Eimreiðin - 01.05.1898, Síða 20

100
Hin reglulegu hreppsþing kölluðust samkomur. Þau vóru ákveðin
með lögum í eitt skipti fyrir öll og haldin á ákveðnum tímum. Pessi
hreppsþing vóru háð þrisvar á ári, hið fyrsta á langaföstunni, annað á
vorin að afloknu vorþingi og hið þriðja á haustin, og skyldi það ekki
vera fyr en fjórum vikum fyrir veturnætur og ekki síðar en fyrsta sunnu-
dag í vetri. Hreppsþingin skvldu allir þeir hreppsbændur sækja, er
tíund áttu að greiða og þingfararkaupi að gegna; gætu þeir eigi komið
því við að koma sjálfir, máttu þeir þó senda annan rnann í sinn stað
(t. d. vinnumann sinn) með fullu umboði til að greiða atkvæði fyrir
þeirra hönd. En væri út af þessu brugðið, þannig að einhver hvorki
kæmi sjálfur nje sendi annan mann i sinn stað, þá varðaði það 3 marka
sekt. Þeir einir, sem þannig sóttu hreppsþingin, vóru skoðaðir sem
rjettir samkomumenn og atkvæðisbærir.
Til þess að samþykkja ályktun um almenn sveitamálefni (hreppa-
mal) þurfti að eins meiri hluta atkvæða samkomumanna; en ályktun urn
breyting á fundarsköpum, ákvæðunum um hvenær og hvernig hrepps-
þingin skyldu háð og boðuð o. s. frv. (samkomumál) varð ekki gerð,
nema hún væri samþykkt í einu hljóði. Kosning hreppstjóranna var
og því að eins gild, að þeir væru kosnir í einu hljóði. Ef atkvæðin
dreifðust við kosninguna, var skorið úr með hlutkesti. Þegar samkomu-
mennirnir gátu ekki orðið á eitt mál sáttir um það, hvort hreppurinn
skyldi taka einhvern ómaga til framfærslu eða flytja hann á annan hrepp,
þá var svo á kveðið, að þeir skyldu ráða, sem greiddu atkvæði með því,
að neita að taka ómagann að sjer og vildu flytja hann til framfærslu í
annan hrepp.
Sumurn sveitamálum skyldi ráðið til lykta á ákveðnum hrepps-
þingum. Pannig áttu menn að biðja sjer byggðarleyfis á langaföstu-
fundinum; en hefði umsækjanda af einhverjum ástæðum verið það
ómögulegt, varð hann að minnsta kosti að gera það á vorfundinum. Á
vorfundinum átti einnig að kjósa þá 3 sóknarmenn, sem áttu að aðstoða
hreppstjórana og sjerstaklega að höfða mál fyrir brot á samkomumálum.
Þá skyldu menn og segja til, hvort menn vildu heldur að menn ábyrgð-
ist með þeim eldhús eða skála, ef hús þeirra brynnu. Á haustfundin-
um var skipt tiund og matgjöfum og þá vóru hreppstjórarnir kosnir.
En annars hafa menn sjálfsagt getað ráðið flestum sveitamálum til lykta
á hverju reglulegu hreppsþingi. Þannig átti t. d. sá, sem hafði misst
nautfje sitt í fallsótt, bæði að segja til skaða síns og hve hann hefði
virzt á næsta reglulegu hreppsþingi eptir að hann beið skaðann.
Aukahreppsþingin kölluðust hreppsfundir eða hreppsstefnur. Þau vóru
ekki bundin við neinn ákveðinn tíma, heldur mátti stefna þeirn saman
hvenær sem þörf krafði og svo opt sem vera skyldi. Hver einstakur