Bókasafnið - 01.06.1996, Page 17

Vélsleðadeild BVFÍá Skálafelli mai 1994.
millisafnalánum eða á annan hátt nálgast þau skxif eða þær
upplýsingar sem þeir þarfnast.
í stuttu máli getur Internetið verið öflugt tæki til að
rjúfa faglega einangrun bókavarða og gera þeirn kleift að
fylgjast með á sínu sviði, hvort sem er í Idaho eða á ísafirði.
Internetið „ útávið“
Almenningsbókasöfnum er mikið í mun að kynna sig og
sína þjónustu sem flestum og þar er Internetið kjörinn vett-
vangur. Nú þegar eru tugmilljónir manna með aðgang að
netinu og geta þar komist í upplýsingar um bókasöfnin og
þá þjónustu sem þau bjóða. Ég er ekki að segja að milljón-
ir Bandaríkjamanna hópist til að skoða heimasíðu bóka-
safnsins í Reykjanesbæ, en hinsvegar er þar kannski eitt-
hvað að finna, sem höfðar til fleiri en þeirra sem búa í við-
komandi sveitarfélagi.
Að mínu viti er tvennt sem hafa ber í huga þegar al-
menningsbókasafn setur upp heimasíðu. Annars vegar að
hún sé skipulega upp byggð og veiti einfaldar og greinar-
góðar upplýsingar um safnið og þá þjónustu sem þar er í
boði. Einnig á hún að gefa upplýsingar um Internetið og
leiðbeina þeim „lánþegum“ sem koma á bókasafnið á
þennan hátt.
Hins vegar eru upplýsingar um það samfélag sem á og
rekur bókasafnið, þ.e. upplýsingar um sveitarfélagið, sveit-
arstjórn og annað það sem kemur þeim til góða sem greiða
fyrir þjónustu safnsins í formi skatta. Sem dæqii get ég
nefnt að verið er að vinna að heimasíðu fyrir Akureyrarbæ
á vegum framkvæmdanefndar um reynslusveitarfélög, þar
verður að finna ýmsar upplýsingar um sveitarfélagið og að
sjálfsögðu tengjum við þá síðu við heimasíðu Amtsbóka-
safnsins. í Borgarnesi mun þetta einnig vera raunin og í Sil-
keborg í Danmörku eru menn að þreifa sig áfram með hug-
mynd sem er kölluð „rafrænt ráðhús“, þ.e. að allar upplýs-
ingar um sveitarfélagið er að finna á rafrænu forrni og hægt
er að hafa samband við kjörna fulltrúa og embættismenn
bæjarins með tölvupósti, t.d. frá netmiðlara bókasafnsins.
Heimasíðan er líka andlit safnsins á þeim söfnum sem
veita opinn aðgang að Internetinu. Þar er mikilvægt að síð-
an gefi góða hjálp og geri notendur sem mest sjálfbjarga á
ferðalögum sínum um netið. Ég man t.d. eftir einni vefsíðu
á áðurnefndu bókasafni í Silkeborg, sem hafði yfirskriftina
Sex. Þar stóð að það væri nokkuð til í umræðunni um klám
á netinu, en þar sem bókasafnið í Silkeborg væri rekið fyr-
ir almannfé fengju notendur enga leiðbeiningu varðandi
þetta efni, heldur skyldu þeir finna það sjálfir. Þarna er
leyst á mjög hógværan hátt viðkvæmt efni sem hefur
brunnið á mörgum bókaverðinum og sýnist þar sitt hverj-
urn.
I Bandaríkjunum hafa menn bent á að bókaverðir hafi
ekki rétt til ritskoðunar á efni, hvorki í safninu né á netinu
og áður en við förum að hrópa úlfur, úlfur, dónalegur úlf-
ur; vil ég benda á ameríska síðu sem veitir upplýsingar um
þessi mál og er að finna undir: http://chico. rice.
edu/ armadillo/Rice/Resources/acceptable.html
Þetta vandamál er ekki til skoðunar hér, en að mínu viti
er afarmikilvægt að bókasöfn bjóði sem fyrst upp á opinn
aðgang að Internetinu fyrir notendur sína og veiti þeim
þannig hlutdeild í þeim upplýsingum sem þar er að finna.
Má til gamans geta þess að Clinton bandaríkjaforseti nefn-
di þetta sem eitt af forgangsverkefnum þjóðar sinnar í ný-
legri ræðu.
Fyrir utan það að hafa heimasíðu og veita almenningi
opinn aðgang að netinu þurfa bókaverðir líka að rata sjálf-
ir um þetta nýja „bókasafn". Því þarf starfsfólk bókasafn-
anna að vera með á nótunum og þekkja þær skrár og hjálp-
artæki sem eru fyrir hendi til upplýsingaleitar á netinu. Þar
má nefnilega oft fá glænýjar og glóðvolgar upplýsingar um
margt sem venjulegu almenningsbókasafni á ísa köldu
Iandi er ógerlegt að veita aðgang að á annan hátt.Sem dæmi
get ég nefnt kvennaráðstefuna í Peking síðastliðið sumar,
styrjöldina í Bosníu, nýlegar kjarnorkutilraunir Frakka og
fleira.
Þar að auki eru allar þær bókfræðilegu upplýsingar og
gagnagrunnar sem bókaverðir geta leitað til, ýmist til að fá
rit að láni með millisafnalánum, til að kaupa rit gegnurn
rafrænar bókabúðir s.s. Bóksölu stúdenta (http://www.
centrum.is/unibooks/), eða til að sannreyna hvort tiltekið
Bókasafnið 20. árg. 1996 17