Eimreiðin - 01.01.1906, Page 15

i5
lög Mósesar til grundvallar, eins og þau liggja fyrir í boðorð-
unum. Og vel ég þann kostinn af tveimur ástæðum. Fyrst og
fremst fyrir þá sök, að þau lög eru kunnari almenningi, heldur
en »Lagasafn alþýðu«, og er því heldur von til, að menn varist
þau. En hin ástæðan er sú, að efnið er viðráðanlegra á þennan
hátt; því að ef rannsaka skyldi hvernig lög alþingis eru haldin,
þá yrði að skrifa stóra bók, og mundi þó efnið aldrei verða tæmt,
svo eru þau mörg og í miklum flækjum.
Fyrsta boðorðið er um guðhræðsluna, eins og kunnugt er.
Pað orð hefir farið af Pingeyingum, að þeir væri litlir trúmenn.
Peir hafa jafnvel verið annálaðir fyrir hreint og beint guðleysi
um alt land. Eg ætla ekki að leggja úrskurð á þetta mál, því
að líklega yrði hann véfengdur og hlutdrægur talinn. En í þess
stað læt ég mér lynda að bera fyrir mig orð prests, sem dvaldi
nokkur ár hér í sýslunni. — Hann gat þess, að sér hefði staðið
stuggur af Pingeyingum, að þessu leyti, áður en hann kom hingað,
því að þeir helðu verið annálaðir í eyru sín fyrir guðleysi. En
nú sagðist hann geta borið um þetta af eigin reynd, og álit sitt
væri það, að Fingeyingar væru »bezt trúaðir allra landsmanna«.
— Petta var mælt í skálaræðu, — reyndar í vínlausri veizlu. En
þó má gera ráð fyrir ýkjum í orðum prestsins, af því að allar
skálaræður, eða flestar að minsta kosti, eru ýkjum auknar. Eg
ætla að vera varkár og hafa í huga málsháttinn, sem segir, að
fáir ljúgi meira en um helming. Eg ætla að taka meðaltal af
bezta og versta vitnisburði, og þá verður það uppi á bauginum,
að Fingeyingar séu í meðallagi kristnir, í samanburði við aðra
landsmenn, ef til vill betur, en alls ekki lakar. Með þessu er
það ekki sagt, að Fingeyingar séu há-lúterskir í skoðunum sínum.
En fleira er matur en feitt ket. Og fleiri trúarskoðanir góðar en
Lúters.
Þegar ég var ungur, man ég það, að nafn guðs var lagt
mjög við hégóma. Gamlar konur t. d. voru altaf að biðja fyrir
sér. Ekki þurfti meira til en að barn vætti kjöltu þeirra, þá kvað
altaf við sama tón: »guð stjómi mér«, eða »guð stjómi þér barn«.
Altaf voru fyrirbænir innan um alls konar arg og jafnvel blóts-
yrði. —
Nú er þessi ósiður að lognast út af, og er þá óhætt að full-
yrða, að annað boðorðið sé vel haldið — og er þó allmargt
skrafað enn þá á kvennpöllunum.