Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1908, Síða 24

Eimreiðin - 01.05.1908, Síða 24
104 gleðilegt, að félagið þó í fátækt sinni líka á þenna hátt reyndi til að uppfylla tilgang sinn eftir i. grein laganna »að styðja og styrkja íslenzka tungu og heiður hinnar íslenzku þjóðar.« þrátt fyrir alla þessa miklu örðugleika, þrátt fyrir heilsuleysi og stutt líf, varð Jónas Hallgrímsson ágætur náttúrufræðingur með miklum hæfilegleikum, skarpvitri athugunargáfu og ágætri dóm- greind, en þessir hæfilegleikar eru skáldunum sjaldan gefnir. Pó eigi sé hægt að jafna Jónasi saman við aðra eins náttúrufræðinga eins og Eggert Ólafsson og Svein Pálsson, af því hann varð svo skammlífur, þá varð árangurinn af störfum hans þó allmikill; hef ði líkaminn verið hraustur,. hefði Jónas eflaust orðið framúrskarandi vísindamaður. Jónas varð frumkvöðull þess, að allmikill fróðleikur um Island safnaðist saman í sóknalýsingum og veðurbókum, og eru þeir fjársjóðir enn lítt notaðir; hann ritaði eldfjallasögu, sem var miklu betri en það, sem áður hefði verið ritað um það efni, hann samdi ágætar skýrslur um brennisteinsnámur og hafði glögt auga fyrir jarðfræði landsins, og var hinn fyrsti, sem sýndi þýðingu grá- steinshrauna á Islandi, aldur þeirra og hlutfall til annarra jarð- myndana; Jónas var hinn fyrsti, sem rannsakaði kaldaversl á Is- landi og hitageislun jarðvegsins, og hefir hvorugt verið rannsakað síðan; han gjörði ýmsar mikilsverðar athuganir um jarðfræði og landfræði einstakra héraða, þó honum ekki entist aldur til að koma því í eina heild; hann athugaði ýmislegt, er snertir dýralíf, og safnaði náttúrugripum, hann ritaði einnig skýrslur um fornmenjar á íslandi o. s. frv. Pó Jónas Hallgrímsson ekki gæti framkvæmt það, sem hann ætlaði sér, þá hefir hann þó, þrátt fyrir stuttan starfstíma og heilsuleysi, aukið þekkinguna um náttúru Islands á ýmsan hátt. Pað er enginn efi á því, að það hefir mjög aukið þunglyndi Jónasar Hallgrímssonar hin seinustu ár, að vonir hans brugðust, að hann sá fyrir fram, að honum var ómögulegt að framkvæma lífsstarf sitt, sem hann hafði haft svo eldlegan áhuga á; andinn var að sönnu reiðubúinn, en holdið var veikt; guðmóður vísind- anna varð að lúta í lægra haldi, þegar líkaminn bilaði. Jónasi mun þá varla hafa dottið í hug, að ljóðmæli hans og ritsnild mundu hafa verulega þýðingu til frambúðar fyrir hina íslenzku þjóð, að minsta kosti ekki aðra eins þýðingu og raun varð á; ekki sést, að neitt hafi vakað fyrir meðvitund hans í því efni, en

x

Eimreiðin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.