Dagblaðið Vísir - DV - 10.12.1984, Blaðsíða 36

36
DV. MÁNUDAGUR10. DESEMBER1984.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Agreiningur um hvalveiði Japana:
Dýravernd eða
menningarleg
heímsvaldastefna?
Samkvæmt lögum eiga bandarísk
stjómvöld að refsa þeim þjóöum sem
fara ekki eftir alþjóðlegum reglu-
gerðum um hvalveiði með því aö
skera niður um helming fiskveiðar
þeirra innan bandarískrar landhelgi.
Þessar reglur banna búrhvalaveiöi
eftir síðustu vertíð. Japanir til-
kynntu nýlega að þeir ætli sér aö
veiða 400 búrhveli á þessu ári og
næsta og þeir eru þegar byrjaðir á
því. Þeir veiða milljón tonn af fiski
árlega i bandariskri lögsögu. Banda-
ríkjamenn ætla ekki að skera niður
veiðiheimildir þeirra.
Viðbrögðin voru skyndileg og af-
dráttarlaus. 1 Lúxemborg hríngdu
svo margir í sendiráö Bandaríkj-
anna og Japans að línumar gáfu sig.
I Bonn, Stokkhólmi, Amsterdam og
Kristskirkju á Nýja-Sjálandi söfnuð-
ust kröfugerðarmenn fyrir utan
sendiráö þjóðanna tveggja. I Kaup-
mannahöfn bundu hvalavemdunar-
menn klút með bandarisku fánalitun-
um yfir augu litlu hafmeyjarinnar,
lögðu japanska fánann alblóðugan
við fætur hennar og komu skutli
þannig fyrir í handarkrika styttunn-
ar að það leit út eins og hún hefði ver-
ið rekin í gegn.
Bandaríkjamenn sögðust reyndar
hafa komist aö samkomulagi við
Japani um að hætta búrhvaladrápi
eftir 1988. En enginn virðist vita ná-
kvæmlega hvað í því samkomulagi
felst. Forstjórí japönsku hvalveiði-
samtakanna lýsti því yfir að Japanir
, ,ætli sér ekki að hætta að veiða hvali
eftir 1988 vegna þess að það er engin
ástæðatilþess”.
Bandaríkjastjóm er feimin viö að
leggja hart að svo stórum viöskipta-
aöila sem Japan er þó að lítið hafi
farið fyrir feimni við smáríki eins og
Island, seg ja sumir.
„Þetta er algjör uppgjöf,” kvart-
aði Craig Van Note, varaforseti sam-
taka dýravemdunarhópa í Washing-
ton. Dýravemdunarfélög hafa sent
Malcolm Baldrídge viðskiptaráð-
herra bréf þar sem þeir hóta aö
draga stjómina fyrír dómstóla verði
ekki faríð eftir lögunum og Japönum
refsað.
Sjálfir eru Japanir sáróánægðir
með þann „ósanngjama” þrýsting
^■1
Það segir kannski sitt að það voru
Greenpeacemenn sem bjuggu til
þessa mynd og dreifðu henni svo
tii vestrænna blaða sem birtu
hana flest. „Menningarleg heims-
valdastefna, "segja Japanir.
sem þeim finnst Bandaríkjamenn
beitasig.
Ef Bandaríkjastjórn fer aö lögum
og sker niður um helming fiskveiöar
Japana i lögsögu sinni mun það hafa
alvariega þýðingu fyrir japanskar
fiskveiðar og japanskt efnahagslíf og
reyndar á japanskar neysluvenjur.
Á síðasta árí veiddu Japanir fisk i
bandarískrí landhelgi fýrir sem
svarar tuttugu milljörðum króna.
Það er 10 sinnum verðmæti hval-
veiðaþeirra.
Hvalkjöt er hefðbundinn japansk-
ur matur. Það útvegar Japönum nú,
vegna minnkandi veiða, aðeins um
tvö prósent þeirra næringarefna-
gilda sem þeir fá úr dýrafæðu. Senni-
lega myndu þeir boröa meira hval-
kjöt fengju þeir það.
Japanir ásaka hvalvemdunar-
menn fyrír illa dulbúna menningar-
lega heimsvaldastefnu. „Þessi lítils-
virðing fýrir matarvenjum einnar
þjóðar getur ekki kallast neitt annað
en menningarlegt eða kynþáttalegt
misrétti,” segir í bæklingi japönsku
hvalveiðisamtakanna. -ÞóG
ista,” manna sem brjóta allar reglur
hljómfræðinnar.
Móðganir
Klúbburinn er illa lýstur nema
kastljós lýsir upp myndir af frægum
jassistum. Myndirnar eru á hvitum
veggjum við hliðina á ljótum afrísk-
um grímum. Áheyrendur, yfirleitt í
háværum samræöum, sitja við rauð-
dúkuð borð.
Scott kynnir sjálfur hljómsveitim-
ar með sigarettu milli varanna, allt-
af með viðeigandi hótfyndni og
móðgunum. Ef honum finnst
áheyrendur ekki klappa nóg hælir
hann þeim fyrir hve vel þeir nái að
halda ákafa sínum í skefjum. Síðan
segir hann matsvein hússins vera
sVo góðan að ættflokkamenn komi
þúsundir kílómetra til að geta dýft
spjótum sínum i súpuna hjá honum.
Scott ferðast sjálfur um meö eigin
kvintett. Hann fór nýlega til
Miöausturlanda og spilaði þar fyrir
„nokkra Breta i útlegð og einstaka
áhugasama araba”.
„Jass í Bretlandi er sá besti í Evr-
ópu, samkvæmt minni reynslu,” seg-
irhann.
„Ég hef verið mjög heppinn. Eg fæ
að vinna við það sem ég hef gaman
af og mér tekst nokkurn veginn að
lifaáþvL”
Le Monde birtir enn ekkimyndir og erþvi/itið fyrir augað. Það er ein ástæða þess að illa gengur.
„VERÖLD”Á
KROSSGÖTUM
Friðrik Jónsson, fréttaritari DV íParís, skrifar
Klúbbur Ronnie Scott er á milli
fínna veitingahúsa og slepjulegra
klámbúöa í Soho-hverfinu i London.
Flestir frægustu jassistar heimsins
hafa spilaö hjá Ronnie. Þar á meðal
Count Basie og Miles Davis.
Klúbburinn er einn af þessum
góöu, virkilega góöu, klúbbum sem
finnast hér og þar um heiminn, yfir-
leitt á ólíklegustu stöðum. Ronnie er
rétt nýbúinn að halda upp á 25 ára af-
mæli klúbbsins. Eins og á öðrum
stööum, þar sem meiri áhersla er
lögö á góða tónlist en aö féfletta gest-
ina, er klúbburinn sífellt á barmi
gjaldþrots. Þó gengur nú betur en oft
áður.
„Þetta lítur miklu betur út núna,”
segir Ronnie. Fyrir þremur árum
varð hann aö fá 150.000 pund að láni
til aö bjarga staðnum.
Popptónlist barnafeg
„Fólk er byrjað að taka jassinn
eins og hann er — sem list. Flest
popptónlLst er barnaleg og vitlaus en
jass er djúphugsaðri og alvarlegri.
Hann er upprunaleg sköpun sem ekki
er hægt að endurtaka. Þess vegna
kemur æ fleira fólk til að hlusta. ”
Ronnie, sem er 57 ára, er enn
skuldugur. Það sést á kampavíns-
flöskunni á boröinu hjá honum. Soho-
Dagblaöiö Le Monde (Veröld) eitt
hið besta og virtasta hér í Frakklandi,
er nú komið í miklar fjárhagslegar
ógöngur. Blaöiö hefur átt í erfiðleikum
allt frá 1977, en undanfarin þrjú ár hef-
ur rekstrarhallinn faríö sívaxandi.
Mun nú svo komiö aö skuldir blaðsins
neiria um 80 milljónuin franka (um SiO
milljóuum ísl. kr.).
Lesendum fækkaö
Þar kemur margt til. Lesendum hef-
ur fækkaö verulega á síðustu árum.
Það hefur aftur leitt til minni aug-
lýsingatekna, einkum af smáaug-
lýsingum sem hafa dregist mjög mikið
saman. Orsakir þess að lesendum hef-
ur fækkaö, eins og raun ber vitni, eru
helstar fjórar. Fyrir það fyrsta telja
margir að efni blaðsins hafi allveru-
lega sett ofan og því hafi ekki tekist að
viðhalda þeim afbragösgæðum í
greinaskrifum og þeim trausta frétta-
flutningi sem var lykillinn að uppgangi
þess um miðjan síðasta áratug og allt
fram til loka síðasta áratugar. Annað
er aö Le Monde er eina dagblaðið hér
sem ekki birtir ljósmyndir og enginn
vafi er á því að það á sinn þátt í því að
„sjónvarpskynslóöin”, sem nú er aö
komast til vits og ára, bætist slælega í
lesendahópinn. En einmitt þessi kyn-
slóð hefur hópast yfir til aðalkeppi-
nautarins, Liberation, og mun það blað
vera hiö eina sem hefur aukist og vaxið
að upplagi á undanförnum árum hér í
Frakklandi. Auk þess iná nefna að Le
Monde er ótundum bofið á brýn að
vera ansi leiöitamt stefnu Mitterrands-
stjórnarinnar og er það þá ekki í fyrsta
sinn sem fjölmiðli verður stuöningur
viö ríkÍSstjórn að fótakéfli.
Ósáttir
Ljóst er að titthvað verður að gera ef
halda á blaöinu úti áfram. Vandamáliö
er bara hvað. Starfsmenn blaösins,
sem eru um leið eigendur þess, eru
nefnil^ga langt frá því að vera ásáttir
um leiðir út úr vandanum. André Laúr-
ens, ritstjóri blaðsins, lagði fram til-
lögu til úrbóta sem meöal annars fól í
sér sölu á byggingu þeirri sem hýsir
höfuðstöðvar blaðsins og aðra af tveim
prentsmiðjum sem eru í eigu Le
Monde. Eins lagði hann til að stjóm-
kerfi blaösins yrði tekið til rækilegrar
endurskoöunar, starfsfólki fækkað,
meiri hagræðingu komið á og fleira
sem létta átti á rekstrarkostnaði.
Tillögurnar feiidar
En tillögur Laurens náðu ekki fram
að ganga og voru felldar í atkvæða-
greiðslu á fundi starfsfólks síðasta
mánudag. Tillögumar þóttu ekki
ganga nægilega langt og menn þóttust
finna í þeim eintómar bráðabirgða-
lausnir. Að ekki hefði verið snert á
aðalatriðinu, blaðinu sjálfu, útliti þess
og endurbótum á innihaldi þess.
Afleiöingin varð sú að André Laurens
lagði fram afsögn sína daginn eftir en
mun þó sitja í ritstjórastólnum enn um
sinn eöa þar til annar hefur verið ráð-
inn í hans stað. I því skyni hefur verið
boðaðtil almenns fundar hjá Le Monde
þann 20. desember næstkomandi. Þar
verður nýr ritstjóri kosinn.
Le Monde stendur því á krossgötum
þessa dagana. Einhvers staðar verður
blaöiö að útvega sér fjármagn til aö
geta rétt úr kútnum. Þaö er alls ekki
áhlaupaverk ef það ætlar sér aö halda
sjálfstæði sínu bæði gagnvart fjár-
sterkum einkaaöilum og ríkisvaldinu.
En einhvers staöar stendur skrífað að
allt sé fertugum fært, svo er að sjá
hvort það reynist rétt því Le Monde er
einmitt f ertugt í ár.
Klúbbur Ronnie Scott:
Móðgar jassarana
með sígarettu
milli varanna
glæpamaður gaf honum flöskuna
1965 og sagði honum aö opna hana
þegar hann væri orðinn skuldlaus.
Tappinn er ennþá í.
Jasstónlistarmenn hafa unun af
að koma fram hjá Ronnie Scott.
„Hann skilur."
Hann skilur
Ronnie er sjálfur tónlistarmaður,
leikur á saxófón. Hann veit því betur
en flestir hverjar eru þarfir lista-
mannanna.
„Okkur finnst öllum gaman að
spila á Ronnie’s,” segir Charlie
Rouse, þekktur tenórsaxófónleikari.
„Hann er tónlistarmaöur. Hann skil-
ur.”
Klúbburinn lifnar við um miðnætti.
Eftir þaö er allt á fullu til klukkan
þrjú. Þar má heyra alls konar jass,
frá stórsveitum til „frjálsra jass-