Tölvumál - 01.10.1994, Síða 23

Október 1994
sögn um bókina í tölvunni og
flokka hana eftir fyrirfram
ákveðnum reglum sem þeirhöfðu
komið sér sanran um. A þessurn 4
vikum söfnuðust í gagnabanka
bekkjarins margar umsagnir. Þá
gátu nemendur flett upp í gagna-
bankanum til að leita að bókum
t.d. urn eitthvað ákveðið efni, eftir
ákveðinn höfund eða bara til að
vita hvað aðrir höfðu skrifað um
bækurnar. Þarna sameinaðist í
tölvuvinnunni ritvinnsla og
gagnasöfnun, en aðalmarkmiðið
var samt að nenrendur læsu meira.
Tölvan var þarna verkfæri - og
e.t.v. agn. Fleiri dæmi væri hægt
að nefna en ég læt þetta nægja.
Okkur kennurum finnst við
e.t.v. vera undirpressu að innleiða
nýja tækni í skólana og það erum
við vissulega. En við verðum sarnt
að gæta þess að notkun tækninnar
verði ekki aðalatriðið og skyggi á
sjálft markmið skólastarfsins.
Eg ætla hér á eftir að segja frá
námsefni þar sem mér finnst hafa
tekist að styrkja vandað námsefni
með tölvunotkun. Eg byrja á því
að lýsa inntaki námsefnisins en
ræði síðan kennslufræðilegaþátt-
inn í því.
"Kids Network"
Námsefnið er samvinnuverk-
efni tveggja stofnana í Banda-
ríkjunum: þróunarstofnunarinnar
Technical Education Research
Centers annars vegar og hins vegar
National Geographic Society, sem
gefur efnið út. Þetta er námsefni í
náttúrufræði sem nýtir tölvur og
tölvusamskipti og er ætlað nem-
endum í 5.-7. bekk. (Sjá Julyan &
Wiske,1994; og Ragnheiður
Benediktsson,1993)
I þessu tölvusamskiptaverk-
efni er það þó ekki tölvan sem er
í aðalhlutverki. Þetta er fyrst og
fremst umhverfisverkefni en
námsefnið hefur frá upphafi verið
hannað með það í huga hvernig
tölvan geti þjónað því eðlilega.
Gefnar hafa verið út 7 námsein-
ingar, allar tengdar umhverfis-
fræðslu. Auk inngangseiningar-
innar Halló, sem er í raun kynning
á þeim vinnubrögðum sem notuð
eru í námsefninu, eru einingarnar
Súrt regn, Veður, Vatn, Sorp,
Sólarorka og Mataræði, en fleiri
námseiningar eru væntanlegar.
Aðalsérkenni námsefnisins er
að í því sameinast margir ólfkir
þættir senr okkur er ætlað að huga
að í skólanum og þeir eru notaðir
til að ná ákveðnu markmiði. Hér
má t.d. nefna rannsóknarvinnu,
tölvunotkun, alþjóðlega sam-
vinnu, hópvinnu, skilgreiningu á
hugtökum, umræður og samþætt-
ingu námsgreina (s.s. landafræði,
líffræði, eðlis- og efnafræði,
stærðfræði o.fl.). Námsefnið
stuðlar einnig að gagnrýninni
hugsun. Þarna læra nemendur um
umhverfi sitt um leið og þeir læra
um raunvísindin sjálf.
I öllum námseiningum er
ætlast til að nemendur vinni eftir
ákveðnum reglum. Þeir eiga
- að vinna við rannsóknir með
aðferðum raunvísindamanna
- að vinna sanran við að leysa
vandamál
- að nota lölvur og fjarskipti til
að skiptast á upplýsingum
- að safna gögnum afnákvæmni
og í samræmi við viðfangs-
efnið
- að skipuleggjaog merkja gögn
inn á kort
- að finna mynstur í vísinda-
legum gögnum
- að átta sig á hvernig umhverfið
hefur áhrif á menningu okkar
og h vernig menning hefur áhrif
á umhverfi okkar.
Tölvuforritið sem fylgirefninu
er aðgengilegt og þægilegt í notk-
un og tölvunotkunin er margvís-
leg. Nemendur
- merkja inn á kort
- nota ritvinnsluna til að skrifa
bréf
- nota gagnadeild forritsins
- setja gögnin franr á mismun-
andi tölfræðilegan hátt í
töflum, korturn og gröfum og
- nota fjarskipti til að hafa sam-
skipti við samstarfsfólk sitt út
um víða veröld á fljótvirkan
og öruggan hátt.
Ég tek það franr að sams konar
umhverfisverkefni væri auðvitað
hægt að vinna í skólanum án töl vu,
en hér eru kostir tölvunotkun-
arinnar augljósir.
Kennslufræðin
Námsefni skólannaerafýmsu
tagi. I sumu námsefni virðist vera
litið framhjá hlutverki kennarans
í námsferlinu. Annað námsefni
stjómar algjörlega kennaranum
og öllu bekkjarstarfinu. Stundum
eru leiðbeiningar til kennarans
þannig að ekki virðist vera gert
ráð fyrir því að honum sé
treystandi til að hugsa sjálfstætt.
Nákvæmar kennsluleiðbein-
ingar með skýrum markmiðum
og ströngum tímasetningum,
vinnublöð, handbækur, veggkorl,
mælitæki og hugbúnaður með
fjarskiptatækjum fylgja "Kids
Network" námsefninu. Strangar
tímasetningaráfjarskiptunumeru
forsenda fyrir því að þessi alþjóð-
lega samvinna geti gengið upp.
Allir þátttakendur eru háðir því
að fá gögn send frá hinum á réttum
tíma til að geta unnið áfram með
þau.
Þrátt fyrir þetta er námsefnið
langt frá því að vera "kennarahelt";
það sem á ensku kal last "Teacher-
Proof”. Námsefnið og leiðbein-
ingarnar sem fylgja því styðja
kennarann í viðleitni sinni til að
bæta kennsluna með því að nýta
tæknina á skynsamlegan hátt og
lil að nola kennsluaðferðir sem
23 - Tölvumál