Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.1993, Side 14

14
MÁNUDAGUR 20. DESEMBER 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HQRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Pólitísk bóndabeygja
Enn er mönnum í fersku minni hversu ráðherrum og
þingmönnum var heitt í hamsi á vordögum síðasta þings
þegar tekist var á um forræðið yfir innfiutningi landbún-
aðarvara. Annars vegar tókust á Friðrik Sophusson Qár-
málaráðherra og Jón Baldvin utanríkisráðherra og hins
vegar talsmenn landbúnaðarins með Halldór Blöndal
landbúnaðarráðherra og Egil Jónsson, þingmann Aust-
urlands, í broddi fylkingar.
Deilan var svo hörð að þingmál fengust ekki afgreidd
og frumvarpi til laga um breytingu á framleiðslu, verð-
lagningu og sölu á búvörum var frestað á því þingi. Tek-
ist var á um þann ágreining hver ætti að hafa ráðherra-
valdið um innflutning á landbúnaðarvörum. Þessi
ágreiningur stafaði meðal annars af því að alþýðuflokks-
menn vildu losa um þennan innflutning og fjármálaráð-
herra sagðist eiga að hafa síðasta orðið um tolla og verð-
jöfnunargjald sem ákveða þyrfti í sambandi við innflutn-
ing á landbúnaðarvörum.
Saman voru þessir ráðherrar að gera tilraun til að
draga úr því ofurvaldi og miðstýringu sem einkennt hef-
ur öll landbúnaðarmál á íslandi. Sérstaklega töldu menn
þetta vera aðkallandi í ljósi þess að landbúnaðarráðherra
og hans menn í ráðuneytinu líta á það sem hlutverk sitt
að vera talsmenn landbúnaðarhagsmuna í einu og öllu.
Þeir eru varðhundar sérhagsmunanna.
í gær berast svo þær fréttir að ráðherramir í ríkis-
stjóminni hafi gert með sér samkomulag um tilhögun
þessara mála. Niðurstaðan er sú að lagt hefur verið fram
frumvarp í þinginu sem er nánast sama frumvarp og það
sem landbúnaðarráðherra gerði kröfu til, strax í fyrra-
vor.
Inn í frumvarpið er skotið málsgrein sem kveður á
um nefndaskipun, sem er þó landbúnaðarráðherra ein-
göngu til ráðuneytis, en hefur engin áhrif á óskorað vald
hans til að eiga síðasta orðið. Hann á að bera ágreinings-
efni upp í ríkisstjóminni áður en ákvörðun er tekin um
upphæð gjaldanna, sem leggja ber á innfluttar vörur, en
hann þarf ekki að taka tillit til athugasemda frekar en
honum sýnist.
Þetta er allt og sumt sem hinir ráðherramir hafa upp
úr hamagangi sínum frá því í vor. Þeir hafa lagt niður
rófuna og játað sig sigraða. Menn tala um að Halldór
Blöndal hafi greitt þeim pólitískt rothögg og em það orð
að sönnu. Sjaldan hafa menn orðið vitni að annarri eins
uppgjöf.
Þetta frumvarp kemur beint ofan í fréttirnar af Gatt-
samkomulaginu, sem er merkilegt og jákvætt út af fyrir
sig, en hefur því miður sáralítil áhrif hér heima og undir-
strikar enn einu sinni þá sjálfheldu sem við búum við í
krafd þeirrar hagsmunagæslu sem stunduð er af land-
búnaðarráðuneytinu og aðskiljanlegum stofnunum á
vegum þessarar atvinnugreinar.
ÓU þau upphlaup sem Alþýðuflokkurinn og þá sér í
lagi formaður hans hefur staðið fyrir á þessu kjörtíma-
bili og áður hafa nær engan árangur borið. Ekki er hlut-
ur Sjálfstæðisflokksins skárri enda heyrist þaðan vart
hósti né stuna þegar hagsmunir neytenda eru annars
vegar eða kröfur um frelsi undan Qötmm landbúnaðar-
miðstýringarinnar. Fjármálaráðherra virtist hafa fengið
einhvem snert af sjálfstæðri skoðun þegar rimman stóð
í fyrravor en hún hefur greinilega horfið eins og dögg
fyrir sólu þegar hann stóð frammi fyrir mættinum og
dýrðinni í landbúnaðarráðuneytinu.
Þetta heitir að taka menn í bóndabeygju í bókstaflegri
merkingu þess orðs. Ellert B. Schram
„Þar er gert ráð fyrir að íbúð þurfi að uppfylla tiltekin skilyrði til að geta kallast ibúð fyrir aldraða,“ segir
greinarhöfundur um frumvarp sitt á Alþingi.
Frumvarp gegn
misnotkun
Á árunum 1987 til 1992 voru
byggöar um 2000 íbúðir sagöar sér-
hannaðar fyrir aldraöa. Á sama
tíma voru byggðar hér á landi um
9500 íbúðir alls. Lætur því nærri
að liðlega fimmta hver íbúð, sem
byggö var á þessum árum, hafi
verið „fyrir aldraða". Þaö er haft
innan gæsalappa hér vegna þess
að í raun er aðeins hluti þessara
íbúða sérstaklega fyrir aldraða.
Samt eru þessar íbúðir dýrar. í
könnun sem gerð var á vegum fé-
lagsmálaráðuneytisins sl. sumar
kemur fram að þær hafa verið 35%
dýrari en íbúðr í félagslega íbúða-
kerfinu miðað við „séreignarflatar-
mál“ (afsakið oröbragðið sem er
beint úr skýrslu félagsmálaráðu-
neytisins).
Hvemig stendur á því aö íbúðirn-
ar eru svona dýrar? Hvernig stend-
ur á þvi að þær hafa verið byggðar
í svo stórum stíl?
Svarið við báðum spurningunum
hggur sjálfsagt að einhveiju leyti í
því að meðal þessa fólks er talsverð
kaupgeta sem að nokkru leyti hgg-
ur í eigin húsnæði sem er orðið of
stórt og óhentugra en þessar íbúð-
ir. í annan stað er svarið að sjálf-
sögðu að finna í þörf þess fólks fyr-
ir húsnæði og aöstöðu. En í þriðja
lagi er skýringin á þessum kostnaði
að nokkru leyti fólgin í því að bygg-
ingaraðilarnir hafa haft ótrúlega
góðan aðgang að sveitarstjórnaryf-
irvöldum - sérstaklega þó að borg-
arstjóm Reykjavíkur.
Sami aðilinn
-ekki samkeppni
Um þetta segir í áhti nefndar fé-
lagsmálaráðherra frá sl. sumri:
„Sami byggingaraðih hefur byggt
KjáUariim
Svavar Gestsson
alþingismaður og fyrrverandi
félagsmálaráðherra
allar íbúðir aldraöra á vegum Fé-
lags eldri borgara. Lóðaúthlutanir
til félagsins hafa verið skilyrtar því
að ákveðið byggingarfyrirtæki
annist framkvæmdir og því hefur
Félag eldri borgara ekki átt þess
kost að leita tilboða eða bjóða út
verkin. íbúðimar era seldar á al-
mennum markaði með ákveðnum
kvöðum. Hið sama ghdir um bygg-
ingasamvinnufélagið „Samtök
aldraðra" sem byggt hefur samtals
241 íbúö. Reykjavíkurborg hefur
sett það skilyrði að ákveðið bygg-
ingarfyrirtæki annist ahar fram-
kvæmdir á vegum félagsins.
Starfshópurinn er sammála um
að slík skilyrði fyrir lóðaúthlutun
th félags eldri borgara séu ekki th
þess fallin að þau geti ævinlega leit-
að mestu hagkvæmni með því að
nýta sér kosti samkepþninnar með
útboðum. Flestir era sammála um
að samkeppni á þessum vettvangi
sem öðrum, leiði th aðhalds og
lægra verðs.“
Hvað gera kratar nú?
Sú misnotkun sem starfshópur-
inn lýsir hér hrópar í himininn.
Þess vegna hefur höfundur þessar-
ar greinar flutt á Alþingi framvarp
sem girðir fyrir misnotkun af þessu
tagi. Þar er gert ráð fyrir því að
íbúð þurfi að uppfylla tiltekin skil-
yrði th að geta kahast íbúð fyrir
aldraða. Verður fróðlegt að sjá
hvort Álþýðuflokkurinn fellst á
þau sjónarmið sem koma fram í
frumvarpinu meðal annars með
hhðsjón af borgarstjómarkosning-
unum í Reykjavík í vor.
Svavar Gestsson
„.. i þriðja lagi er skýringin á þessum
kostnaði að nokkru leyti fólgin í því
að byggingaraðilarnir hafa haft ótrú-
lega góðan aðgang að sveitarstjórnaryf-
irvöldum - sérstaklega þó að borgar-
stjórn Reykjavíkur."
Skodanir annarra
Stóri ávinningurinn af GATT
„Hvað ísland varðar munu hin jákvæðu áhrif af
GATT-samkomulaginu koma í Ijós mjög fljótiega.
Ber þar hæst að tohar á sjávarafurðum munu lækka
um 30% hjá mikilvægustu viðskiptaþjóðum okkar
og einnig verða tohalækkanir á t.d. tækjabúnaði fyr-
ir sjávarútveg... Stóri ávinningurinn fyrir íslend-
inga, sem byggja aht sitt á útflutningi, felst hins veg-
ar ekki síst í því að komið hefur verið í veg fyrir
alþjóðlegt viðskiptastríð.“
Úr forystugrein Mbl. 16. des.
Þingmenn i björg
samtryggingar?
„í bígerð er á Alþingi að breyta skattalögum
þannig að skattgreiðendur borgi brúsann af íjár-
framlögum sem fyrirtæki kjósa að beina í sjóði
stjómmálaflokka.... k Alþingi situr einhver hópur
þingmanna, sem kynslóðar sinnar og lífsskoðunar
vegna, ætti að sameinast í uppreisn gegn þessari
óhæfu. Ef þeir bregðast nú hlýtur að verða htið á
það sem enn eitt merkið um að þeir séu gengnir í
björg samtryggingar gömlu, morknuðu flokkanna."
Úr forystugrein Pressunnar 16. des.
Fjármagn með frjálsum hætti
„Þegar íjármunir geta flust með frjálsum hætti
milh landa getur aldrei orðið mikih munur á lang-
tímavöxtum eftir að tekið hefur verið tilht th’
áhættu... Thgangi þess að rjúfa sextíu ára einangr-
un íslenska markaðarins væri þá náð. Bæði lántak-
endur og þeir sem bera ábyrgð á ávöxtun fjármuna
era þannig knúnir th að velta fyrir sér hverri krónu
og ganga aðeins th viðskipta þar sem kjörin eru best.
Tjónið sem þessi einangran hefur valdið þjóðinni er
stórfeht og það er vel að þetta tímabh er nú á enda.“
Sigurður B. Stefánssn, framkvæmdastj. VÍB,
í Viðskiptabl. Mbl. 16. des.