Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1999, Blaðsíða 31

ÐV LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 1999
31
inga, sérstaklega Grímseyinga. Hann
gaf eyjarskeggjum mikið af bókum og
gaf einnig forkunnarfógur töfl inn á
hvert heimili í eynni. Hann taldi sem
sagt að Grímseyingar væru gáfaðri
heldur en íslendingar almennt.
Fyrr á öldinni eignuðust íslendingar
marga vini í hópi listamanna sem
komu hingað til lands og ferðuðust um
landið og skrifuðu snoturlega um land
og þjóð. Þarna mætti nefna fólk eins og
Danann Martin Andersen Nexö, sem
enginn man lengur hvað skrifaði, og
ljóðskáldið W.H. Auden. íslendingar
urðu verulega upp með sér af þessari
athygli sem erlendir fagurkerar sýndu
þjóðinni og fór smátt og smátt að
gruna að ekki væri eins hábölvað að
búa hér og þá hafði grunað.
Þetta fór að vísu algerlega eftir því
hvort gestimir skrifuðu eða töluðu vel
eða iila um land og þjóð þegar heim
kom eða meðan á dvölinni stóð. Vilji
menn vera íslandsvinir er ekki nóg að
mæta bara á staðinn.
íslendingar eignuðust marga Is-
landsvini þegar baráttan fyrir því að fá
handritin heim stóð sem hæst. Þeir
Danir sem studdu okkar málstað voru
og eru í sérstöku uppáhaldi hjá okkur
ef þeir lifa enn. Dæmi um vin af þess-
ari gerð er Bente A. Koch sem vildi
handritin heim til okkar og skrifaði
síðast um handritamálið í íslensk blöð
á síðasta ári.
Fischer og Spassky
Þegar heimsmeistaramótið í skák
var haldið hér 1972 varð mörgum hlýtt
til beggja keppenda og myndu hiklaust
telja þá íslandsvini. Bobby Fischer hef-
ur ekki komið hér síðan en andstæð-
ingur hans, Borís Spassky, sem mátti
láta i minni pokann, hefur iðulega stig-
ið fæti á skerið.
Á seinni árum hafa margir orðið
gríðarlegir íslandsvinir. Sumir eru
listamenn sem hér hafa komið og dval-
ið en við erum alveg sérstaklega veik
fyrir áliti þeirra. Stundum eru þetta
stjómmálamenn eða aðrir garpar. Sem
dæmi um þekktan íslandsvin á seinni
tímum er Júrí Resetov sem var sendi-
herra hér. Margir telja Uffe-Ellemann
Jensen mikinn íslandsvin en sennilega
er hann bara vinur Jóns Baldvins.
Margir muna eftir Grúsíumanninum
Gregorí sem lærði íslensku af sjáifum
sér, barði saman bréf í Velvakanda og
fékk í framhaldinu boð frá Davíð Odds-
syni um að koma og dvelja á landinu
við þýðingar og nám. Þjóðin klökkn-
aði.
Er þetta Mick?
Mick Jagger, söngvari Rolling Sto-
nes, er af mörgum talinn Islandsvinur
enda hefur Ragnheiður Hanson í ára-
tugi talið þjóðinni trú um að Rolling-
amir séu rétt ólentir með gitarana
undir hendinni. Þegar Jagger steig
óvænt á land á ísafirði í sumar með ot-
urskinnshúfu á höfði eins og garnall
Homstrendingur rættust spádómam-
ir. Maðurinn hlaut að vera íslandsvin-
ur. Þeir sem ekki náðu viðtali við Jag-
ger tóku i staðinn viðtal við Finnboga
Hermannsson útvarpsjöfur, sem rakst
á Jaggerinn á morgungöngu, eða Ólaf
Helga Kjartansson sýslumann sem
hitti hann á götuhorni.
Þannig eru
það enn í
dag
helst
lista-
Jerry Seinfeld hefur komið til Is-
lands hvað eftir annaö en féll af
vinalistanum í síðustu heimsókn.
Halim Al er efstur á lista
hann ekki einu sinni íslandsvinur?
Mick Jagger er hiklaust Islandsvin-
ur. Hann hefur komið til ísafjarðar
og Hesteyrar og hann vill halda tón-
leika hér. Því hefur a.m.k. Ragnheið-
ur Hanson lengi haldið fram.
menn sem fá þessa nafnbót og halda
henni. Þeim verður þó stundum á í
messunni.
Bestað gæta tungu sinnar
Vladimir Ashkenazy píanóleikari er
gott dæmi um þetta. Valdi var búsett-
ur hér árum saman, giftur íslenskri
konu og fékk undanþágu frá nafn-
breytingu við rikisborgararétt og fleiri
hlunnindi af því hann var íslandsvin-
ur. Svo flutti hann af landi brott og
sagði í viðtali við svissneskt tónlistar-
tímarit að Sinfóníuhljómsveit íslands
væri eins og böm. Það mætti ekki
gagnrýna hana þá færi hún í fýlu. Síð-
an hefur lítið
verið látið með
Valdimar ís-
landsvin og
komur hans til
landsins hafa
strjálast.
Sömu gryfju
gekk Paul nokk-
ur Zhukovsky
beint í. Hann
kom hér í nokk-
ur ár og æfði
eitthvað sem
var kaflað Sin-
fóníuhljómsveit
æskunnar.
Þetta var
marglofað fram-
tak og Paul var
íslandsvinur í
samræmi við
það. Síðan sinn-
aðist honum
eitthvað við ís-
lenska tónlistarmenn og siðan hefur
enginn heyrt á hann minnst.
Jerry Seinfeld, skemmtikraftur i
Ameríku, var í þann veginn að öðlast
nafnbótina þegar hann kom hingað í
annað sinn sér til upplyftingar. En svo
var hann dónalegur við íslenska fjöl-
miðlamenn, fór háðsyrðum um ís-
lenska þjóð og vildi fá að vera í friði og
nú eru allir búnir að gleyma honum.
Robbie Wifliams var annar tónlist-
armaður sem steig á skerið í haust er
leið og hélt þennan líka rífandi fína
konsert. Robbie var talinn ákaflega
vænlegur íslandsvinur og lét i það
skina í útvarpsviðtölum fyrir kom-
una að honum litist ekki ifla á
land og þjóð. Hvorugt hafði
hann reyndar séð.
Robbie kom, fékk næst-
um flösku í hausinn á
tónleikum og fór í slíka
fýlu að hann var sam-
stundis afskrifaður sem
íslandsvinur, enda var
hann með hroka og hót-
fyndni við fjölmiðla og
vildi lítt tala við þá.
Damon er besti vinur-
inn
Damon Albam, sem er bresk
poppstjama, kennd við Blur, er
hins vegar einhver efnilegasti
íslandsvinur af yngri
kynslóðinni. Hann
dvelur hér löng-
um stundum, á
hlut í Kafli-
bamum og
hefur til
skamms
tíma
yfir óvini þjóöarinnar En var vitað
fátt
notalegra en ísland. I samræmi við það
er hann elskaður og dáður af heilum
kynslóðum þó glansinn sé svolítið far-
inn að mást af honum. Hann er að
verða heldur hversdagslegur.
Þó á stundum leiki sá grunur á að
sumir þeirra listamanna sem mikið er
látið með hér heima og taldir íslands-
vinir séu lítt frægir annars staðar þarf
það ekki að skipta neinu máli. Aðalat-
riðið er að eiga vini.
Það ætti kannski að liggja f augum
uppi að enn hefur enginn íslendingur
öðlast nafnbótina Islandsvinur. Ef fara
ætti að þeim reglum sem virðast vera
í gangi við úthlutun nafnbótarinnar þá
væra það helst íslendingar fæddir
fjarri ættjörðinni, aldir upp í útlönd-
um, sem ná þessum status. En til þess
þurfa þeir helst að vera frægir og það
era ekki margir sem ná máli á þessum
kvarða. Það er einna helst að íslenski
geimfarinn Bjarni Tryggvason úr
Svarfaðardal geti flokkast undir það að
vera íslandsvinur.
Þetta má/má ekki
Ef ætti að draga upp lauslegar regl-
ur fyrir þá sem vilja afla sér nafnbót-
arinnar íslandsvinur þá er helst að
horfa til eftirfarandi:
AUtaf að tala vel um ísland.
Sérstaklega skal dást að íslenskri
náttúra og fegurð íslenskra kvenna.
Láta í ljósi djúpstæða þrá eftir því
að heimsækja land og þjóð til þess að
kynnast einstökum hæflleikum íbú-
anna og menningu þeirra.
Forðast skal að gagnrýna nokkuð í
íslensku samfélagi og sérstaklega má
ekki hnýta í:
efnahagsstjóm,
bamauppeldi,
umgengni um
náttúruna,
matarvenjur.
Þekktu óvini
þína
Það væri varla
sanngjamt að
skrifa grein um
vini íslands án þess
að minnast
nokkrum orðum á
sérstaka óvini þjóð-
arinnar. I sumum
tflvikum era það
fyrrverandi ís-
landsvinir.
I Bók aldarinnar
sem Gísli Marteinn
Baldursson og Ólaf-
ur Teitur Guðna-
son gáfu út fyrir
skömmu er listi yflr 10 mestu óvini
þjóðarinnar á öldinni sem senn líður.
Efstur á þeim lista er Halim Al, tyrk-
neskur athafnamaður sem hefur staðið
í forræðisdeilu við íslenska fyrrver-
andi eiginkonu sína, Sofflu Hansen.
Hitt er nokkuð ljóst að meðan Halim
bjó á íslandi, var giftur Sofflu og
braskaði með leðurfatnað þá hefúr
flestum verið vel við hann og hann er
eiginlega fyrrum Islandsvinur þegar
betur er að gáð.
Á listanum er líka Barry Anderson
flotaforingi sem fór fyrir liði Breta í
þorskastríðinu 1958 - afskaplega vond-
ur maður sem margar vísur vora
kveðnar um. Paul Watson, forsprakki
Sea Shepherd, lét fótgönguliða sína
sökkva tveimur hvalbátum í Reykja-
vikurhöfn 1986. Maður sem þjóðinni er
afar illa við. Það er haft fýrir satt að
þegar spellvirkjarnir vora á hraðferð
úr landi hafi lögreglan stöðvað þá í
Öskjuhlíð og viljað minna á hámarks-
hraðann. Skúrkamir sögðust vera að
missa af flugvél og þá tafði lögreglan
þá ekki frekar.
Victor Kortsnoj skákmaður lendir
einnig á listanum yfir óvini þjóðarinn-
ar en þegar hann blés reyk framan í
Jóhann Hjartarson stórmeistara í ein-
vígi í Kanada 1988 fokreiddist þjóðin
og hefur haft hom í síðu Kortsnojs síð-
an. Það saman má segja um Filippsey-
inginn Campomanes sem velti okkar
manni, Friðriki Ólafssyni, úr stól for-
seta FIDE, alþjóðaskáksambandsins.
íslendingum er ifla við þennan mann
og þjóðin trúði hiklaust sögum um að
hann hefði borið fé á menn til að kjósa
sig og komið okkar manni úr húsi með
bolabrögðum.
Þannig munu karlar og konur halda
áfram að skríða upp og niður listann
yfir þá sem taldir era miklir eða litlir
íslandsvinir.
Klassískur
fatnadur
Bocace-skór
ólagjöfin hennar!
Stuttir og síðir
pelsar í úrvali
Loðskinnshúfur
Loðskinnstreflar
Loðskinnshárbönd
4
PELSINN
Þar sem
vandlátir
versla
Kirkjuhvoli, sími 552 0160.
B
gg Raðgreiðslur í ollt að 36 mánuði
Pelsfóðurs-
kápur og jakkar
Ullarkápur og
jakkar með
loðskinni
þú vdur þéf
Notaðu visifingurinn!