Fylkir - 01.01.1919, Qupperneq 4

4
FYI.KIR.
að byggja á því neinn verksmiðjuiðnað (sbr. 2. heffi Fylkis), eru
enn ósönnuð. Alþingi hefir ekki, það eg fil veit, lagt fram neitt
fé til þess að rannsaka neitt til hlítar, hve mikið finst af kalk-
steini hér á landi, né hve nýtilegur hann er. Rannsóknarferðir
dr. Helga Péturss hafa verið meira jarðfræðislegar en verkfræðis-
legar. Og kalkbrenslu félagið, sem fengið hefir einka leyfl til þess
að brenna Esju-kalksteininn, hefir ekki starfað neitt, nú um nokk-
ur ár.
Pörfin á ódýru og góðu byggingarefni er hverjum manni auð-
sæ. Annars verða hin ýmsu fyrirtæki, sem nú eru á dagskrá
þings og þjóðar, óvinnandi vegna kostnaðarins. Pannig verðui
kostnaður lítilla safmagnsstöðva yfir 1000 kr. hvert hestafl, með
núverandi prísum, því að steinverkið eitt kostar nál. miljón kf-
fyrir 3000 hestafla stöð (sbr. áætlun Ragnars Lie um rafmagns-
stöð við Elliðaár Rvíkur, í jan. 1917). Til þess að kostnaður raf-
magnsstöðva verði alþýðu ekki um megn, má byggingarefnið ekki
vera með neinu afar verði, eins og nú er orðið.*
Pað var til þess að vekja athygli almenuings á þessu megiu-
atriði steinvinnu og bygginga hér á landi og til að kynna mér
ögn betur steinaríki íslands og þá menn, er bezt bæru skyu-
bragð á steina- og jarðtegundir, að eg mæltist til þess í fyrra-
sumar, að alþingi veitti mér 1200 kr. styrk á ári um næstu tvö
ár, til að safna nýtilegum og öðrum jarðtegundum, einkum þeirn,
er mætti nota til bygginga. Pingið veitti mér (16 móti 10) helni'
ing þeirrar upphæðar, n.l. 600 kr. á ári, »til þess að safna stein-
tegundum og til iðnaðarnáms«. Pessi fyrirskipun um iðnaðarnám
fanst mér svo undarleg (eg hefi nú þrjá um sextugt), að eg
aði fyrst lengi ekki að taka þenna styrk, sem mér einnig fanst;
ónógur til að gera verulegt gagn ; en, eftir samtal við gætna og
greinda menn, lét eg mér þetta lynda og ferðaðist dálítið Héf
* Einn ten. metri af steinsteypu kostar nú 60—170 kr. (sbr. áætlun þeirra )■
Þorlákssonar og O. Hlíðdals, Rvík 29. inaí þ. á.).