Dagblaðið Vísir - DV - 06.01.2001, Blaðsíða 23

LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 2001
DV
23
Helgarblað
- og hvers vegna framleiði ég svona mikið af hor þegar ég er kvefaður?
Það er sagt að Egyptar hinir fomu,
sem stunduðu margvíslegar rannsókn-
ir á mannslíkamanum áður en grunn-
urinn var lagður að nútíma læknis-
fræði, hafl komist að þeirri niðurstöðu
að heili mannsins væri risavaxinn
kirtill sem framleiddi hor sem síðan
læki út um nefið. Þótt Egyptamir
væm skarpir sáu þeir engan annan til-
gang með því einkennilega Mæri sem
heilinn sannarlega er.
Þessi kenning þeirra hefur löngu
verið hrakin þótt stundum væri freist-
andi að trúa henni því þama væri
sannarlega komin ágæt útskýring á
ýmsu undarlegu framferði samferða-
manna vorra.
Hor er góður
Nú er því hins vegar almennt trúað
að heilinn sé undirstaða alls vitsmuna-
lífs mannsins og hor sé eitthvað allt
annað. Samt heldur maðurinn alltaf
áfram að kvefast og kvef er ásamt ýms-
um tegundum krabbameins og fleiri
skaðlegum sjúkdómum talið vera
ólæknandi. Kvef er hins vegar ekki
banvænt heldur í besta falli óþægilegt
og veldur því engum teljandi skakka-
fóllum þó ekki sé hægt að lækna það.
Eini kosturinn sem hægt er að velja er
sá að bíða meðan kvefið hefur sinn
gang og rennur sitt skeið á enda. Það
er i besta falli hægt að draga úr óþægi-
legustu einkennunum en engin leið til
að lækna það.
Þeim sem er illa kvefaður flnnst að
misjafnlega þykkur hor renni úr nefi
hans allan sólarhringinn ef það er ekki
beinlínis stiflað af horframleiðslu. En
hvað er það sem raunverulega gerist
þegar maður kvefast og hvers vegna
fylgir slæmu kvefl svona óhóflega
framleiðsla á hor?
Satt best að segja er hor mjög nauð-
synlegur hluti af ónæmiskerfi manns-
ins. Hann er birtingarform vama
mannslíkamans gegn ýmsum sýking-
um en um leið staðfesting þess að
vamirnar hafa að einhverju leyti
bmgðist.
Hvernig virkar þetta eiginlega?
Undir venjulegum kringumstæðum,
þegar maður er ekki kvefaður, dregur
maður andann gegnum neflð. Loftið
þyrlast um nefgöngin, hitnar upp áður
en það fer niður í lungu og ryk og ýms-
ir aðskotahlutir loða við veggi nef-
ganganna sem em þakin slimi eða fest-
ast í bifhárum sem sérstaklega er ætl-
að þetta hlutverk.
Bifhárin flytja ruslið úr andrúms-
loftinu í bland við misjafnlega þurrt
slím aftur í nefkokið. Þar veldur það
pirringi og er skýringin á því hvers
vegna menn þurfa að ræskja sig. Þetta
geta varla talist óþægindi og sjálfsagt
að vera þakklátur náttúrunni fyrir
þennan hugvitsamlega búnað.
Þegar kvefvíms tekur sér bólfestu í
nefgöngum eykst slímframleiðsla til
Kvef er einn þeirra sjúkdóma sem teljast ólæknandi.
Þegar kvef er í hámarki framleiöir meöalmaöurinn um 14 grömm af hor á hverjum degi. Sumum finnst þeir áreiöan-
lega geta skaffaö mun meira í góöu kvefi.
mikilla muna og er höfuðtilgangur
þess að losna við umræddan vírus.
Stundum tekst þetta og nef sjúklings
stífLast ekki. Stundum fer horfram-
leiðslan á slíkt flug að nefið stíflast. Þá
er hætta á sýkingu í nefgöngum sem
aftur skilar sér í sérstaklega grænum
og þykkum hor sem flestum finnst
fremur ógeðfelldur. Vandinn er sem-
sagt falinn í sýklunum en ekki í hom-
um.
14 grömm á dag
Vökvinn sem líkaminn þarf til að
framleiða hor er sóttur í blóðið. Þang-
að sækja horfrumumar í nefgöngum
okkar hráefnið að hluta en að hluta í
sýklana. Það hefur verið vísindalega
mælt hve mikinn hor meðalmaður get-
ur framleitt á einum degi og reyndust
það vera um 14 grömm á sólarhring.
Þá er miðað við að kvef sé í hámarki
og hor sé framleiddur með hámarksaf-
köstum. Ekki er að efa að mörgum
finnist þetta heldur lágar tölur miðað
við síðustu kvefminningar.
Menn hafa velt því fyrir sér hver sé
efnafræðiformúla fyrir innihald hors
og því er til að svara að 95% af hor er
vatn eða H20. Afgangurinn er prótein,
fita og dauðir kvefsýklar. Af þessu má
ráða að næringarinnihald hors er án
efa mjög lítið og getur það engan veg-
inn skýrt hvers vegna enn era á með-
al okkar þeir sem treysta sér til að
borða framleiðslu af þessu tagi.
Bróðurparturinn af þessum upplýs-
ingum um þetta sammannlega vanda-
mál er sóttur á Netið á slóð sem heitir
www.straightdope.com og helgar sig
því sannleiksleit í ýmsu formi.
-PÁÁ
Hvað er hor?
Ekki vinsæl hjá f/ölmiölafólki.
Crowe og Ryan:
Óþolandi
saman
Þau voru ágæt og elskuð sitt i
hvoru lagi en eftir að þau kynntust,
kysstust og byrjuðu saman opinber-
lega er óhætt að segja að þau hafi
misst helsta glansinn. Meg Ryan og
Russell Crowe eru að verða einstak-
lega hötuð meðal fjölmiðlafólks i
Ameríku.
Myndin sem dró þau saman hefur
fallið eftirminnilega og virðast
áhorfendur raunar forðast hana
eins og heitan eldinn. Það sama má
reyndar segja um það hvernig Meg
og Russell forðast fjölmiðlana og þá
sérstaklega blaðafólk. Nýlega
greindum við frá því að þau vildu
ekki kynna kvikmyndina nema með
viðtölum í sjónvarpi. Russell vildi
auk þess ekki veita lengri viðtöl en
þrjár mínútur sem hann nýtti frek-
ar sjálfselskulega. Þremur minútum
eyddi hann í að tala um þyrlur. í
öðru viðtali var hann spurður hvað
honum þætti um svokallaða pappa-
rassa, ágenga ljósmyndara. Því
svaraði hann með samantvinnuðum
blótsyrðum sem auðvitað var ekki
hægt að setja í sjónvarp. Og auðvit-
að eyðilögðu stuðningsmenn
Russells öll sönnunargögn.
Hegðun Russells síðustu vikumar
er farin að minna óþarflega mikið á
Mickey nokkum Rourke sem var
einu sinni frægur. En það væri
kannski hollt fyrir nýsjálenska leik-
arann Russell að hugsa til þess hvað
Mickey er að gera núna. Og hvað er
Mickey að gera? Enginn veit það -
og öllum er sama.
Opið
laugard. 10-18
sunnud. 10-18
afsláttur
mr • buxur • sk
og margt fleira
s. 511 4747
SPAR SPORT
TOPPMERKI A LÁGMARKSVERÐI