Eimreiðin - 01.01.1906, Side 17

að börnin eiga í vök að verjast með fjölskyldu sína, þegar það
kemur til mála, að »gamla konan« fari á sveitina. — En mikið
má, ef gott vill, og víst er kominn tími til að þessir smánarblettir
séu þvegnir af þjóðmenningunni, þar sem 1900 ár eru liðin síðan
frelsarinn fæddist og meira en 6000 ár frá sköpun veraldar,
Virðing fyrir foreldrunum kemur fram í fleiri greinum en þessari,
og verður því víðar að fara. Hafi Móses ætlast til þess, að bórn
hefðu sömu skoðanir yfirleitt, sem foreldrar þeirra, þá er það
meiri krafa og harðari, en hér verði samþykt. Yngri kynslóðin
er t. d. andstæð eldri deildinni í pólitík. En þó að svo sé, þá
er það furðu fjandskaparlaust, í samanburði við það, sem vera
mun annarstaðar. — í trúarefnum eru skoðanir eldri og yngri
manna líkar, viðlíka frjálslyndar báðum megin.
Heimasæturnar heiðra mæður sínar í klæðaburði — eða er
ekki svo, þegar þær auka endurborna fegurð »gömlu móu« inni
á kvennpallinum, meðan hún gerir eldhúsverkin ? Peim kemur
saman um þetta: að gamla konan sé í slarkinu, meðan æskan
burstar ijaðrirnar á sér. Ungfrúin ræður því, hvern hún elskar
og hverjum hún giftist — sem stundum er einn og sami maður,
en stundum eru þeir tveir, sem fyrir þessu verða: annar fyrir
ástinni, en hinn fyrir kvonfanginu, og geta verið ýmsar orsakir
til þess aðrar en ráðríki foreldra, t. d. »einhver ógæfa« eða »for-
lög«. Pað er nú orðið mjög fágætt, að bændur gifti böm sín,
eins og þegar kaup eru gjörð, eða gripir látnir úr eins manns
eign í aðra, en fyrrum var það títt.
Fimta boðorðið þarf ekki að nefna. Pað er vafalaust haldið
heilagt, og kem ég þá að því, sem er hið sjötta í röðinni.
Pað er skjótast sagt um þetta boðorð, að það hefir verið
brotið oft hér um slóðir, og þó oftar og meira áður en nú.
Gamlir og gildir bændur, sem nýlega er búið að halda yfir ljóm-
andi húskveðju, höfðu það fyrir reglu að hafa vinnukonur sínar
framhjá, hveija af annarri, og átti sami bóndi stundum 3—5 böm
framhjá, sem hann kendist við, en hálfrifi tel ég ekki. Petta er
nú farið að lagast, til mikillar gleði fyrir marga konu. Ef það
kemur nú fyrir, að bóndi eigi barn framhjá, þá brennir hann sig
ekki nema einu sinni á því soðinu, og þar með búið. Pað eru
einstakar undantekningar, að bóndi hafi tvær konur, og konur
tvo menn, til langvinnrar sambúðar. Víst er þeim volgt undir
uggum, sem sigla þann sjó. Og margt er manna bölið.