Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1975, Page 121

■SKÝRINGAR YPIR ÖRNEFNI
125
þekkja menn enn, og vita menn hvar hann hefur staðið, og er það
í Hnjúkshlíð austanverðu í miðjum Skíðadal, og hefur í fyrri tíð
fallið j arðfall á bæinn og túnið og lagst svo í eyði, en bærinn byggður
aftur nokkuð framar undir hlíðinni og heitir nú á Hnjúki.35 Nú eru
fjárhús frá Hnjúki þar sem Möðruvellir stóðu, og voru þau byggð
snemma á þessari öld, og fundu menn þar ösku og ryðguð járnabrot —
það sagði mér bóndinn sem húsið byggði — sem sýndu að þar hefur
bær verið. Hnjúkur er nú ein helsta jörðin í Skíðadal, landgóð og
víðlend.
21. kapítuli.
43. Strönd: Almennt nú kölluð Upsaströnd, kennd við kirkju-
staðinn Upsir sem fyrrum var prestssetur, og er Upsasókn á Strönd-
inni ysti hluti af Svarfaðardal að vestan. Svo segir í sögunni „að
þá er Karl hafði eina nótt heima verið, þá ríður hann út á Strönd“.
Meiningin er í sögunni, þegar Karl hafði eina nótt heima verið á
Grund (því þar hefur hann átt annað bú) eftir fundinn í liólminum
við Ljótólf, ríður hann út á Strönd, það er heim á Upsir, því þar
hefur hann haft aðalaðsetur sitt eftir dauða Þorsteins svörfuðs
föður síns (sbr. 19. kapítula Svarfdælu).
44. Sandur: Nú almennt kallaður Böggvestaðasandur. Hann liggur
með sjónum austur og vestur fyrir botninum á Dalvíkinni,36 frá
Brimnesi að vestan og austur að Hálshöfða. Það hefur verið trjá-
rekaland eitt það besta til forna og liggur undir jörðina Böggve-
staði að vestan en jörðina Háls að austan.
35 Ekki verður annað séð en að Þ. Þ. reki svarfdælsk munnmæli þegar hann
segir að Möðruvellir séu sama jörð og Hnjúkur, þótt þar sé raunar ekki
um neina „velli“ að ræða. Líklega er einmitt það ástæðan til þess að Kálund
segir að Möðruvellir séu „utvivlsomt“ sama og Skíðastaðir sem eiga að
hafa verið til í dalnum vestan ár, milli Másstaða og Dælis. Þar er landslag
við hæfi en ekkert er þó vafalaust um þetta efni.
30 Víkina fyrir mynni Svarfaðardals kallar Olavius Svarfadedals-Bugten, enda
vafalítið að hún muni hafa heitið svo fyrrum, Svarfaðardalsvík. Hvorki það
nafn né heldur orðmyndin Dalvík hafa þó verið mikið á vörum manna í seinni
tíð, og oft hafa menn verið að velta því fyrir sér hvers vegna kaupstaðurinn
hafi hlotið nafnið Dalvík, þegar hann fór að vaxa upp. Plássið var annars
alltaf kallað Böggustaðasandur. Halda mætti að Þ. Þ. hafi verið eðlilegt að
kalla víkina Dalvík (hann skrifar orðið með litlum staf, sem ekkert er að
marka), og væri þetta þá ef til vill elsta heimild um nafnið. En því miður
er þessu ekki treystandi vegna þeirrar sérvisku Þ. Þ. að sleppa s í fyrri
lið samsettra nafna, sbr athgr. 6. Þótt hann skrifi dalvíkinni, getur alveg
eins verið að hann og aðrir hafi sagt „dalsvíkinni".