Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1988, Blaðsíða 2
2
FÖSTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1988.
1
Fréttir
___________________________________________________pv
Skrifað var undir nýja kjarasamninga í nótt
Samninganefnd Verka-
mannasambandsins klofnaði
- Austnrðingar, Vestmannaeyingar og Akumesingar skrifuðu ekki undir samninginn
Um klukkan íjögur í nótt voru
nýir kjarasamningar milli Verka-
mannasambandsins og Vinnuveiten-
dasambandsins undirritaöir.
Samninganefnd Verkamannasam-
bandsins klofnaði í afstöðunni til
þessara nýju samninga og fulltrúar
Austfirðinga, Vestmannaeyinga og
Akumesinga skrifuðu ekki undir
samninginn.
Þessir nýju kjarasamningar eru
mjög svipaðir þeim sem gerðir voru
á Vestfjörðum á dögunum. Kaupliös-'
haékkunin e^nær því sú sama eða
13,45% á árinu en samningurinn
gildir frá 26. febrúar 1988 til 18. mars
1989.
„Ég tel að viö höfum komist eins
langt og hugsanlegt var í stöðunni.
Ég viðurkenni að ég hefði viljað ná
meiru fram til handa fiskvinnslu-
fólki en mitt mat er það aö lengra
hafi ekki verið hægt að komast nema
með verkfallsátökum," sagöi Guö-
mundur J. Guðmundsson, formaöur
Verkamannasambandsins.
„í eðli sínu eru allir kjarasamning-
ar verðbólguhvetjandi en ég tel að
hér sé um ábyrga samninga að ræða
og við gerum ráð fyrir að verðbólgan
fari aöeins upp á við fyrst en lækki
svo niður í 16% seinni hluta ársins.
Ég verð að játa að um áramótin ótt-
aðist ég að til stórfelldra átaka myndi
koma á vinnumarkaöinum sem
myndi hafa svipaðar afleiðingar í för
með sér og samningamir 1977 og
1982. Ég tel því að með þessum samn-
ingum höfum við náö að bjarga
málunum fyrir hom,“ sagði Þórar-
inn V. Þórarinsson, framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasambandsins.
„Þessi samningur felur í sér 4%
kjaraskerðingu frá því sem nú er
þegar tekið er tillit til efnahagsað- .
gerða ríkisstjórnarinnar og undir
slíkt get ég ekki skrifað," sagði Jón
Kjartansson, formaður Verkmanna-
félags Vestmannaeyja.
„Eg skrifa ekki undir þennan
samning fyrr en ég hef rætt við mína
menn fyrir austan," sagði Bjöm
Grétar Sveinsson, formaður Jökuls á
Höfn í Hornafirði.
„Ég get ekki skrifað undir þennan
samning. Ég er óánægð með svo
margt í honum, svo sem hvernig að
starfsaldurshækkununum er staðið
og eins mun hin nýja yfirtíð skerða
laun þeirra'kvenna í fiskvinnslu sem
vinna hálfan daginn,“ sagði Sigrún
Clausen, formaður kvennadeildar
Verkalýðsfélags Akraness.
Samningafundurinn, sem leiddi til
þessa samkomulags í nótt, haíði stað-
ið frá því klukkan 16 á miðvikudag-
inn eða í 36 klukkustundir þegar
undirritunin fór fram.
-S.dór
Þegar klukkuna vantaði tuttugu mínútur í fimm í nótt skrifuðu þeir Gunnar J. Friðriksson, formaður Vinnuveitenda-
sambandsins, og Guðmundur J. Guðmundsson, formaður Verkamannasambandsins, undir nýja kjarasamninga.
Þá hafði samningafundur staðið óslitið í 36 klukkustundir. DV-mynd BG
Nýju kjarasamningamir:
Kauphækkunin á samnings-
tímabilinu verður 13,45%
- rauð strik í júlí og nóvember gera samninginn uppsegjanlegan
Þórarinn V. Þórarinsson:
Kaupmáttur
láglauna-
fólks mun
minnka
minna en
annarra
stétta
„Það er rétt að við sögðum fyrr
í vetur að kaupmáttur myndi og
yrði að minnka. Ég held hins veg-
ar að kaupmáttur láglaunafólks í
Verkamannasambandinu muni
ekki minnka að sama skapi og
annarra eftír þessa saraninga. Ég
held hins vegar enn að kaup-
máttur muni minnka þegar líður
á árið, ekki fyrir verölagsþróun-
ina eina og sér heldur vegna
samdráttar í atvinnustarfsemi
okkar,“ sagði Þórarinn V. Þórar-
insson, framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambandsins, í
samtali viö DV í nótt eflir að nýir
kjarasamningar höfðu verið und-
irritaðir.
- Því er haldið fram að fisk-
vinnslan sé rekin með 10% til
15% tapi. Miðað við þær efna-
hagsaögeröir sem boöaðar eru af
ríkisstjórninni, þolir flskvinnsl-
an þessa samninga?
„Það er alveg sama til hvaða
efnahagsaðgerða ríkisstjórnin
grípur innan þeirra marka sem
sú launastefna og verðlagsþróun,
sem miðað er við í samningunum,
gerir ráð fyrir, boginn verður
spenntur til hins ýtrasta hjá fisk-
vinnslunni á þessu ári. Það er
alveg ljóst.“
- Eru þetta verðbólgusamning-
ar?
„Auðvitað eru allir samningar,
þar sem spilaö er út því sem ekki
er til eða meira en því sem til er,
verðbólgusamningar. Þetta eru
hins vegar minni verðbólgu-
samningar en maður óttaðist á
tímabih að þurfa að standa
frammi fyrir. Ég verö að segja
alveg eins og er að f upphafi árs
þótti mór flest benda til að allt
stefndi í það sama og varð eftir
samninga 1977 og 1982 þegar óöa-
verðbólga reið yfir. Mér óaöi viö
að eiga ef til vill eftir aö standa
að slíkri samningsgerð. Okkur
hefur aftur á móti tekist í samein-
ingu með þessum samningum að
komast fram hjá því skeri. Við
trúum því að verðbólgan fari ekki
fram úr 16% á næstu 12 mánuð-
um. Það er raunhæf tala og ekki
veriö að reyna að falsa neitt með
þeim," sagði Þórarinn V. Þórar-
insson.
-S.dór
Hinir nýju kjarasamningar, sem
undirritaðir voru í nótt, gera ráð fyr-
ir 13,45% hækkun launa á samnings-
tímabilinu. Viö gildistöku samning-
anna hækka grunniaun um 1525
krónur á mánuði. Bónus og aðrir
kjaratengdir liðir hækka hlutfalls-
lega eða um 5,1%. Á samningstíman-
um verða þijár áfangahækkanir, sú
fyrsta verður 1. júní næstkomandi
3,25%, önnur 1. september 2,5% og
loks 2% 1. febrúar 1989.
Þá var samiö um rauð strik 1. júh
og 1. nóvember. Er miðaö við 261 stig
1. júlí og 272 stíg 1. nóvember. Fari
verðlag upp fyrir þe9si strik getur
Verkamannasambandið óskað eftir
endurskoðun samninganna. Hafni
Vinnuveitendasambandið endur-
skoðun er hægt að segja samningun-
um upp. Verðbólga næstu 12 mánaða
er áætluð um 16% samanborið við
25% á síöustu 12 mánuðum.
Þá var samið um aö ef launahðir
einstakra stéttarfélaga utan Verka-
mannasambandsins hækka meira en
nemur launahækkunum í þessum
samningi á samningstímabilinu auk
verðbóta falla lamiahðir samning-
anna úr gildi.
Nýtt starfsaldurskerfl í fimm þrep-
um verður tekið upp. Það er eftir 1
ár hækka laun um 2%, eftir 3 ár um
3%, eftir 5 ár um 6%, eftir 7 ár um
7% og eftir 12 ár um 8%. Hæsta
starfsaldursþrepið var áður 15 ár og
5 ára þrepið er nýtt.
Námskeiðsálag fiskvinnslufólks
hækkar úr 1688 krónum á mánuði í
2700 króriur. Starfsaldurskerfi fisk-
vinnslunnar er bætt, þrepum fjölgað
og starfsaldursálag hækkað. Fata-
peningar hækka úr 126 krónum á
viku í 180 krónur.
Gamla eftirvinnukerfið er afnumið
og í þess stað tekið upp samræmt
yfirvinnuálag sem nemur 1,0385% af
mánaðarlaunum fyrir yfirvinnu sem
er 80% álag á dagvinnuklukkustund.
Samið var um sérstakt stórhátíð-
arálag sem nemur 1,375% en slíkt
álag hafði verkafólk ekki áður. Sam-
ið var um að feUa niður kaffltíma í
upphafi yflrvinnu og ýmsar breyt-
ingar gerðar á vinnutilhögun. Þá var
reglum um greiðslur fyrir útköU
breytt þannig að menn fá greidda 4
tíma í stað 3ja áður.
Samið var um aukinn sveigjanleika
hvað varðar upphaf dagvinnutíma-
bfls, þannig að það getur verið
breytílegt á tímabilinu 07.00 tíl 08.00.
Hverju félagi fyrir sig er fijálst að
velja eða hafna þéssu.
Samið var um sérstaka desember-
uppbót í fyrsta sinn og verður hún
4.500 krónur fyrir fólk í fuUu starfi
og helmingi minni fyrir hálfsdags-
fólk.
Byggingaverkamenn, bifreiða-
stjórar og tækjamenn fá fastlauna-
samninga. Orlof fiskvinnslufólks
lengist um einn dag eftir 10 ára starf
í fyrirtæki.
-S.dór
Guðmundur J. Guðmunds-
son:
Hefði
viljað ná
meiru fyrir
fiskvinnslu-
fólk
„Ég hefði vUjað sjá meira til
handa fiskvinnslufólki, en ég
held að enginn efist um að staöa
fiskvinnslunnar er ákaflega erfið
um þessar mundir. Sumum
frystíhúsum hefur þegar verið
lokað og önnur boðað lokun.
Undir slíkum kringumstæðum er
erfitt að sækja meira tíl handa
fiskvinnslufólki en viö gerðum
aö þessu sinni,“ sagði Guðmund-
ur J. Guðmundsson, formaður
Verkamannasambandsins, í sam-
taU við DV í nótt.
- Telurðu að þiö hafið komist
eins langt í þessum samningum
og mögulegt var?
„Ég held að við höfum mjólkað
aUt sem hægt var að mjólka án
verkafaUsátaka. Ég er sannfærð-
ur um að við hefðum getað náð
meiru ef við hefðum farið út í
verkfallsaðgerðir en það hefði
orðið mjög harösnúið verkfaU og
afleiðingamar ófyrirséðar."
- Vitið þiö til hvaða efnahagsað-
gerðá ríkisstjómin ætlar nú að
grípa?
„Viö vitum ekkert um þær en
ég vil taka fram að við erum með
opnunarákvæði í samningunum
ef verðhækkanir fara yfir ákveð-
ið mark, það er okkar trygging.
Síöan erum viö með merka nýj-
ung, minnugir reynslunnar frá
því í fyrra, en það er að ef félög
utan Verkamannasambandsins
fá meiri hækkanir en viö þá eru
samningar lausir."
- Voruö þið að semja um kaup-
máttaraukningu?
„Já, frá því sem var fyrir samn-
ingana, aUt frá því síöla hausts,
á því er enginn vafi“ sagöi Guð-
mundur J. Guðmundsson.
-S.dór
Jón Karisson, Sauðárkróki:
Tiltölulega ánægður með samningana
„Ég er tiltölulega ánægður með
niðurstöðuna miðað við það að við
fórum af stað með mjög víðtæka
kröfugerð og flestír liðir hennar
hreyfðust. Á heildina Utíö kemur
meira út úr þessu en ég átti von á
eftír fyrstu viðbrögðum atvinnurek-
enda að dæma,“ sagði Jón Karlsson,
formaður Verkalýðsfélagsins á Sauð-
árkróki, í samtali við DV í nótt.
Jón sagðist ekki þora að segja neitt
um það hvort hann fengi samninginn
samþykktan í sínu félagi.
„Ég mun mæla með honum enda
hef ég unnið að gerð þessa samnings
og undirritað hann,“ sagði Jón
Karlsson.
-S.dór