Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1987, Blaðsíða 10

10
MIÐVIKUDAGUR 25. MARS 1987.
Utlönd
Vogel líklegasti
eftirmaður Brandts
Hans-Jochen Vogel, sem íram-
kvæmdaráð v-þýska jafnaðar-
mannaflokksins hefur stungið upp á
sem eftirmanni Willys Brandts í for-
mannssæti flokksins, hefur stýrt
þingflokki jafhaðarmanna síðustu
fimm árin sem flokkurinn hefur ver-
ið í stjómarandstöðu.
Þessi 61 árs gamli lögfræðingur
þykir hafa haft forystu fyrir hófsam-
ari öflum flokksins þótt hann sé frá
Bæjaralandi þar sem menn eru flest-
ir i íhaldssamari kantinum.
Nær öruggur með formanns-
kosningu
Að framkvæmdaráð flokksins á
aukafundi í gær skyldi stinga upp á
Vogel sem eftirmanni Brandts er að
flestra mati trygging þess að Vogel
verði kjörinn á aukalandsþingi
flokksins sem boðað hefur verið 16.
júní.
Vogel kemur mörgum fyrir sjónir
eins og virðulegur yfirkennari. Hann
hefur þótt í þinginu slyngur orða-
skylmingamaður en hann hefur ekki
þótt hafa lagni Brandts til þess að
vinna hylli hins almenna kjósanda.
Kanslaraefni 1983
Vogel var kanslaraefni jafnaðar-
manna í kosningunum 1983 en 1982
hafði ríkisstjóm þeirra fallið þegar
frjálslyndir hlupu út úr samsteypu-
stjóm þeirra og tóku höndum saman
við hægri flokkana til myndunar
ríkisstjómar undir forsæti Helmuts
Kohls sem síðan hefur verið kansl-
ari. Jafnaðarmenn töpuðu kosning-
unum en Vogel var áfram annar
tveggja varaformanna flokksins og
stýrði þingflokki jafhaðarmanna á
sambandsþinginu í Bonn.
Glímdi við Baader-Meinhof
Vogel á orðið langan feril í sam-
bandsstjómarmálum og fylkisstjóm-
um. Hann gegndi í mörg ár
dómsmálaráðherraembættinu í rík-
isstjóm Helmuts Schmidts kanslara
sem tekið hafði við af Brandt 1974.
Þetta var á þeim árum sem hryðju-
verkaflokkur Baader-Meinhof óð
uppi í illverkum er keyrðu fram úr
öllu þegar leiðtogi atvinnurekenda
var myrtur. Stærsti sigur baráttunn-
ar gegn hryðjuverkaöflunum var
þegar flugræningjar frá Baader-
Meinhof samtökunum vom yfirbug-
aðir eftir að hafa rænt Lufthansa-vél
og neytt áhöfriina til þess að fljúga
til Sómalíu.
Þótti Vogel sýna bæði staðfestu
og æðruleysi í þessum viðfangsefn-
um og fékk á sig álit sem sá er manna
best leysti vandamál.
Hreinsaði til í V-Berlín
Því fól flokkurinn honum að
hverfa frá Bonn í bili og halda til
Vestur-Berlínar til þess að taka við
sem forsætisráðherra 1981. Berlínar-
deild sósíaldemókrata var í molum
eftir hvert hneysklismálið á eftir
öðm vegna spillingar í borgarstjóm.
Vogel tókst að mynda stjóm og
hreinsa til. Fimm mánuðum síðar
fékk flokkurinn þó aðeins 38,3% at-
kvæða í kosningum í borginni sem
jafnan hafði verið eitt ömggasta vígi
jafhaðarmanna. Kristilegir demó-
kratar komust þá í stjómaraðstöðu
en Vogel var þakkað að hafa komið
lagi á Berlínarflokksdeildina aftur
og stappað stálinu i flokksbræður
sína þar.
Fæddur í hægrimannahreiðr-
inu í Bæjaralandi
Vogel er sonur háskólaprófessors
og hóf stjómmálaferil sinn í Bæjara-
landi og varð borgarstjóri Miinchen
aðeins 34 ára gamall, sá yngsti sem
nokkum tíma hefúr tekið það sæti.
Eitt af því, sem honum hafði þótt
fara vel úr hendi í stjóm borgarinn-
ar, var að koma því í kring að
Miinchen fengi að halda sumar-
ólympíuleikana 1972.
Af flokksfélögum sínum í
Múnchen var Vogel á stundum tal-
inn allt að því hofmóðugur en hann
var vinsæll meðal kjósenda sem 1966
endurkusu hann með 77,9% at-
kvæða. Er það ofboðslegt fylgi eins
fijálslynds jafhaðarmanns í sam-
bandsfylki eins og Bæjaralandi þar
sem íhaldssemi og hægristefha á sér
öruggt vígi.
Ráðherra í stjórn Brandts
Hann hóf afekipti af sambands-
stjómarpólitík i kanslaratíð
Brandts, þegar hann varð húsnæðis-
málaráðherra 1972, þótt hann sneri
tveim árum síðar aftur skamma hríð
til Bæjaralands til þess að stýra
kosningabaráttu jafhaðarmanna í
fylkisþingkosningum.
Vogel er fæddur 3. febrúar 1926 í
bænum Göttingen þar sem faðir hans
kenndi við háskólann. Foreldrar
hans vom Bæjarar. Hann er tví-
kvæntur. Fyrri kona hans, Ilse, ól
honum son og tvær dætur áður en
þau skildu 1972. Árið eftir kvæntist
hann Liselotte Sonnenholzner.
Yngri bróðirinn flokksbroddur
hægrimanna
Yngri bróðir Vogels er Bemhard,
hægrimaður sem er forsætisráðherra
í fylkisstjóm kristilegra demókrata
f Rínarland-Falz-fylkinu. Þar tók
Bemhard við af Kohl þegar hinn
síðamefhdi fór til Bonn. Núna í maí
verða einmitt fylkisþingskosningar í
Falz (sem er vínræktarhérað) þar
sem kristilegir demókratar hafa
lengi átt ömggt vígi. Verður fróðlegt
að sjá hvemig jafhaðarmönnum
reiðir af í þeim kosningum í ljósi
sambandsþingskosninganna í vetur
þar sem sósíaldemókratar hlutu sinn
versta ósigur í aldarfjórðung.
Hans-Jochen Vogel umkringdur blaðaljósmyndurum eftir að kunnugt varð að tramvkæmdaráð jafnaðarmanna-
flokksins stakk upp á honum sem eftirmanni Brandts i formannssæti flokksins.
AIRt í óvissu með myndun
ríkisstjómar í Finnlandi
Guimlaugur A. Jónsson, DV, Lundi
Kosningamar í Finnlandi á dög-
unum kunna að hafa valdið þátta-
skilum í finnskum stjómmálum þó
svo að breytingamar frá síðustu
kosningum hafi ekki verið stórkost-
legar.
Mestu máli skiptir fylgistap jafh-
aðarmanna sem kann að leiða til
þess að flokkurinn kjósi nú að fara
í stjómarandstöðu og yrði það vissu-
lega saga til næsta bæjar.
Erkki Liikananen, framkvæmda-
stjóri flokksins, sagði um helgina að
hann teldi eðlilegast að flokkurinn
færi nú í stjómarandstöðu þó svo
að stjómarþáttaka væri ekki útilok-
uð ef vel yrði boðið.
Úrslitin rædd
Borgaralegu flokkamir hafa nú
samtals yfir 62 prósent fylgi eða
meira en nægilegt fylgi til að mynda
ríkisstjóm. Engu að síður virðist sem
í þeirra röðum sé það ríkjandi skoð-
un að jafhaðarmenn verði einnig
með í næstu ríkisstjóm. Stjóm-
málaflokkamir ræða nú úrslit
þingkosninganna og fara sér að engu
óðslega enda er talið að myndun rík-
isstjómar geti dregist fram í
maímánuð.
Talsmenn miðflokksins, undir for-
ystu Paavo Váyrynen utanríkisráð-
herra, hafa þegar lýst þvi yfir að það
verði krafa flokksins að fá forsætis-
ráðherrastóhnn í sinn hlut og eðli-
legast sé að auk miðflokksins eigi
jafnaðarmenn og hægri menn aðild
að næstu ríkisstjóm.
En það sem fyrst og fremst mælir
með svo öflugum meirihluta að baki
ríkisstjóm er sú staðreynd að mikil-
vægari frumvörp þurfa tvo þriðju
hluta fylgis til að ná fram að ganga
í þinginu.
Stærsti flokkurinn heima
Margir telja hins vegar að slíkar
málamiðlunarstjómir með breiðri
þáttöku séu í raun orðnar ógnun við
þingræðisskipulagið í Finnlandi.
Vaxandi fyöldi kjósenda álíti að það
hafi enga þýðingu að mæta á kjör-
stað, niðurstaðan verði alltaf sama
málamiðlunin. Mjög lítil kosninga-
þátttaka, eða aðeins rúm sjötíu
prósent að þessu sinni, sýni þessa
afetöðu. „Stærsti stjómmálaflokkur-
inn í Finnlandi nú er flokkur þeirra
sem völdu að liggja heima í sófanum
í stað þess að mæta á kjörstað," var
niðurstaða sænska sjónvarpsins um
kosningamar.
Tuttugu ár í stjórnarandstöðu
Hægri menn, undir forystu Ilkka
Souminen, sem hafa síðastliðin tutt-
ugu ár orðið að gera sér stjómarand-
stöðu að góðu unnu nú svo mikið á
að ótrúlegt þykir að þeim verði leng-
ur haldið utan við ríkisstjórn.
Sænski þjóðarflokkurinn, sem einn-
ig telst til borgaralegu flokkanna,
vill að jafnaðarmenn eigi aðild að
næstu ríkisstjórn en að forsætisráð-
herrann komi úr röðum borgaralegu
flokkanna.
Dreifbýlisflokkurinn, sem tapaði
mestu fylgi allra flokka í kosningun-
um, vill að stærstu flokkamir myndi
nú ríkisstjóm saman og flokkurinn
býr sig undir stjómarandstöðu enda
er seta hans í núverandi ríkisstjóm
talin aðalástæðan til fylgishrunsins.
Borgaralegasta landið
í fréttaskýringum og leiðurum
sænskra blaða að loknum kosning-
unum í Finnlandi hefur ítrekað verið
á það bent að Finnland sé í raun og
vem borgaralegasta landið í Vest-
ur-Evrópu og jafhaðarmannaflokk-
urinn einn sá alminnsti í Vestur-
Evrópu. í ljósi þess sé kominn tími
til að rökrétt afleiðing verði dregin
af þessu og mynduð borgaraleg
stjóm. Að minnsta kosti kæmi ekki
á óvart þótt næsti forsætisráðherra
Finnlands yrði Paavo Váyrynen en
stóra spumingin er nú hvort jafnað-
armenn muni eiga aðild að stjóm-
inni.
Ótrúlegt þykir að llkka Suominen og hægri flokki hans verði lengur haldið
utan við ríkisstjórn í Finnlandi. Hægri menn unnu mikið á i kosningunum
þar fyrir skömmu en þeir hafa verið i stjórnarandstöðu i tuttugu ár.
- Símamynd Reuter
Umsjón: Ingibjörg Bára Sveinsdóttir og Guðmundur Pétursson