Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1987, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 25. MARS 1987.
Frjálst,óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJOLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÚNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÖLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SiMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 500 kr.
Verð í lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr.
Úrslit Albertsmálsins
Rétt var af Albert Guðmundssyni að láta af ráð-
herraembætti eins og málum var komið. Hinn möguleik-
inn hefði greinilega aðeins verið að láta reka sig úr
embætti og efsta sæti á lista sjálfstæðismanna og fara
í hart með sérframboð. Sjálfstæðisflokkurinn er mikil-
vægur flokkur. Þjóðin tapaði á því, að honum yrði illa
sundrað og ný flokksnefna bættist í hóp þingflokka.
Einnig var rétt af stjórn fulltrúaráðs sjálfstæðisfélag-
anna að láta Albert halda efsta sæti listans í Reykjavík
þrátt fyrir allt. Albert hafði unnið til þess sætis með
sigri í prófkjöri. Sú kosning fór fram, eftir að margs
konar sakargiftir gegn Albert höfðu birzt í fjölmiðlum.
Sjálfstæðismenn í borginni tóku því í prófkjörinu af-
stöðu, eftir að skuggi hafði fallið á Albert. Það sem nú
kemur fram um ásakanir á Albert er lítið meira en hafði
komið fram fyrir löngu. Stjórn fulltrúaráðsins átti því
ekki að breyta skipun listans í gær.
Það eru sögulega mikil tíðindi, að ráðherra skuli
neyddur til að segja af sér hér á landi. En raunar ættum
við framvegis að hafa þann hátt siðaðra manna, að ráð-
herrar víki úr sætum, eftir að þungar sakargiftir hafa
komið fram og meðan málin eru í rannsókn. Þorsteinn
Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, sagði í gær-
kvöld í viðtali hjá Stöð tvö, að Albert yrði aldrei
ráðherra framar. Þorsteinn hefur því greinilega úr-
skurðað, að Albert sé sekur og mótbárur Alberts
haldlitlar. Því veður formaðurinn nú fram af slíku of-
forsi, mánuði fyrir kosningar.
Úrslit málsins, sem nú hafa fengizt, eru runnin undan
ri^um Þorsteins Pálssonar. Hann hefur fengið sitt fram.
En Þorsteinn setti Sjálfstæðisflokkinn í mikla hættu,
líklega meiri en formanninn hefði grunað í upphafi. Það
hefur komið í ljós, að Albert Guðmundsson nýtur í
málinu mikillar samúðar fólksins á götunni. Fundur
hulduhersins á sunnudag sýnir þetta sumpart. Þar komu
hátt í þúsund manns og hylltu Albert. Þótt Albert hafi
nú látið undan, er hann geysilega sterkur. Fáir munu
efa, að hann næði kjöri í sérframboði. Líklega tæki
hann einn eða fleiri menn með sér inn á þing.
Líkur fyrir sérframboði Albertsmanna eru nú litlar.
En sérframboðið hefði sópað til sín fylgi frá D-listanum.
Sérframboðið hefði einnig fengið fylgi frá öðrum flokk-
um, til dæmis úr því lausafylgi, sem nú virðist munu
kjósa Alþýðuflokkinn. Þótt Þorsteinn fengi sitt fram,
var staða Alberts engan veginn gjörtöpuð. En Albert
gerði rétt í að kljúfa ekki Sjálfstæðisflokkinn. Við höf-
um meira en nóg af smáflokkum fyrir.
Þorsteinn Pálsson vinnur það til lengdar, að hann
er ótvíræðari leiðtogi en fyrr. Þorsteinn var um langt
skeið almennt talinn aumur formaður. Hann hefur
komizt upp úr þeim sljóleika, bæði nú og þegar hann
hindraði á elleftu stundu, að sjómannaverkfall yrði
stöðvað með lögum. Þorsteinn er orðinn ótvíræðara
efni í forsætisráðherra.
Hefði leikflétta Þorsteins brugðist, hefði formennska
hans brátt orðið í hættu. Hann hefði getað orðið sá
formaður, sem klofið hefði Sjálfstæðisflokkinn í herðar
niður.
Albert hefur tekið ábyrgðina á sig, sennilegá til að
varðveita frið í flokknum. Hann lendir þó í því, að sag-
an verður honum ekki hliðholl.
Haukur Helgason.
„Eins og málum er háttaö í dag mega mörg héruðin horfa t.d. á eftir lambakjötinu fara suður eða norður i
gömlu grisjupokunum og koma svo til baka unnið og pakkað i plast merkt Goði, SS eða KEA.“
Færri í framleiðslu
- fleiri í þjónustu
Byggðastefna unga fólksins
Aukin framleiðni í hinum hefð-
bundnu framleiðslugreinum hefur
leitt til þess að færra og færra fólk
þarf til þess að framleiða sama magn
af vörum og áður var. Þetta á við
landbúnaðinn, sjávarútveginn, jafnt
sem framleiðsluiðnaðinn. Á sama
tíma eykst mikilvægi vöruþróunar,
sölu- og markaðsstarfsemi og hvers
kyns þjónustu. Verð á vöru er því í
meira mæli en áður endurgjald fyrir
þróunar-, markaðs- og þjónustustarf-
semi en í minna mæli endurgjald
fyrir vinnu að hefðbundinni fram-
leiðslu.
Þessi þróun er alþjóðleg en Island
er engin undantekning. Á árunum
1981-1985 fjölgaði fullvinnandi fólki
á vinnumarkaði á íslandi um 10%.
Á sama tíma fjölgaði um 16,9% í
þjónustu i heild og um 17% í opin-
berri þjónustu og stjómsýslu. í
verslun, veitinga- og hótelrekstri
fjölgaði um 24,3% og í bönkum,
tryggingum og þjónustu við at-
vinnurekstur fjölgaði um 33%.
Fækkun varð í landbúnaði, fiskveið-
um og fiskvinnslu, en fjölgun í iðnaði
undir meðalfjölgun. íslenskt at-
vinnulíf er því að þróast eins og
annars staðar úr framleiðsluat-
vinnulífi yfir í þjónustuatvinnulíf.
Forráðamenn atvinnulífsins
bera ábyrgð
Eitt meginatriðið í byggðastefnu
unga fólksins er að atvinnulífið á
landsbyggðinni fylgi þessari þróun
úr framleiðsluatvinnulífi yfir í þjón-
ustuatvinnulíf. Framleiðnibyltingin
verður ekki stöðvuð. Ungir bændur
munu um ókomin ár reyna að bæta
sinn hag með aukinni tækni og kyn-
bótum. Á næstu árum er séð ffarn á
tæknibyltingu í fiskvinnslu. En þró-
ist atvinnulífið á landsbyggðinni
ekki yfir í þjónustuatvinnulíf verður
hlutfallslegra færra fólk með búsetu
þar til þess að sinna hinum hefð-
bundnu framleiðslustörfum.
Hér vill það til vegna bættra sam-
gangna og samskiptamöguleika að
fyrirtæki eru sífellt að færast nær
mörkuðum sínum. Fjarlægðir skipta
sífellt minna máli en meiri þýðingu
hefur að vera með réttu vöruna á
réttum stað á réttum tíma og standa
rétt að því að koma henni á fram-
færi. Það skiptir orðið minna máli
hvar heimilin eru, heldur skiptir
mestu var heilamir em.
Þeir sem ráða mestu um hvemig
til tekst í þessum efhum em forráða-
menn atvinnulífsins á landsbyggð-
inni. Hér koma stjómvöld ekki inn
í myndina nema að því leyti sem þau
bera ábyrgð á góðum samgöngum
og samskiptamöguleikum. Segja má
að góðar samgöngur séu ein af for-
sendum frjálsrar samkeppni. En
forráðamenn landbúnaðarins og
sjávarútvegsins bera sjálfir höfuð-
ábyrgðina á því að atvinnulífið á
landsbyggðinni þróist yfir í þjón-
ustuatvinnulíf.
Samkeppnin skapar störfin
Sölukerfi landbúnaðarins. verður
KjaUaiinn
Viljálmur Egilsson
formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna
að taka til gagngerrar endurskoðun-
ar. Forræði og framtak í þeim málum
verður að færast frá SÍS heim í hér-
uðin. Hvert fyrirtæki, sem annast
sölu og vinnslu landbúnaðarafurða,
verður að reyna að skapa sér sér-
stöðu á markaðnum. Það á að
markaðssetja norðlenskar, sunn-
lenskar, austfirskar, vestlenskar og
vestfirskar landbúnaðarafurðir. Og
það á að koma á samkeppni milli
sölufyrirtækj anna.
Ástæðan er sú að samkeppnin
skapar störfin í úrvinnslu, vöruþró-
un, markaðsmálum, sölustarfsemi og
þjónustu heima í héraði. Þetta eru
einmitt störf í þeim greinum sem
unga fólkið menntar sig fyrir. Það
er einungis samkeppnin og framtak
heima í héraði sem getur búið til
störf í þessum greinum fyrir unga
fólkið.
Eins og málum er háttað í dag
mega mörg héruðin horfa t.d. á eftir
lambakjötinu fara suður eða norður
í gömlu grisjupokunum og koma svo
til baka unnið og pakkað í plast
merkt Goði, SS eða KEA. Ef svo fer
sem horfir verða þetta einu alvöru
kjötvinnslumar í landinu eftir nokk-
ur ár. Hér skiptir stærð fyrirtækj-
anna ekki heldur svo miklu máli.
Minni fyrirtæki hafa oft umfram hin
stærri þjónustulipurðina og sveigj-
anleikann. Það er sérstaðan, útsjón-
arsemin og samkeppnisviljinn sem
gildir.
En forráðamenn landbúnaðarins
ráða sjálfir þessum málum. Þeir
verða sjálfir að slátra sinni heilögu
.kú,. sQlukerfinu. .Það eru. þeir. sem.
ráða því hvort flestöll störf að vöru-
þróun, úrvinnslu, sölu- og markaðs-
málum verða til á höfuðborgarsvæð-
inu eða landsbyggðinni. í þessu
sambandi þýðir ekkert að benda til
Reykjavíkur og heimta styrki. Unga
fólkið eltir störfin og tækifærin en
ekki styrkina.
Fjölbreytt störf eða „bara fisk-
ur“?
Sama gildir um sjávarútveginn.
Stóru sölusamtökin í sjávarútvegin-
um hafa náð gífurlegum árangri. En
nú þurfa forráðamenn þessara sam-
taka ekki síður að líta innávið en
útávið. Hver hefur ekki heyrt sagt
„bara fiskur" um störf í fiskvinnslu?
Hér þarf að taka á. Sjá verður til
þess að störf að tækni- og vöruþró-
un, markaðs- og sölumálum verði til
ekki síður úti á landi en á höfuð-
borgarsvæðinu eða í útlöndum.
Ef þetta er ekki gert veslast fisk-
vinnslan upp. Störfin þar verða
einhæf og þar verða ekki tækifæri
fyrir vel menntað ungt fólk. For-
ráðamenn sjávarútvegsins steypa
undan sér grundvellinum sem þeir
byggja á nema að þeir bretti upp
ermar og skapi fjölbreyttari störf í
fiskvinnslu úti á landsbyggðinni.
Hér verða nægir möguleikar. Fisk-
vinnslufyrirtækin geta nú verið i
miklu betra sambandi við markað-
inn en áður. Og sú tæknibylting sem
er að koma skapar líka mörg tæki-
færi.
Sjávarútvegur hefur jafnan verið
í fararbroddi í framfarasókn íslend-
inga og hann mun á næstu árum og
áratugum þurfa að genga því hlut-
verki áfram. Því skiptir miklu máli
að forráðamenn hans sjái til þess að
nýju störfin í fiskvinnslunni fyrir
unga og menntaða fólkið verði til
úti á landsbyggðinni.
Tækifærin farseðill báðar
leiðir
I byggðasteínu unga fólksins
gegna forráðamenn atvinnulífsins á
landsbyggðinni lykilhlutverki. Þeir
verða að hætta að miðstýra öllum
tækifærunum til höfuðborgarsvæð-
isins. Þeir verða sjálfir að hugsa um
sinn hag og bama sinna. Þeir bera
mesta ábyrgðina á því að tækifæri
unga fólksins til þess að menntast
verði farseðill báðar leiðir, að heim-
an og heim.
Vilhjálmur Egilsson
„Fækkun varð í landbúnaði, fiskveiðum
og fiskvinnslu, en fjölgun í iðnaði undir
meðalfjöigun. íslenskt atvinnulíf er því
að þróast eins og annars staðar úr fram-
leiðsluatvinnulífi yfir í þjónustuatvinnu-
líf.“