Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.2002, Blaðsíða 29

LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2002
Hetlqctrblað 1OV
29
500 árum hafi verið að ná til eins margra og þeir
mögulega gætu. Kirkjur og kapellur voru sennilega
besti vettvangur þess tíma til þess og tæknin var
steint gler, lágmyndir, höggmyndir og málverk. Ég
man eftir því að hafa verið við kvöldmessu í einni
kirkjunni við sólsetm-. Geislarnir sem flæddu inn í
kirkjuna gegnum steinda gluggana voru eins og nú-
tíma ljósasýning. Og ég hugsaði með mér: Vá, þess-
ir menn vissu hvað þeir voru að gera. Því þessi
áhrif voru engin tilviljun. Steint gler, nýjar upp-
götvanir í málaralist og aðrar aðferðir voru há-
tækni síns tima og listamennirnir notuðu þær til að
ná til fjöldans.“
Leonardo segist hafa sett sér sama markmið og
miðaldasnillingarnir: Að ná til fjöldans. Hann sá að
til þess þyrfti hann að gera hið sama og þeir, það er
beita nýjustu tækni samtímans og skapa verk fyrir
þá miðla sem næðu til flestra. Hann ákvað því að
nota tækni 20. aldarinnar og vinna í nútímanum -
við gerð teiknimynda.
Hómer er einfaldastur
Leonardo fluttist til Los Angeles og hóf störf sem
teiknari i Hollywood árið 1984. Þar vann hann fyrst
og fremst við ýmsa sjónvarpsþætti en kom einnig að
gerð kvikmynda. Síðustu árin áður en hann fluttist
til íslands starfaði hann reyndar langmest að gerð
auglýsinga af einfaldri ástæðu: „Þar eru peningarn-
ir“ segir hann og nefnir sem dæmi að margir kvik-
myndaleikstjórar eigi sér þann draum að komast að
í auglýsingabransanum, eins þversagnakennt og
það hljómar.
Meðal sjónvarpsþátta sem Leonardo vann að var
Smáfólkið, þar sem Snoopy og Kalli Bjarna eru
fremstir meðal jafningja, og Simpsons-fjölskyldan.
Hvernig hann komst að í svo stórum teiknimynda-
þáttum útskýrir hann á sinn hógværa hátt:
„Alveg eins og allir aðrir. Ég mætti með möppuna
mína og sótti um, ræddi við stjórnendurna, fór í
próf og fékk starfið."
Þótt persónur þessara þátta séu vissulega ekki
raunverulegar i útliti og margar fremur einfaldar
að sjá hlýtur sú spurning að vakna hjá ódrátthögum
hvort ekki sé erfitt að komast upp á lagið með að
teikna þá alveg rétt.
„Auðvitað er það dálitil kúnst í fyrstu," viður-
kennir Leonardo. „En maður vinnur ekki blindandi.
Það er notuð sérstök bók sem er kölluð „Biblían“ og
á þá hver þáttur eða karakter sína biblíu. Hún er
venjulega hnausþykk og sýnir hvern karakter frá
öllum hugsanlegum hliðum. Biblían mín fyrir Simp-
sons innihélt líka nákvæmar myndir af húsinu
þeirra, hverju einasta herbergi og öllum hlutum
sem þar voru inni svo menn vissu hvernig þetta
ætti að líta út. 1 biblíunni voru líka öll önnur hús í
smáatriðum, kráin hans Moe, búðin hans Apu og
höll Mr. Burns, svo eitthvað sé nefnt. Með æfing-
unni lærist þetta svo og maður verður öruggari."
Leonardo teiknaði alla karakterana. Spurður um
uppáhaldspersónu sína úr þáttunum segir hann að
kasta yrði upp peningi milli Hr. Burns og Sideshow
Bob, hann geti ekki gert upp á milli þeirra. Hr.
Burns sé einfaldlega svo illur að ekki sé annað hægt
en að kunna vel við hann. Sideshow Bob sé ekki
eins og fólk er flest, eins og þeir vita sem þekkja
hann, og honum finnist persónuleiki hans skemmti-
legur. Hann neitar þeirri freudísku túlkun, reyndar
hlæjandi, að val hans segi eitthváð um hans eigin
persónuleika. Auðveldasta persónan til að teikna
kemur ekki á óvart:
„Það er Hómer. Hann er einfaldur hvernig sem á
það er litið, blessaður," brosir Leonardo.
Leonardo teiknaði hinn heimspekilega þenkjandi
og léttþunglynda hund Snoopy í fjöldamörg ár, þar
á meðal fyrir stórar auglýsingaherferðir bandaríska
tryggingafélagsins MetLife en það hefur notað
hvutta í auglýsingum sínum í 18 ár og er nú svo
komið að hann er nánast orðinn vörumerki fyrir-
tækisins. Hvers vegna velur tryggingafyrirtæki
teiknimyndahund til að koma skilaboðum sinum á
framfæri?
„Teiknimyndir létta á spennu og kvíða, eru góðar
til að koma myndrænt áleiðis einföldum og auð-
skildum skilaboðum og síðast en ekki síst: Þær geta
selt hið óseljanlega. Það er ekki auðvelt að búa til
sjónvarpsauglýsingu fyrir líftryggingar. Þær eru
ekki beinlínis sexi viðfangsefni, tengjast áföllum,
leiða huga fólks að dauðanum og ýmsum óþægileg-
um hugsunum. Þess vegna verður að finna ein-
hverja leið til að létta á alvarleikanum. Þar kom
Snoopy inn í dæmið. Upphaflega leigðu þeir persón-
una til auglýsinganota í eitt ár. Að því loknu ætluðu
þeir ekki að framlengja samninginn og efuðust um
að salan, sem hafði aukist mikið á þessu ári, myndi
halda áfram að vaxa. Ég ráðlagði þeim að halda
áfram, þeir gerðu það og hafa gert óslitið siöan. Ég
held að línuritið hafi verið meira og minna upp á
við hjá þeim siðan.“
Hann sýnir myndir úr hinum ýmsu auglýsingum
og svo auglýsingarnar sjálfar á tölvunni: Snoopy
sem Tarzan, bjargandi fólki frá tígrisdýrum; Snoopy
framkvæmir giftusamlega björgun í sundlaug og
Snoopy í brúðkaupi í trylltum dansi við brúðina.
Tryggingar hafa aldrei litið svona vel út. Bannsett-
ir símasölumennirnir ættu að íhuga það alvarlega
að koma sér upp fyndnum röddum og bröndurum.
Boðið á Bessastaði
Komið er að ákveðnum straumhvörfum, jafnt í
lífssögu Leonardos sem þessu viðtali. Spurningin
óumflýjanlega: „Hvernig stendur á því að þú flúttir
til Islands", sprettur fram með lúðrablæstri.
„Ég átti íslenska kærustu í Los Angeles og það
var hún sem fór fyrst með mig hingað, að kynna
mig fyrir fjölskyldu sinni og vinum. í einni af þess-
um ferðum hitti ég fólk frá Zoom. Nokkrum árum
eftir það kom mikið fjármagn inn í fyrirtækið frá
fjárfestum og það stækkaði mjög ört. Þá hringdu
þeir í mig og buðu mér að koma og gerast yfirmað-
ur framleiðsludeildarinnar. Ég hugsaði málið,
ákvað að slá til og kom hingað fyrir einu og hálfu
ári. Pabbi minn sagöi alltaf að maður yrði að hrista
upp I lífi sínu á róttækan hátt á að minnsta kosti
fimm ára fresti."
Kúbverska samfélagið á íslandi er svo lítið, 10
manns, að þegar Buena Vista Social Club hélt tón-
leika á íslandi í fyrra og var boðið í móttöku á
Bessastöðum var einfaldlega öllum Kúbverjum á Is-
landi boðið. Leonardo segist hafa hváð þegar honum
var sagt að hans væri vænst í boð á Bessastöðum,
spurt af hverju og hlegið mjög þegar svarið kom: Af
því þú ert Kúbverji. Undrun hans skilst vel ef tekið
er mið af því að hann hefur búið i Bandaríkjunum
nánast allt sitt lif. Þar kemst fólk ekki í partí til for-
setans bara af því það er frá hinu eða þessu landinu.
Hann segist hafa mætt á tilsettum tíma á Bessa-
stöðum og hitt forsetann fyrstan manna þar sem
hann gægðist út um glugga eftir gestunum.
„Ert þú tónlistarmaður?" spurði Ólafur kurteis-
lega.
„Nei,“ svaraði Leonardo.
„Þeir eru seinir," sagði Ólafur, þungur á brún. Le-
onardo spurði hversu seinir og fékk svarið: hálftími
var liðinn án þess að sæist til öldunganna.
„Þeir koma eftir klukkutíma - þetta eru Kúbverj-
ar,“ útskýrði Leonardo þá fyrir forsetanum og hlær
hjartanlega þegar hann rifjar upp minni háttar
árekstur þessara menningarheima. Með hann á
milli.
Fegurðin er tvíeggjað sverð
Vitanlega er Leonardo einnig spurður um álit sitt
á landi og þjóð. Hann hrósar landinu, segir það fal-
legt, loftið og vatnið hreint og fínt og kann að meta
allan staðalbúnaðinn eins og flestir. Eina spurningu
segist hann fá oftar en aðrar, bæði frá útlendingum
sem hann hittir og frá svolítið andstuttum heima-
mönnum sem vilja vita hvernig útlendingurinn upp-
lifir ísland:
„Fólk spyr mig mjög oft hvort mér finnist ekki ís-
lenskar konur vera þær fallegustu í heimi. Ég svara
þá ávallt að vissulega séu íslenskar konur afar fagr-
ar, það er engin lygi. Hins vegar státa öll lönd af fal-
legum konum. Ég ímynda mér að það geti verið
erfitt fyrir íslenskar konur að fara til útlanda því
þær þurfa að standa undir öllum þeim væntingum
sem fylgja goðsögninni um óviðjafnanlega fegurð ís-
lenskra kvenna, hvernig svo sem þær sjálfar eru af
guði gerðar. Ef ég væri íslenskur faðir myndi ég því
ekki hamra á líkamlegri fegurð heldur reyna að
kenna henni að það sem gerir manneskjur, og þar
með konur, fallegar er hvað býr í hjarta þeirra. Feg-
urðin almenn og þessi fræga fegurð íslenskra
kvenna getur verið tvíeggjað sverð.
Sem betur fer er ekki til nein samsvarandi
kúbversk stereótýpa sem ætlast er til að við uppfyll-
um. Við erum helst þekkt fyrir mambó og vindla. Og
að spyrja Kúbverja hvort hann dansi er eins og að
spyrja hann hvort hann andi. Eini maðurinn sem
dansar ekki á Kúbu er Fídel.“
Leonardo þarf ekki að vera hræddur við vænting-
ar því hann er bæði mikill vindlakarl og dansunn-
andi. í Los Angeles gat Leonardo fengið útrás fyrir
dansástríðuna á risavöxnum salsaklúbbum innan
um aðra blóðheita með fiðring í tám og mjöðmum.
Skömmu eftir að Leonardo fluttist hingað segist
hann hafa spurt hvert fólk færi að dansa og farið
var með hann beinustu leið á Tres Locos. Fljótlega
skildi hann að íslendingar höfðu aðrar áherslur þeg-
ar kom að fótmenntum.
Leonardo ber saman Kúbverja og íslendinga og
segir talsverðan mun vera á þjóðunum. Hann gerir
ráð fyrir að íslendingar séu upplýstari og betur
menntaðri á heildina litið. Einnig mun opnari á
margan hátt. Hann tekur sem dæmi að ef Kúbverji
fer með kærustunni sinni á bar eða stefnumót er ai-
veg kristaltært að það kvöldið er engum öðrum leyft
að tala við hana. íslenskir karlmenn láti sér slíkt og
skyld atriði í léttu rúmi liggja og þeim sé sama hver
talar við kærustuna þeirra. Hins vegar sé ákveðin
hlédrægni mjög áberandi líka.
„Á vissan hátt held ég að þessi þjóð sé sú feimn-
asta sem ég hef nokkurn tímann kynnst," segir
hann hugsi og skal tekið fram að hann hefur ferðast
víða. „Ég finn fyrir þessu hjá erlendum stúlkum
sem komið hafa hingað, mjög fallegum stelpum. Þær
eru vanar að fá svakalega athygli á götum erlendra
stórborga, flaut, spjall og skjall frá bláókunnugum
karlmönnum. Hér ganga þær göturnar á enda án
þess að nokkur tali við þær eða snúi sér við. Þetta
finnst þeim skrýtið," segir hann og hlær.
„Það er gaman að kynnast nýrri og ólíkri menn-
ingu. Stundum sparkar hún duglega í rassinn á
manni! - en maður lærir bara á því.“
-fin
myndrænt áleiðis einföldum og auðskildum skilaboðum og síðast
en ekki síst: Þær geta selt hið óseljanlega. Það er ekki auðvelt
að búa til sjónvarpsauglýsingu fyrir líftrvggingar. Þær eru ekki
beinlínis sexí viðfangsefni ... Þar kom Snoopy inn í dæmið.“
Leonardo vann um tíma við Simpsons-þættina. Ilann segir Hómer vera einföldustu týpuna enda sé hann einfaldur maður
að öllu Ieyti: „Biblían inín fyrir Simpsons innihélt líka nákvæmar myndir af húsinu þeirra, hverju einasta herbergi og
öllum hlutum sem þar voru inni svo menn vissu hvernig þetta ætti að líta út.“