Eimreiðin - 01.01.1906, Síða 67

6 7
og styrk kenslumálaráðaneytisins til leikara, rithöfunda o. s. frv.,
þótt ég hafi slept öllu þess konar í mínu yfirliti, og aðeins talið
hin föstu embættislaun til kennaranna við Akuréyrarskólann, en
engin önnur útgjöld til hans né til Flensborgarskólans, af því
að þetta gengur ekki til uppeldis embættismanna. Pað er sama
samkvæmnin í þessu og fyrri daginn hjá prófessornum, er hann
var að bera saman starfsmannalaun íslendinga og Dana!
V. Eftirlaun og styrktarfé.
Um þessa upphæð tók ég það greinilega fram, að hún væri
áætluð, af því mér væri ekki fullkunnugt um eftirlaun ýmsra
manna, sem við hefðu bæzt síðan síðustu fjárlög voru samin.
Eg sagði að láta mundi nærri að hún mundi verða 60,000 kr. á ári.
Próf. segir: þetta er of hátt, samkvæmt skýrslu landritara verður
hún ekki nema rúmar 54,000 kr. En þess ber að gæta, að þegar
ég skrifaði ritgerð mína, voru nokkrir menn með mjög háum eftir-
launum á lífi (t. d. Páll heitinn amtm. Briem o. fl.), sem fallnir
voru frá, þegar landritarinn gaf skýrslu sína og próf. skrifaði, og
kemur þá í ljós, að upphæð mín hefir einmitt verið rétt áætluð.
Pví upphæðin hefði verið um 60,000 kr., ef þessir menn hefðu
lifað. En að menn á bezta aldri mundu deyja svona fljótt, gat
ég auðvitað ekki vitað. — Að eftirlaunabyrðin mundi minka síðar
meir, hefi ég beinlínis vikið að á bls. 17, þó próf. hermi hið gagn-
stæða, að ég þegi yfir því.
Um VI. flokkinn (laun til starfsm. Landsbankans og búnaðao-
ráðanauta) þýðir ekki að þrátta, þar sem annar bara segir »klipt«,
en hinn »skorið«. En geta vil ég þess, að þegar próf. fer að
telja saman embættiskostnað Dana, þá telur hann sjálfur með
♦ráðanauta viðvíkjandi fiskiveiðum og búnaði«, þó hann vilji ekki
heyra slíkt nefnt á íslandi í því sambandi!
fá segir próf., að ekki dugi að telja VII. flokkinn (laun eða
fastar tekjur presta) með launabyrði landsmanna, af því að meiri
hlutinn af föstum tekjum presta séu tekjur af kirkjueignum. En
hvað kemur það málinu við? Eins og kirkjueignirnar séu ekki
eign þjóðfélagsins og tekjunum af þeim mætti ekki verja til ann-
arra þarfa, ef þeim væri ekki einmitt varið til að launa prestunum.
Samkvæmt kenningu prófessorsins ætti þá heldur ekki að mega telja
laun sýslumanna með embættisgjöldum, ef menn fyndu upp á að
láta tekjurnar af þjóðjörðum landsins ganga beint upp í laun þeirra.
5'