Óðinn - 01.01.1922, Blaðsíða 19

ÚÐINN
19
Þessi mynd er af Sveini Björnssyni sendiherra, frú hans og börnum, og
er hún tekin rjett áður en þau fluttust til Khafnar haustið 1920.
af Saxa rúnameistara, sem er framhald af
hinum áður nefndu fyrstu IX bókunum
af sögu Saxa, sem áður hefur verið getið
um. Þessum texta fylgir ritgerð um hinar
latínsku fyrirmyndir Saxa, og allmikið
verk, sem sýnir fram á, að í IX fyrstu
bókum sínum hefur Saxi að minsta kosti
2/3 hluta frá íslendingum, mest úr forn-
sögum vorum. Ekki er unt að koma
bókinni út, nema með verulegum fjár-
styrk annarsstaðar að. Vísinda-akademíið
í Berlín hefur sjeð handritið, prófað það
og hrósað því mjög, og tekur sjer «þann
mikla heiður«\ að senda H. 6000 mörk
til útgáfunnar og 1900 mörk handa honum
sjálfum, en 6000 mörk, með því gengi, sem
markið hefur nú, ná ákaflega skamt til
þess að koma á prent stórri bók, sem er
650 blaðsíður. Próf. H. hefur samt ekki
gefist upp. Hann hefur von um að Rask-
0rsteds stofnunin í Höfn muni vilja styðja
að því, að textaútgáfan af þýðingunni
komist á prent í Höfn, en með athugasemdirnar um
hinar íslensku heimildir Saxa er engin von. Að sjálf-
sögðu er það skylda okkar Islendinga, að útvega
á einhvern hátt þær 2000 kr., sem þarf til þess að
athugasemdirnar um íslensku heimildirnar komi út
jafnframt. — Okkar er sóminn.
]eg vona að Halldór Guðjónsson frá Laxnesi taki
mjer það ekki illa upp, þó jeg taki hjer orðrjett upp
lýsingu hans á Paul Herrmann, þegar hann heim-
sótti prófessorinn fyrir skömmu. Lýsingin á fundum
um þeirra er í »Alþýðublaðinu« 1. febrúar þ. á.:
»í myrkri kvöldið eftir er eg svo í Torgau og lit-
ast um í mannþyrpingunni á járnbrautarstöðinni. Loks
kem jeg auga á mann, háan vexti, vel á sig kominn,
fríðan sýnum, skeggjaðan, með barðastóran hatt á
höfði; í fljótu bragði virtist þessi andlitssvipur bera
vott um skáld eða listamann, enda átti jeg eftir að
komast að raun um að maðurinn á þetta tvent til,
þótt vísindamenskan sje aðalstarfsvið hans. Þótt við
hefðum ekki sjest fyr, þektum við óðar hvor annan
úr mannþyrpingunni; hann sá strax að jeg var ís-
lendingurinn, jeg sá strax að hann var próf. Herr-
mann, íslandsvinurinn. Og slíkt vinarþel lá í kveðju
hans, sem hann hefði í huga alla hina íslensku þjóð,
sem hann svo mjög hefur bundist ástum við.
Við gengum gegnum trjágöng nokkur og komum
brátt að húsi hans í Bahnhofstrasze, og jeg var
kyntur frú Herrmann og ungri fallegri dóttur þeirra
hjóna. Gestrisnin og ástúðin, sem jeg naut hjá þeim
þessa daga, sem jeg dvaldi þar, verður mjer ógleym-
anleg, hið vingjarnlega heimili, hið góða, gáfaða fólk,
hinn glöggi skilningur húsbóndans á því, sem íslenskt
er og ást hans til þess, — í einu orði: dvölin hefur
gert mig ríkari að ljúfum og unaðslegum endurminn-
ingum, sem ekki munu fyrnast. — Slíkt eru fyrir
mjer mikil auðæfi^.1)
Próf. H. gladdist, þegar hann sá nýju útgáfuna af
íslensku biblíunni, yfir því, að hún skyldi vera komin
út í svo skínandi útgáfu. Sálmabókin íslenska þótti
honum fremri þeirri norsku, því í henni væru fleiri
sálmar eftir íslendinga sjálfa, en eftir Norðmenn í
norsku sálmabókinni. Hann áleit landvarnarskylduna,
og heræfingarnar, sem henni fylgja, vera besta skóla
fyrir unga menn, með því styrktu þeir líkama sinn,
og lærðu hlýðni. Hann áleit hlýðni við yfirboðarana
vera nauðsyn. Það er ekki óeðlilegt, þar sem hann
sjálfur hjelt stöðu í þýska hernum, og var komman-
dant í Torgau, þangað til styrjöldin mikla hófst. Þrátt
fyrir það var H. enginn keisarasinni. Hann tilbað
keisarann aldrei, meðan hann var við völd, og hnýtir
aldrei í hann nú þegar hann er fallinn af stóli. Til
þess þarf drengskaparlund, nú þegar þýska þjóðin er
komin á knje um sinn, nú þegar sigurvegararnir —
1) Orðið „fvrirmannlegur" hefði að minni hyggju átt að
standa ( lýsingunni.