Eimreiðin - 01.09.1903, Page 23

i«3
styðja þær og skýra. Trúin er opinberun að svo miklu leyti sem
hún sér og skynjar fyrirfram viss sannindi, sem á þeim tíma, þeg-
ar hún myndaðist, vóru enn þá ókunn. Trúarhugsjónir hlutu fyrir
þá sök að verða fyrirmyndanir (sýmból), og urðu eigi kendar
nema í dæmisögum. En eftir því sem vísindunum fer betur
fram, eftir því lærum vér betur að skilja þýðing eftirlíkinganna.
Guð er í öllum hlutum, en bezt er hann auglýstur í mann-
inum, einkanlega þeim, sem siögæðisins leitar. Og þessi er mein-
ing hinnar guðmannlegu fyrirmyndar, eða Krists — frelsarans,
hvers kenning er »vegurinn, sannleikurinn og lífið«.
Jesús írá Nazaret var, samkvæmt nýjustu og nákvæmustu
rannsóknum, sögulega sönn persóna, en engin goðsögu-vera eða
hugsjónarsmíði, hversu mjög sem ýkjur og öfgar trúarskáldskapar-
ins hafa umbreytt honum og ummyndað hann, eins og gjört hefir
verið við aðra æðstu fræðifeður vors kyns, svo sem Zóróaster og
Búdda. En hvort Jesús hafi verið sögulegur maður eða eigi,
hefir minni þýðing, því að spurningin er eigi um það, hvort Jesús
frá Nazaret lifði fyrir 2000 árum, heldur það, hvort Kristur, guð-
mannshugsjónin, sá kraftur frá guði, sem framknýr vort kyn á
siðgæðisveginum, sé nú lifandi og nálægur. Bað eru til kristnir
menn, sem eigi hafa annan kristindóm en Jesúisma. En kristn-
ir menn skyldu læra að aðgreina Jesúm og Krist. Jesús kendi
veginn, sannleikann og lífið eins og hann skildi það, en Kristur
er vegurinn, sannleikurinn og lífið. Hann er fyrirmynd góðleikans
og hinnar lifandi eftirþrár eftir siðgæði, mannelsku og kærleik,
eins og þvílíkt má í manni holdgun taka. Sá, sem trúir á Jesúm
frá Nazaret, er eigi enn laus við heiðindóm. Hann hefir trú hjá-
trúarmannsins, sem trúir á kraft töfranna; sem sé, hinna kristnu.
Sá einn, sem trúir á Krist og breytir eins og Kristur, hefir tekið
algjörlega kristna trú, lausa við allar heiðnar leifar.
4. Djöfullinn.
Hið illa gjört að persónu virðist í fyrstu hryllilegt. En því
betur sem vér íhugum persónugervi djöfulsins, því fremur er eins
og ljósi bregði yfir myndina. Djöfullinn er frá upphafi vega sinna
talinn íbúð alls, sem er óyndislegt, og því næst allrar ilsku og
ranglætis. Hann er hatrið íklætt holdi og blóði, eyðilegging og
tortíming; og í þeirri veru sinni er hann fjandi tilverunnar, skap-