið fram með því, ef annars nokkuð dugar,
því Thomsen fer víst ekki að rekast í formgöllum á prívat-bréfi, ef
meiningin væri rétt.
Hvað Hauksbókar-blöðunum viðvíkur, þá er eg alveg hissa á, að
þér skulið halda að eg muni láta þau af hendi, eða nokkuð annað af
því sem landsmenn hafa trúað mér fyrir að geyma, því að það vildi
ekki einúngis skerða traust landsmanna á mér sem öðrum forstöðu-
manni safnsins, heldur gæti það líka vakið þá skoðun hjá almenníng,
að eingu væri meir óhætt á safninu en annars staðar, og fyrir slíkt
gætu margir menn hér (og þó einkum stiptsyfirvöldin) stránglega
krafið mig til reikningsskapar, og er mér það ekki betra.
Sé skylda Á. M. nefndarinnar, að heimta blöðin af oss, sem óvíst
er, þá liggur sú sama skylda á oss af sömu ástæðum, að verja þau,
og kemur oss ekki við, hvort heldur stjórnin eða Á. M. nefndin gerir
það, að heimta þau, því það getur sá einn gert, sem getur sannað, að
hann hafi rétt á því. Að mér var eingin launúng á, hvaðan eg héldi
að blöðin væru komin, sýndi það, að eg sagði strax álit mitt um það
í skýrslu minni um safnið; enda var það óhætt, því safnið hafði frjáls-
lega fengið þau, og þeir sem gáfu safninu þau, og faðir þeirra, og
hafi hans orðum verið trúandi, þá hafa blöðin verið komin híngað
til lands laungu fyr en fyrir 40 árum. Og þurfti því ekki Guðbrandur
að koma með það í blöð sem neina nýúng, hvaðan hann héldi að
blöðin hefðu sinn uppruna, og sem eg heldur ekki skil, til hvers átti
að setja í blað, nema óbeinlínis til að meiða oss og safnið, eða til að
4