Dagblaðið Vísir - DV

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Tidligere udgivet som

Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1983, Qupperneq 28

Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1983, Qupperneq 28
28 DV. MIÐVHÍUDAGUR14. DESEMBER1983. Nauðungaruppboð annaö og síðasta sem auglýst var i 101., 105. og 108. tölublaði Lögbirt- ingablaðsins 1982 á eigninni Engihjalla 19 — hluta —, þingl. eign Ásdisar Magnúsdóttur, fer fram að kröfu Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrennis, Lífeyrissjóðs verslunarmanna og Veðdeildar Landsbanka islands á eigninni sjálfri fimmtudaginn 15. desember 1983 kl. 10.00. Bæjarfógetinn í Kópavogi. Nauðungaruppboð annað og síðasta sem auglýst var i 23., 26. og 29. tölublaði Lögbirtinga- blaðsins 1983 á eigninni Fögrubrekku 31, þingl. eign Eggerts Jóhannes- sonar, fer fram að kröfu Guðjóns Á. Jónssonar hdl., Bæjarsjóðs Kópa- vogs og Veðdeildar Landsbanka íslands á eigninni sjálfri fimmtudaginn 15. desember 1983 kl. 10.30. Bæjarfógetinn í Kópavogi. f. 1x2-1X 2-1X 2 . 16. leikvika — leikir 10. desember 1983. Vinningsröð: 1X2 — 112 — X12 — 1X2 1. vinningur: 12 réttir — kr. 483.775.- 95408(1/12,6/11)+ 2. vinningur: 11 réttir — kr. 5.603.- 1202 39615 63046+ 91613 95409+ 180635 4420 44611 85167+ 95400+ 95437+ 180636 4542 48532+ 88942 95404+ 95455+ 180637 9975 56824 88991 95406+ 95553 180638 20692 60044 89783 95407+ 180634 35379(2/11) Kærufrestur er til 2. janúar kl. 12 á hádegi. Kærur skulu vera skriflegar. Kærueyöublöð fást hjá umboðsmönnum og á skrifstofunni í Reykja- vík. Vinningsupphæðir geta lækkað, ef kærur verða teknar til greina. Handhafar nafnlausra seðla ( + ) veröa aö framvísa stofni eða senda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og heimilisfang til Getrauna fyrir lok kærufrests. Síðasti getraunadagur fyrir jól verður laugar- daginn 17. desember — fyrsti getraunadagur á nýju ári 7. janúar. GETRAUNIR - íþróttamiðstöðinni - REYKJAVÍK SAMFESTINGAR Stærðirfrá 130. Verð frákr. 1.295. Litir: svart, grátt og gult. KJOLL Stærðir 110-130. Verð kr. 800. Litir: grænt og bleikrautt. HNÉBUXUR OG VESTI DRENGJAFÖT Stærðir 105-130. Verð kr. 850 -950. Litir: Grænt og vínrautt. FLAUEL Stærðir 90-130. Verð kr. 990-1010. Litir: svart, blátt, vínrautt. S.Ó. BÚÐIN Hrísateigi 42 — Sími 323S8. Menning Menning Menning Merk heimild um upphaf bflaaldar Guðlaugur Jónsson: Bif reiðar á íslandi 1904-1930 ICrll 594 bls. Guðni Kolbeinsson bjó til prentunar. Útgefandi Bílgreinasambandið. Á dögum tæknialdar kann mörgum að finnast að farið sé að fenna í spor þeirra sem fyrst ruddu veginn fyrir tækninýjungum sem margar hverjar gerbreyttu lífsháttum á þessu landi. Á næsta ári verða áttatíu ár frá því að bifreið var i fyrsta sinn ekið á íslenskri grund. Þótt tíminn sé ekki langur frá upphafi bilaaldar á landinu hefur innreið bílsins á sínum tíma breytt meiru en okkur kannski grunar. Fyrir þá sem líta vilja til baka og kynnast upphafi bíla hér á landi er svariö komið í gagnmerku riti Guðlaugs Jónssonar, sem nú er komið út í tveimur bindum, og er útgefandi Bílgreinasambandið. Höfundur verksins, Guölaugur Jóns- son, var lögreglumaður og síðan rann- sóknarlögreglumaöur í Reykjavík. Guðlaugur var mikill áhugamaður um sögulegan fróðleik. Til aö varðveita upphafsár bílaaldar á Islandi hóf hann mjög snemma að viöa að sér froðleik um sögu bílsins á fyrstu árum aldar- innar. Guölaugi gekk illa aö fá útgefanda að verki sínu og gaf því út sjálfur fyrsta hluta þess árið 1956. Hér var aöeins um þriðjung verksins að ræða og taldi Guðlaugur sig ekki hafa bol- magn til að halda útgáfunni áfram sjálfur. En lyktir urðu síðan þær að Bílgreinasambandiö tók að sér að gefa verkið út. Ekki lifði Guðlaugur að sjá allt verkið koma á prent því að hann lést fyrir tveimur árum. Mikill fróðleikur I þessu tveggja binda verki er mikill fróðleikur geymdur. Efnislega má skipta verkinu í þrjá hluta. Upphaf bíla á Islandi og þá menn sem að fyrstu bílunum stóðu. Frásagnir af sigri bíl- anna á mörgum erfiðum leiðum um allt land og ekki síst miklum fróðleik sem felst í á þriðja hundrað myndum af þeim bílum og mönnum sem lögðu grundvöllinn að því sem bíllinn er okkur i dag. Itarlega er fjallað um baráttu braut- ryðjendanna fyrir því að koma fyrstu bilunum hingað til lands. Bíllinn átti sér marga andstæðinga í fyrstu og urðu margir til að letja þá sem efla vildu hag bilsins hér á landi. En gamalt máltæki segir að svo megi illu venjast að gott þyki og svo varð um bílinn í tímans rás. I þessu ritverki tekst höfundi að koma vel til skila þeim erfiðleikum sem brautryðjendurnir áttu við að etja. Þurftu þeir að etja kappi við and- stæðinga jafnt sem náttúru landsins. Þar við bættust vandamál vegna þess að varahluti skorti og eins eldsneyti. Eftir þá erfiðleika sem fyrsti bíllinn, svonefndur Thomsensbíll, átti við að etja áriö 1904 eins og Grundarbíllinn í Eyjafirði 1907, en báöar þessar tilraun- ir misheppnuðust að kalla, þá varð hlé Bókmenntir Jóhannes Reykdal á frekari tilraunum með bila fram til ársins 1913. Þá komu menn sem dvaliö höfðu í Vesturheimi með fyrsta Ford- inn hingað til lands og síöan þá má segja að saga bílsins hafi verið samfelld sigurganga sem vannst vegna harðfylgis brautryðjendanna. Alltof langt mál væri að tíunda allan þann fróðleik sem í þessu mikla verki felst. Það er nánast ótrúlegt hve miklum fróðleik tekist hefur að safna saman, bæði hreinum sögulegum fróð- leik og frásögnum af þeim erfiðleikum sem bflamir mættu á næsta veglausu landi. Landnám bflsins Það kemur glöggt fram í þeim frá- sögnum sem Guölaugur hefur safnað saman í verki sínu aö líkt hefur verið með bílnum og landnámsmönnum tfl foma, að þar sem bílamir komust náðu þeir að helga sér land. Itarlega er fjallað um fyrstu ferðir bíla út um land, jafnvel um landsvæði þar sem engir vegir vom fyrir. Það eitt að bíll náði aö komast á einhvern staö hefur orðið til þess að opna augu manna fyrir notagildi hans og var þá jafnan hafist handa um að gera bílfært. Margar þessara ferða hafa verið hinar mestu svaðilfarir þótt oft verði aö lesa á milli línanna í frásögnum af þessum fyrstu ferðum. Viðbrögð manna við bflunum Viðbrögð fólks við upphafi bíla á landinu vom misjöfn. Margir sáu strax að hér var komið tæki sem gerbylta myndi lífsháttum á landinu. Aðrir voru þröngsýnni og vildu hag bílsins sem minnstan. Margar frásagnir eru af því hvernig menn brugöust við fyrstu heimsóknum bíla út um land. Voru þess jafnvel dæmi að ríðandi menn hlupu af hestbaki og út í hraun þegar bíll kom á móti. Þessi stutta saga sýnir kannski bet- ur en aörar hvernig viðbrögð manna vora við fyrstu heimsón bílsins: ,,Það lét og allhátt í bílnum þegar hann spól- aði í sandinum. Gömul kona frá Hóls- seli stóö yfir allmörgu fé nokkuð norður af bænum. Hún varð gripin af ótta þegar hún heyröi og sá bílinn koma, og hugði hún þetta vera skrímsli. Hún hljóp heim til bæjar allt hvað hún mátti til að aðvara fólkið og var aöframkomin er hún náði heim. Við sáum konuna hlaupa, en okkur kom ekki annað til hugar en hún væri að flýta sér heim til að kunngera komu bílsins, sem var algjör nýlunda á þess- um staö. Hefðum við vitað eða grunaö hið sanna í þessu þá hefðum viö stans- að því okkur var að sjálfsögöu allt annað í huga en að hræða fólk.” Þessi frásögn er frá árinu 1930 af ferð tveggja manna til Hólsfjalla. Sýnir hún vel viöbrögð fólks þótt þá hafi verið liðin 25 ár frá því að fyrsti bíllinn kom til landsins. Ný vandamál TUkoma bUsins skapaöi ný vanda- mál. Er vel og ítarlega fjallað um það í bókinni hvernig yfirvöld brugðust við þessum nýja landnámsmanni. Sagt er frá setningu fyrstu bifreiðalaganna og umferðarvandamálum sem sköpuöust af komu bílanna. Blöð þeirra tíma f jöll- uðu ítarlega um aUt það sem viðkom bUunum og tíunduðu vel ef eitthvað bjátaði á. Fljótlega eftir að bUar komu tU landsins uröu þeir samgöngutæki og því lengra sem leið þá lengdist vega- lengdin sem hægt var að aka. Menn stofnuðu félög um rekstur bifreiða og strax í árdaga bUaaldarinnar vom stofnaðar bUastöðvar sem sáu um að aka fólki mUU staða. Tekst bókarhöf- undi vel að koma til skUa frásögnum af þeirri nýju stétt sem bílstjórar vom svo og þeim starfsskilyröum sem þeim — vom sköpuö. Merk heimild Þetta tveggja binda ritverk Guð- laugs Jónssonar er í senn stórfróðleg og stórskemmtUeg heimUd um upphaf bilsins hér á landi. BUgreinasamband- ið réð Guðna Kolbeinsson tU að sjá um útgáfu á þessu mikla verki.og búa handrit Guðlaugs til prentunar; Naut hann þar aöstoðar Bjarna Einarssonar í Túni og Þórs Magnússonar þjóð- minjavarðar við útvegun mynda og skýringar þeirra, en meginþorra mynda hafði Guðlaugur náð aö safna. Sem heimild uin þetta tímabU í Islandssögunni nýtist verkið vel, ekki síst vegna góðrar og vandaðrar nafna- skrársemfylgir. Þessu ritverki lýkur árið 1930 þegar bifreiðaeign landsmanna er komin upp í 1539 bíla og því má segja að þá hafi lokið tíma brautryðjendanna. Það timabU sem þá tók við og stóð fram yfir seinni heimsstyrjöldina varð tími enn meiri breytinga og þá var lagöur grannurinn að því sem bUlinn er okkur í dag, ómissandi þáttur í erli dagsins. Þetta tímabil væri verðugt viðfangs- efni og eðlUegt framhald á ritverki Guðlaugs Jónssonar. Jóla- fagnaður Freeport- klúbbsins verður haldinn í Bústaðakirkju fimmtudaginn 15. þ.m. kl. 20.30 stundvís- lega. Bögglauppboð undir stjórn TAT, kaffi og kökur. Séra Ólafur Skúlason flyt- ur ávarp. Áramótafagnaður ræddur. Mæt- um öll. Nefndin. -JR.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.