Dagblaðið Vísir - DV - 06.01.2001, Blaðsíða 19

19
LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 2001
X>V__________________________________________________________________________________________________Helgarblað
Djass:
Jazzleikarinn með
myndavélina
- Milton J. Hinton 1910-2000
Milton J. Hinton bassaleikari
Það er fullyrt að harm hafí leiklð inn á fleiri plötur en nokkur annar jazzleikari,
um það bil 1200 talsins.
Hér einu sinni, þegar sjónvarpið
var svart-hvítt á Manhattan, auglýs-
ingaforkólfarnir á Madison Avenue
drukku tvo eða þrjá Vodka Martini
í hádeginu og Jack Keruac ruddi úr
sér gifuryrðum á bamum í Village
Gate, lék þrumugóð hljómsveit í
daglegum sjónvarpsþætti Roberts Q.
Lewis. Þessi sjónvarpsþáttur naut
mikilla vinsælda, ekki síst í suður-
ríkjunum. Það vakti því mikla at-
hygli þegar allt í einu var kominn
nýr bassaleikari í hljómsveit þáttar-
ins, svartur á hörund.
„Það er ekki réttilega hægt að
kalla þetta svart-hvítt sjónvarp
nema að það séu bæði svartir og
hvítir gaurar í bandinu," fullyrti
hljómsveitarstjórinn, Jackie Glea-
son, sem seinna varð frægur gaman-
og kvikmyndaleikari. Umræddur
bassaleikari, Milton J. Hinton, var
gamall vinur Gleasons. Hann var
fyrsti þeldökki tónlistarmaðurinn
sem fékk fasta vinnu í hljóðverum
New York-borgar. Það var árið 1954.
Hinton ruddi brautina fyrir menn
eins og Clark Terry (trpt) og Hank
Jones (pno) og fleiri þeldökka jazz-
leikara. Hann lék fyrst í síðdegis-
sjónvarpsþætti en endaði sjónvarps-
feril sinn árið 1970 sem einleikari
hijómsveitar Bobbys Rosengarden,
sem var húshljómsveit hjá „NBC
Late Night Show“ og Dick Cavett.
Þátturinn var sýndur um allan
heim. NBC-hljómsveitin þótti góð.
Henni var oft líkt við Basie-bandið
og Herman-hjörðina.
Ekki almennilegur
bassaleikari
Það var einmitt árið 1970 sem
Hinton hóf kennslu i bassaleik við
Hunter College og við Baruch Col-
lege en tíu árum síðar stofnaði hann
sérstakan sjóð við Hunter College,
The Milton J. Hinton Scholarship
Fund, til styrktar ungum bassaleik-
urum. Það er hins vegar Temple
University-háskólinn sem hefur að-
stoðað við útgáfu bóka hans.
Milton John Hinton fæddist í
Vicksburg í Miss. þann 23. júni árið
1910. Hann ólst upp í Chicago þar
sem hann lék með mönnum eins og
Zutty Singleton (trompet) og Eddie
South (fiðla). Árið 1936 tók Cab Call-
oway hann í hljómsveit sína til
reynslu. A1 Morgan, bassaleikari
hjá Calloway, hætti í hljómsveitinni
nokkrum klukkustundum áður en
leggja átti af stað í tónleikaför til
New York. Hinton segir frá því í
endurminningum sínum að Cab
Calloway hafi sagt við ráðninguna
að hann ætlaði síðan „að finna sér
almennilegan bassaleikara í New
York“!
Eitthvað hefur Calloway reynst
erfitt að finna almennilegan bassa-
leikara því að Hinton lék með
hljómsveit hans næstu 15 árin. Call-
oway-hljómsveitin hljóðritaði m.a.
tvö tónverk sérstaklega samin og
tileinkuð Hinton á þessum árum.
„Pluckin’ the Bass“ (1939) og
„Ebony Silhouette" (1941). Seinni
árin má telja að athyglisverðasta
hljóðritun hans með eigin hljóm-
sveit sé „Old Man Time“ - tveggja
diska samloka (Útg. Chiarascuro)
þar sem Lionel Hampton (vib) og
Dizzy Gillespie (tpt) leika sem gest-
ir. Síðasta hljóðritun hans var aftur
á móti gefin út árið 1995. Hún heitir
„Laughing at Life“ (útg. Columbia
Records).
Með Louls, Bing og Gillespie
Snemma árs 1953 gekk Hinton til
liðs við Count Basie-hljómsveitina
áður en hann fylgdi Louis Arm-
strong-sextettinum um sumarið í sjö
mánaða tónleikaferð um allan heim.
Hann var eftirsóttur undirleikari
söngvara og var meðal annars með
í síðustu söngfor Bings Crosbys til
Evrópu. Gunnar Hrafnsson bassa-
leikari segir að Hinton hafi verið
„rosalega traustur og fjölhæfur
bassaleikari. í raun og veru var allt
pottþétt sem hann gerði“.
Dizzy Gillespie (trpt) og Milt
Hinton léku saman, ungir menn, í
Calloway-hljómsveitinni. í hinum
fræga Cotton Club, þar sem hljóm-
sveitin var til húsa, læddust þeir fé-
lagar upp á þak á milli sýninga. Þar
æfðu þeir nýjar hugmyndir, línur
og hljóma, sem voru grunnur að
nýjum stíl Dizzys, sem seinna fékk
nafnið „Bebop". Cab Calloway var
ekki hress með þessar kúnstir og
kallaði þær „Chinese Licks“ eða
kinaslaufur. Það er haft eftir tónlist-
armanninum og jazzsagnfræðingn-
um Gunther Schuller að þessar æf-
ingar Hintons og Gillespie hafi ver-
ið „brautryðjendastarf sem átti sér
engan líka i jazztónlist þeirra tíma“.
Svingaði fínt
„Kontrabassinn er þjónustu-
tæki,“ sagði Hinton eitt sinn í við-
tali við John S. Wilson, jazzgagn-
rýnanda í New York. „Sem stjórn-
andi þessa þjónustutækis verður
maður að búa yfir auðmýkt. Maður
verður að vera ánægður með hlut-
skipti sitt að baki annarra jazzleik-
ara, vitandi að maður í raun og
veru heldur þessu öllu sarnan."
Tómas R. Einarsson, tónsmiöur og
bassaleikari, segir: „Milt Hinton var
ekki með stóran tón en hann sving-
aði fint og gaf góöan botn, hvort
sem það var fyrir Cab Calloway eða
Branford Marsalis."
Ljósmyndun var helsta áhugamál
Hintons, utan tónlistarinnar. Hann
eignaðist fyrstu myndavélina sina
árið 1935 og varð síðar meir einn af
fáum áhugaljósmyndurum í Banda-
rikjunum sem hlutu viðurkenningu
Leica-fyrirtækisins. Milton Hinton
hélt fjöldann allan af ljósmyndasýn-
ingum víðs vegar um Bandaríkin og
gaf út tvær bækur með ljósmyndum
og endurminningum. Hin fyrri,
„Bass Line“ (1988), er ómetanleg
söguleg heimild um kost og kjör
svartra jazzleikara í Bandaríkjun-
um, sérstaklega þó myndir af ferli
Dizzy Gillespies (trpt) frá æskuár-
um til fullorðinsára.
Hinton var ásamt Jimmy Blant-
on, bassaleikara Ellington-hljóm-
sveitarinnar, fyrstur til að leika ein-
leik á kontrabassa i jazztónlist. Fúll-
yrt er að hann hafi leikið inn á fleiri
plötur en nokkur annar jazzleikari,
um það bil 1200 talsins.
Ólafur Stephensen
Heimildir: NYT, Down Beat,
LATimes, Encyclopœdia of Jazz.
Sviðsljós
Jackson
rauk á dyr
Michael Jackson, söngvari og
skemmtikraftur, er meðal dular-
fyllstu persónuleika í skemmtana-
iðnaðinum. Jackson vakti mikla
athygli á dögunum í veglegu brúð-
Michael Jackson, songvari
og skemmtikraftur
Hann vakti mikla athygli á dögun-
um þegar hann stormaöi út úr
brúökaupi hátt setts plötuútgef-
anda.
kaupi. Sá sem var að gifta sig var
enginn annar en yfirmaður plötu-
útgáfu Sony samsteypunnar,
Tony Mottola að nafni. Sá er
reyndar þekktastur fyrir að vera
fyrrverandi eiginmaður Mariah
Carey en það er önnur saga.
Mottola hélt brúðkaup sitt með
stæl og bauð mörgu fyrirmenni,
þar á meðal Jackson sem var vís-
að til sætis í fremstu röð brúð-
kaupsgesta.
Presturinn sem vígði hjónin sá
ástæðu til þess að halda harðorða
ræðu gegn kynferðislegum öf-
uguggahætti, klámi og dónum af
öllu tagi sem hann taldi að tröll-
riðu þjóðfélaginu. Jackson varð
sýnilega órótt eftir því leið á pré-
dikunina og var að sögn sjónar-
votta farinn að kiða sér í sætinu
og líta flóttalega í kringum sig.
Einnig tóku menn eftir því að
roða sló á kinnar Jacksons sem
margir hafa talið að væru farðað-
ar í meira lagi.
Að lokum þoldi Jackson ekki
þennan ósómafyrirlestur og
strunsaði út löngu áður en athöfn-
inni lauk og vakti útganga hans
verulega athygli. Talsmaður
söngvarans sagði síðar að hann
hefði yfirgefið svæðið af öryggisá-
stæðum.
Oprah er
nískupúki
Oprah Winfrey hefur efnast vel.
Hún er samt orölagður nískupúki og
grútarnefur í fjármálum.
Þáttastjómandinn vinsæli Oprah
Winfrey er þekkt um allan heim því
þáttur hennar er sýndur um öll
heimshom, meðal annars á Islandi.
Fyrir stjórn þáttarins og aðrar
sporslur sem Winfrey hefur sinnt
um dagana þiggur hún rífleg laun
og hefur ávaxtað vel sitt pund og er
orðin sterkefnuð.
Það er fullyrt að tekjur hennar
nemi um 1000 milljónum íslenskra
króna á ári eða milljarði og eignir
hennar verði ekki metnar nema í
tugum milljarða í húseignum, bíl-
um og öðrum verðmætum.
Þrátt fyrir þetta er Oprah al-
þekktur nískupúki og grútamefur í
fjármálum og neitar til dæmis aifar-
ið að greiða gestum sem koma fram
í sjónvarpsþætti hennar fyrir að
mæta. Það mun vera siður að greiða
þeim sem reka nefið inn i svona
þáttum um það bil 40 þúsund krón-
ur íslenskar fyrir hvert skipti.
Oprah tekur ekki þátt í þessu og
segir að þegar fólk mæti í þáttinn til
þess að auglýsa sjálft sig eða fram-
leiöslu sína með einhverjum hætti
sé engin ástæða til þess að borga því
fyrir. Þeir sem hafa reynt aö fá
greitt hafa gengið á vegg.
Spacey og bílastæðiö
Leikarinn Kevin Spacey er hátt
skrifaður í Hollywood og eftirsótt-
ur af framleiðendum kvikmynda.
Eins og tíðkast þar í borg á hann
sitt sérmerkta bllastæði fyrir utan
húsið sem hýsir skrifstofu hans I
Beverly Hills. Þar getirn hann lagt
bB sínum hvenær sem er en bíla-
stæði er eftirsótt þar eins og í
Kvosinni.
Maöur nokkur, Howard Brandy
að nafni, leigir skrifstofu í sömu
byggingu og Spacey og á, eins og
hcmn, sérmerkt bílastæði. Hann
var orðinn mjög þreyttur á því að
vinir Spaceys lögðu ávallt í hans
stæði þegar þeir komu í húsið.
Hann ákvað að ræða málið við þá
en þeir svöruðu honum aðeins með
skætingi og dónaskap.
Brandy var ekki ánægður með
þetta og tók málið upp við Spacey
sjálfan. Hann tók umkvörtunum
hans mjög illa og öskraði á hann
og hafði uppi hótanir og svívirö-
ingar. Brandy sagði við blöðin af
þessu tilefni að Spacey vissi vel að
bílastæði væru dýr en hefði ekki
hugmynd um að kurteisi kostar
ekki neitt.
Kevin Spacey lelkari
Hann þykir vera viöskotaillur í
meira lagi og hefur lent í miklum
deilum vegna bilastæöa.