Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.1989, Qupperneq 16

16
MÁNUDAGUR 30. JANÚAR 1989.
Frjálst.óháÖ dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON óg ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar,. blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð i lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Staða efnahags
Ríkisstjórnin reynir aö grípa til aögerða gegn efna-
hagsvandanum. Búast má viö einhverri gengisfellingu.
En aðgeröir stjórnarinnar verða sama merki brenndar
og fyrr. Þar ríkir trú á höft. Þar ræddi meirihluti í gær
um millifærslur og uppbætur. Þar vildu flestir, að til
kæmi úreldingarsjóður fyrir fiskvinnslufyrirtæki. Al-
menningur yrði látinn greiða þeim, sem heltust úr lest-
inni. í ríkisstjórninni var rætt um miðstýringu á vöxt-
um, að stýra þeim með handafli. Þetta eru hinir slæmu
kostir, sem stjórnarliðið ræddi í gær. Vissulega voru
menn ekki sammála á þeim bæ fremur en fyrri daginn.
En við höfum lært af reynslunni að búast ekki við öðru
frá þessari stjórn en miðstýringu og millifærslum. Það
eru aðferðir, sem hefna sín. En efnahagsvandinn er tölu-
verður. Hvernig eiga stjórnvöld að bregðast við sam-
drættinum? Slíkt finna núverandi stjórnarherrar ekki
út.
Sjávarútvegur á við vanda að etja þrátt fyrir fyrri
gengisfellingar. Samanlagt eru botnfiskveiðar og
vinnsla taldar reknar með 4 prósent halla. Veiðarnar
eru taldar vera með 7 prósent halla. Það gildir einkum
um bátana, staða togara er skárri. Vinnslan er í heild
talin standa á núlh. En þar er misskipt. Frystingin er
áhtin vera í um tveggja og hálfs prósent halla. En salt-
fiskurinn er tahnn hafa 4 prósent hagnað. Við þessar
tölur úr sjávarútvegi bætist, að útflutningsiðnaður á í
erfiðleikum, einkum auðvitað ullariðnaður. Vandi er
við lagmetissölu - og svo framvegis.
Vissulega þarf að fækka fyrirtækjum í sumum grein-
um sjávarútvegs. En ríkisstjórnin fer hörmulega að ráði
sínu að ætla að gera það með valdboði að ofan og úthlut-
un skömmtunarseðla til gæðinga sinna. Það mun reyn-
ast þjóðinni dýrkeypt. Gengið á að vera rétt skráð. Síð-
an á að ráðast af framboði og eftirspurn, hverjir standa
og hverjir falla. Hið versta, sem gerzt getur, er það, sem
nú hefur verið stefnt að og hefur komizt til fram-
kvæmda stig af stigi. Með þeim aðgerðum, sem fjallað
var um í gær, er ríkisstjórnin enn við sama heygarðs-
hornið.
Við getum litið nánar á vandann. Á spástefnu stjórn-
unarfélagsins spáðu fulltrúar fyrirtækja fyrir helgi,
hvert stefndi almennt. Fyrirtækin spáðu um hálfs pró-
sent samdrætti í framleiðslu í landinu. Um það hafði
Þjóðhagsstofnun spáð hálfs annars prósent samdrætti.
Fyrirtækin spáðu 14 prósent hækkun launa á árinu, en
á móti kæmi 20 prósent verðbólga og 19 prósent lækkun
gengis. Þjóðhagsstofnun hefur spáð 7 prósent hækkun
launa og á móti 11 prósent verðbólgu og 5 prósent lækk-
un gengis krónunnar. Segja verður um þessa þætti, að
hklegra er, að fyrirtækin komist nær hinu rétta en Þjóð-
hagsstofnun. Stofnunin hefur reynzt vera of bundin
óskhyggju ríkisstjórna. Því hafa spár Þjóðhagsstofnunar
gjarnan legið nokkuð nærri yfirlýsingum ráðherra. Því
miður hefur reynslan hér á landi sýnt, að nánast ekk-
ert er að marka yfirlýsingar ráðherra um þau efni.
Við sjáum því fram á erfitt ár. Einmitt nú þyrfti að
beita stjómvöldum gegn vandanum, en ekki í formi
handafls og miðstýringar. Stjórnvöld eiga að gera at-
vinnuvegum kleift að starfa, en láta þá detta, sem ekki
geta unnið við framleiðslu við eðhlegar aðstæður. Þetta
á nú ekki upp á pahborðið hjá ríkisstjórninni.
Því fáum við enn þessa dagana að hta öfugsnúnar
aðgerðir, sem frá þessari stjórn koma -meðan hún situr.
Haukur Helgason
Formenn A-fiokkanna, Ólafur Ragnar Grimsson og Jón Baldvin Hannibalsson. - Ef þeim dyljast staðreyndirn-
ar eru þeir alvarlega veruleikafirrtir, segir greinarhöfundur m.a.
í svidsljósinu
Sumir menn eru þannig saman-
settir að þeim liður illa nema þeir
fái að baöa sig í sviðsljósinu, geti
látiö annað fólk annaðhvort horfa
á sig eða hlusta. Venjulegast er
þessum mönnum nokkuð sama
hvað þeir þurfa aö gera til þess að
vera í sviðsljósinu.
Fræg eru dæmi af leikurum sem
skilja og gifta sig eftir því sem við
á tÚ þess að fjölmiðlarnir gleymi
þeim ekki. Jafnvel er komið á sögu-
sögnum um að viðkomandi sé lát-
inn til að hressa upp á umtalið um
hann. Viðkomandi getur þá a.m.k.
komið fram og sagt að sögur af
andláti hans séu stórlega ýktar.
Eftir því sem ágreiningur stjórn-
málamanna hefur orðið lítilíjör-
legri og ómerkilegri hafa þeir sviðs-
sjúku tekið upp þá siði sem áður
voru nánast eingöngu taldir heyra
til leikurum í Hollywood. Þannig
er nú farið með þá Jón Baldvin og
Ólaf Ragnar sem hafa gengið í póh-
tískt skyndihjónaband í þeirri von
að einhver nenni að koma og hlusta
á þá.
Rautt Ijós í réttu Ijósi
Sömu daga og blekið þornaði á
boðskortinu tU Steingríms Her-
mannssonar um að sækja flokks-
þing Alþýðuflokksins var hafinn
undirbúningur að fundaherferð
formanna Alþýöuflokks og AI-
þýðubandalags til að leggja drög
að sameiningu flokka þeirra. Er
nokkur furða að Steingrímur verði
fúU eins og Jón Baldvin sagði að
hann hefði orðiö þegar hann frétti
af síðustu fjölmiðlaleikfléttu þess-
ara sviössjúku samráðherra sinna.
Nú skyldi farið um landið og al-
þýðu manna tjáð hvað helst gæti
orðið til varnar sóma hennar. Sam-
einaðir foringjar alþýðunnar hertir
í þeirri eldraun að borða lifur með
lauk í eldhúsinu hjá Bryndísi. Sam-
eining A-flokkanna gat þá ekki ver-
ið langt undan. Vissulega biðu
menn spenntir eftir að heyra hvað
foringjamir hefðu að segja.
Allur útbúnaður og undirbúning-
ur var tfl fyrirmyndar enda nutu
foringjamir leiðsagnar umboðs-
manns skemmtikrafta með áratuga
reynslu í því að dubba upp meira
að segja vonlausa skemmtikrafta.
Ræðupúlt úr rauðum viði vom
smíðuð. Flugeldasýning var undir-
búin. Síðan lögðu þeir Ólafur og
Jón af stað.
Nokkur brot hafa komið frá fund-
um þeirra í fjölmiðlum og eftir því
sem þar má greina er boðskapur-
inn meira í ætt við það sem skóla-
fólk á æskuskeiði slær fram sér og
áheyrendum sínum tfl skemmtun-
ar en ábyrga stjórnmálamenn sem
ræða þjóðmál með þeirri alvöm
sem maður skyldi ætla að þörf
væri á miðað við þær aðstæður sem
þeir hafa sjálfir sagt að væm fyrir
hendi í þessu þjóöfélagi.
Sameining eða bull
Vilji menn skoða hluti í eöUlegu
samhengi meö rökrænum hætti þá
á það ekki að þurfa aö dyljast ein-
um eða neinum að þetta kjaftæði
um sameiningu A-flokkanna er
ekkert nema buU. Sé Utið tfl sögu
KjaUarinn
Jón Magnússon
lögmaður
þessara tveggja flokka, stefnumála
og þess fólks, sem skipar fram-
varðasveit þeirra, þá ætti engum
að dyljast að það væri jafnauðvelt
að sameina Sjálfstæðisflokkinn og
Framsóknarflokkinn og A-flokk-
ana.
Dyljist þessi staðreynd formönn-
unum tveim eru þeir alvalega vem-
leikaflrrtir og verður þá að með-
höndla þá sem slíka. Dyljist þeim
þetta hins vegar ekki, sem ég held
að sé raunin, þá em þetta ósköp
eðlUeg viðbrögð sviðssjúkra
manna sem hafa Htið sem ekkert
að boða í póHtík.
Hvað svo?
Hvaö svo, hljóta menn að spyrja,
hvað ætla nú þessir herramenn að
gera þegar þeir eru búnir að
hrekkja almenning á landsbyggð-
inni með nærveru sinni? Það stend-
ur ekki á yfirlýsingunum. Það er
ekki úr vegi að skoða þær svolítið
nánar.
Jón Baldvin hefur sagt ýmislegt
í gegnum tíðina. Það sem hann
ætlaði aö láta verða sitt fyrsta verk
þegar hann kæmist til áhrifa átti
að vera að reka Jóhannes Nordal.
Með þessum hætti reyndi Jón að
kenna farsælum embættismanni
um það sem honum sjálfum og
kollegum hans í pólitík er helst um
að kenna. Nú hefur Jón verið í
tveim ríkisstjómum og slátrað
einni og enn situr Jóhannes.
Það átti að taka tH í Framsóknar-
fjósinu, moka landbúnaöarspiUing-
unni út í hafsauga. Hefur nokkuð
gerst í því? Ekki nema síður sé. Enn
kaupir alþýðan dýrustu neysluvör-
ur á vesturhveU jarðar. Enn eru
allar uppbætumar og styrkimar.
Fyrir nokkram áram fór Jón um
landið tíl aö ræða um hverjir ættu
ísland. Skyldi hann nokkuð vera
aö flíka því sem hann sagði þá?
AUavega hefur hann ekki borið upp
eina einustu tfllögu um þaö, sem
hann sagöist beijast fyrir á þeim
fundum, á Alþingi eða mér vitan-
lega í ríkisstjórn. Miðað við þessar
tflvitnanir væri ef til vfll verðugt
verkefni að sameina Jón Baldvin
póUtískt.
Og ekki er skárri garmurinn
hann Ketfll. Ólafur Ragnar Gríms-
son hefur nú nýverið rétt Sturlu
Kristjánssýni, sem einu sinni var
námsstjóri norður á Akureyri,
nokkrar milljónir úr vasa skatt-
greiðenda. Þetta gerði Ólafur eftir
að Sverrir Hermannsson hafði rek-
ið Sturlu úr starfi fyrir að óhlýðn-
ast starfsskyldum sínum og eyöa
meira fé en honum var heimflt skv.
fjárlögum.
Nú bregður svo viö að þegar al-
þýðuvinurinn Ólafur er á yfirreið
sinni og kominn til Akureyrar, þar
sem Sturla eyddi peningum um-
fram heimildir og fékk milljónir
hjá Ólafi fyrir vikið, þá er boðskap-
ur Ólafs sá að miskunnarlaust eigi
að reka þá opinbera. starfsmenn
sem eyða almannafé umfram heim-
Udir. Skyldi Ólafur síðan ætla aö
rétta þessum brottreknu embætt-
ismönnum mflljónir í framhaldi af
brottrekstrinum eins og Sturlu? -
Er ekki brýnt að sameina Ólaf
Ragnar hugmyndafræðflega?
Sverris þáttur
Hermannssonar
Mitt í alþýðuleik þeirra Jóns og
Ólafs lendir sá síðarnefndi í því aö
þurfa að skattyrðast við Sverri
Hermannsson landsbankastjóra
um vexti. Ólafur reyndi í vaxtamál-
inu að boða sömu skoðun í vaxta-
málum og heflagur Thomas Aquin-
as geröi og almennt eru taldar hafa
tálmað efnahagslegum framförum
í álfunni allar miðaldir og jafnvel
lengur.
Sjálfsagt hefur þeim félögum á
rauða ljósinu fundist Ólafur fara
halloka í þessari umræðu. Nokkru
eftir það birtist í blaði Jóns Bald-
vins iUa lyktandi frétt um að Sverr-
ir hefði fengiö biðlaun sem alþing-
ismaður. Frétt sem beinlínis átti
að skaða Sverri persónulega.
Á sama tíma er þeirri frétt ýtt á
flot að hugsanlega kunni Sverrir
að hafa brotið af sér með því að
eiga hlut í fyrirtæki. Því miöur
virðast íslenskir íjölmiðlamenn
vera svo heillum horfnir að sjá
ekki samhengið í þessu máli. Með
þessum hætti er verið að reyna að
koma höggi á mann, sem sett hefur
fram skoðanir sínar vegna þess að
hann hefur sett fram skoðanir sín-
ar. SUkt þekkist í ýmsum ríkjum
þar sem sameining A-flokkanna
hefur náð fram að ganga og köUuð
eru alþýðulýðveldi.
Það kann að vera að þeir Ólafur
og Jón geti ná'j sameiginlegum
snertiflötum í niðhöggum eins og
þessum. Jón Magnússon.
„Fyrir nokkrum árum fór Jón um „
landiö til að ræða um hverjir ættu ís-
land. Skyldi hann nokkuð vera að flíka
því sem hann sagði þá?“