Eimreiðin - 01.09.1903, Page 72

232
Poesi i Rythme og Klang). Öll bera þau þjóðernis-einkenni frá byrj-
un til enda. Auk þess er létt að leika þau og skilja þau. Sönglög
þessi eiga tilkall til, að þeim sé athygli sýnd á hverju heimili«.
Allur ytri búningur heftis þessa er ,í bezta lagi.
H. P.
FERÐ UM SNÆFELLSNESS- OG DALASÝSLU sumarið 1902.
Flöfundur Þórhallur Bjarnarson. Rvtk (sérpr. úr »Búnaðarritinu«
1903). — Stjórnendur Búnaðarfélags íslands vilja kynna sér af eigin
heyrn og sjón hugi manna og háttu í sveitunum, Sakir þess fór for-
seti félagsins ferð þá, er hér er um að ræða. Ritgerð þessi er í 16
köflum og 54 bls. að stærð.
Ritgerð þessi er ágæt bæði að búningi og efni. Alstaðar lýsir
sér í henni brennandi ættjarðarást og bjargföst trú á blómlegri framtíð
lands og þjóðar. Efnið er margbrotið, því höf. víkur að ýmsu, sem
»ekki beint snertir ferðina«,. en honum »kom til hugar í og upp úr
ferðinni«. Ftér. skal minst á nokkur einstök atriði.
Húsakynnin eru aum og endingarlaus víða um Snæfellsnes. Höf.
leggur til, að grjótið sé notað meira til húsabyggingar en nú geris't. —-
Honum þykir ekkert efamál, að grunnskreiður hjólabátur gæti farið
eftir Hvítá í Borgarfirði. — Nýja brautin frá Borgarnesi vestur í Hnappa-
dalssýslu ætti að verða viðskiftalífæð milli sveitanna og Reykjavíkur,
Eftir brautinni er nú mesti fjöldi vagna stöðugt á gangi. —- Við Rauða-
melsölkeldu mætti reisa heilsubótarskála til sumarvistar.
Um Staðarsveit og Breiðuvíkurhrepp ritar höf. langt mál, og tek-
ur hann upp í ritgerðina skýrslur um sveitir þessar frá 2 merkum og
nákunnugum mönnum. Breiðavíkurhreppi er lý.st á þessa leið: »Af-
brigða slægjur, fengsæl fiskiver hvort út af öðru, sauðlönd afbragðsgóð
og afréttarlönd afarvíð og kostagóð«. Þótt sveitir þessar séu einhver
allra bezti bletturinn á öllu landinu, hefir þeim þó hnignað mjög síð-
ustu árin sakir fólkseklu, og margar jarðir hafa lagst í eyði í Staðar-
sveit. Auðvitað er innflutningur nýtra framkvæmdarmanna eina ráðið
til þess, að sveitir þessar rétti við. Innflutningurinn gæti verið úr öðr-
um landsfjórðungum . og jafnvel frá útlöndum (t. d. Finnlandi). Sum-
staðar mætti hafa stórbú t. d. á Knerri. Á engjunum þar »sló 18
vetra unglingur á 18. þurrabandshesta á dag af kýrgæfu heyi«. Höf.
vonar að stórbú rísi upp. Þau mundu bera sig bezt, því þar væri
»vitið mest og minstu til kostað móts við afurðir«; hann skýrir ná-
kvæmar hugmynd stórbúanna og færir rök fyrir kostum þeirra. Aðal-
orsökin »til úrkynjunar fólksins og hnignunar héraðanna« um Snæfells-
nes er óefað sú, að þar komst á miklu meira ófrelsi en annarstaðar á
landinu. Héruð þessi vóru skongsland og kaupmanna«.
Móland er ágætt í Eyrarsveit og víða go.tt um Snæfellsnes. En
mógæðunum í Kolgrafarlandi (austan Kolgrafarijarðar) er alveg við-
brugðið. Gæti þar ef til vill orðið arðsöm mósala. Höf. leizt vel á
»snæfelska móskerann« og lýsir honum. — Stykkishólmur getur orðið
miðstöð allrar verzlunar við Breiðatjörð. Þar mætti koma upp stór-
skipabryggju, og innsiglinguna má bæta með leiðarljósum. Mótorbátar,