Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.2002, Blaðsíða 16

16
Helgarblað
LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2002
DV
ætti sér ástkonu breyttist viðhorf almennings til
hans. Nú var litið til hans í tortryggni. Það gerði lög-
reglan líka. Skyndilega fann eiginmaður Agöthu að
lögreglan grunaði hann um að vera valdur að hvarfi
hennar. „Þeir halda að ég hafi drepið hana,“ sagði eig-
inmaður Agöthu við vin sinn. Aldrei var gefið upp
hvað stóð í bréfunum sem Agatha hafði skOið eftir á
heimili sinu en í blöðum var gefið í skyn að í þeim
heíði hún sagt að hún óttaðist um öryggi sitt. Blaða-
maður nokkur sagði seinna, líklega réttilega, að ef Ag-
atha hefði framið sjálfsmorð og lík hennar fundist í
tjöminni sem var slædd þá hefði eiginmaður hennar
verið handtekinn fyrir morð.
Blaðamaður Daily Sketch, sem sérhæfði sig í frá-
sögnum af sakamálum, komst yfir púðurdós sem
Agatha átti og sýndi hana miðli sem sagði að eigand-
inn væri látinn og líkið væri í bjálkakofa. Blaðamað-
urinn fann slíkt hús í skóginum, ekki langt frá þeim
stað sem bíll Agöthu fannst. Ekkert lík var í húsinu.
Hin undarlega Theresa
Daginn eftir að Agatha Christie hélt að heiman
kom kona í leigubíl til heilsuhælis í Yorkshire. Hún
sagðist heita Theresa Neele. Gestir stóðu í þeirri trú
að hún hefði komið þangað til að jafha sig á láti barns
síns og væri þess vegna niðurdregin. Hún blandaði
ekki miklu geði við gestina en átti þó eitt sinn tal við
þá um hvarf glæpasagnahöfundarins. Á þessum tíma
setti konan, sem kallaði sig Theresu, auglýsingu í The
Times og bað alla þá sem þekktu Theresu Neele að
gefa sig fram. Enginn gaf sig fram því nafnið var upp-
spuni. Ástkona eiginmanns Agöthu bar hins vegar
eftimafnið Neele.
Nokkrum gestanna fannst Teresa minna mjög á
Agöthu Christie og einhverjir þeirra höfðu orð á því
viö Teresu sem sneri talinu að öðru. Einn gestanna
hafði samband við lögreglu sem hafði samband við
eiginmann Agöthu sem mætti á staðinn og þekkti
konu sína samstundis. Þegar Teresa sá hann sagði
hún: „Að hugsa sér, bróðir minn er kominn."
Þau lokuðu sig af og töluðu saman og eftir þann
fund sendi eiginmaður Agöthu frá sér yfirlýsingu um
að Teresa væri Agatha. Hún hefði greinilega misst
minnið. Hún þekkti ekki einu sinni dóttur sína. Með
aðstoð sálfræðings sem dáleiddi hana fékk hún smám
saman minnið en mundi þó ekki eftir að hafa yfirgef-
ið heimili sitt og ekki heldur eftir ökuferðinni. Hún
mundi eftir að hafa komist á Waterloo brautarstöðina
og séð þar auglýsingu frá heilsuhæli og ákveðið að
halda þangað.
Hvað kom fyrir Agöthu?
Ýmsar kenningar komust á kreik um ástæður fyr-
ir hvarfi Agöthu og nokkrar eru enn á kreiki. Sumir
litu á hvarf Agöthu sem auglýsingabrellu, hún hefði
einfaldlega verið að vekja á sér athygli. Aðrir sögðu
Agöthu hafa sviðsett hvarfið til að fá eiginmann sinn
til að tolla í hjónabandinu. Önnur kenning var sú að
Agatha hefði horfið til að fá marm sinn ákærðan fyr-
ir morð og hefði síðan ætlað að birtast og bjarga hon-
um úr klóm réttvísinnar. Þetta var að vísu langsótt,
sögðu sérfræðingar, en ekki langsóttara en söguþráð-
ur í sakamálasögu eftir Agöthu Christie. Nokkrir sér-
fræðingar í sálfræði halda því hins vegar fram að Ag-
atha hafi misst minnið vegna gífurlegs sálræns álags
en um slíkt eru Qölmörg dæmi.
Eftirmáli þessarar sögu var sá að Agatha féllst loks
á skilnað. Eiginmaður hennar kvæntist ástkonu sinni
og það hjónband varð farsælt. Agatha giftist fjórum
árum síðar fomleifafræðingi sem var fimmtán árum
yngri en hún og naut velgengni og hamingju allt til
dauðadags.
Dularfullt hvarf
Agöthu Christie
í desembermánuði 1926 fylgdust Englendingar grannt
með fréttum af hvarfi Agöthu Christie. í Times var flenni-
stór fyrirsögn: Kvenrithöfundar saknað, og birt var lýsing
á Agöthu og klæðnaði hennar daginn sem hún hvarf.
Næstu tíu daga var leitin að Agöthu Christie forsíðuefni
breskra blaöa. Ekki einu sinni dauða málarans Monet
eða fundi Churchiils og Mussolinis tókst aö víkja hvarfi
Agöthu Christe af forslöum.
Árlð 1926 var Agatha Christie 35 ára og þetta var
versta árið í lífi hennar. Móðir hennar lést um vorið
og Agatha tók dauða hennar svo nærri sér að hún féll
Morð eða sjálfsmorð?
Lögreglan óttaðist hið versta og fjölmenni leitaði á
svæðinu með sporhundum. Tjöm í nágrenninu var
slægð. Eiginmaður Agöthu tók þátt í leitinni. Fjöl-
miðlar fóm hamfórum i fréttaflutningi. Heimili
þeirra hjóna var umsetið af blaðamönnum og lög-
reglumenn fylgdu Rósalind dóttur þeirra í og úr
skóla.
Þegar fréttir birtust um það í dagblöðum að eigin-
maður Ágöthu hefði verið henni ótrúr og að hann
Agatha Chrlstie á þeim tíma sem hún hvarf. Hún sést hér
yfirgefa hótel sitt.
i djúpt þunglyndi. Dag einn í
ágúst kom eiginmaður Agöthu
heim og sagði henni að hann
væri ástfanginn af annarri konu
og vildi skilnað. í fyrstu virtist
Agatha ekki skilja hvað hann
var að tala um. Síðan reyndi
hún að sannfæra sjálfa sig um
að ást hans á konunni væri að-
eins stundarfyrirbæri, hann
myndi átta sig. Hún harðneitaði
að veita eiginmanni sínum
skilnað. Hún virtist missa
lífslöngun, hríðhoraðist og hætti
að geta sofið.
Föstudaginn þriðja desember
heyrði þjónustustúlka hjónin
rífast heiftarlega við morgun-
verðarborðið. Nokkru siðar fór
eiginmaður Agöthu í heimsókn
til vina sinna þar sem hann ætl-
aði að eyða helginni ásamt ást-
konu sinni. Agatha hélt ásamt
sex ára dóttur sinni í heimsókn
tíl tengdamóður sinnar, þar sem
hún var utan við sig og ókyrr en
tengdamóðir hennar taldi tauga-
veiklun hennar stafa af því að
henni gengi illa að skrifa bókina
sem hún var að vinna að.
Tengdamóðir Agöthu tók eftir
því að Agatha var ekki með gift-
ingarhring sinn og spurði hana
hvar hann væri. Agatha svaraði
ekki en hló móðursýkislega.
Hún hélt síðan heimleiðis með
dóttur sína.
Um kvöldið yfirgaf Agatha
heimili sitt án þess að segja
þjónustufólki sínu hvert hún
væri að fara. Hún skildi eftir
nokkur bréf. Næsta morgun
fannst bíll hennar mannlaus
skammt frá þeim stað þar sem
eiginmaður hennar dvaldi. Bíln-
um hafði verið ekið út af vegin-
um og hann yfirgefmn. Ljós
voru á honum. Loðfeldur og lítil
ferðataska voru inni í bílnum.
Þar var lika taska með ökuskír-
teini Agöthu Christie.
Ljóð vikunnar
Úr daglega lífinu
- eftir Káin
Uppskafnlngur mœtti mér,
mannl þessum bauð ég kver:
glottið, sem hann glotti þó,
gaman þótti mér að sjó.
.Ertu vitlaus, vittufá
úr vasa mínum dali þrjá
fyrir skltlð kvæðakver,
hvað ert þú að gefa mér?"
. Vitlausan", fyrst þekkl ég þig,
þú mátt óhætt kalla mlg.
.En fyrlr dagsverk fœrðu þltt
fimmtíu ára starfið mitt."
Síðan gekk hver sína leið,
sólin skein á grœnan meið.
En gróðinn, sem að burt ég bar,
í buddu mlnni téttur var.
En hann á dansl dyntar sér,
dagur þegar llðlnn er,
og við sérhvern daður-dans
drjúgum léttist buddan hans.
Bækur sem sitja í
minninu
Ólafur Jóhann Ólafsson rlthöfund-
ur seglr frá minnisstœðum bókum
sem hann kynntist á unga aldri.
„Það breytist eins og vindáttin hvaða
bækur mér eru kærastar og þess vegna
ætla ég að fara svolítið aftur í tímann
og reyna að rifja upp fáeinar skruddur
sem sitja í minninu frá því ég var strák-
pjakkur að byrja að kynnast bókunum
á heimilinu.
Ég hef líklega verið sex eða sjö ára
þegar það vildi mér til happs að móðir
mín lagðist í flensu um leið og ég lá i
mislingum. Hún ákvað að nota þessa
daga til að lesa fyrsta bindi þá nýút-
kominnar sjálfsævisögu Konstantíns
Pástovskís þar sem hann segir frá
bemsku sinni og skólaárum. Ég fékk
hana til að lesa bókina upphátt svo ég
gæti fylgst með. Ef mig misminnir ekki urðu þetta
fjögur bindi alls og ég las þau þrjú síðari nokkrum
árum seinna en hef ekki enn viljað eyðileggja minn-
inguna um lestur móður minnar forðum með því að
opna fyrsta bindið sjálfur. Það var Halldór Stefánsson
sem þýddi þetta verk; ég veit ekki hvort það er lengur
fáanlegt í búðum en það hlýtur að vera til á bókasöfh-
um.
Það var svo þegar ég var á fermingaraldri að ég
rakst í fyrsta sinn á Eyðilandið eftir
T.S. Eliot inni á skrifstofu foður mins.
Hann hefur líklega séð mig vera að
skoða bókina því ég man hann stakk
upp á því að ég læsi hana og segði sér
svo hvaða merkingu ég legði i hana.
Það er orðið margt Eyðilandið sem ég
hef keypt um dagana enda finnst mér
enginn bókaskápur geta án þess ver-
ið. Ég gleðst enn yfir því að geta ekki
sagt með neinni fullvissu um hvað
það snýst. En líklega nýtur það engr-
ar sérstöðu í þeim efhum því þeim
virðist Qölga með árunum hlutunum
sem ég botna ekkert í.
Þegar ég las svo stuttu síðar Ævin-
týri góða dátans Svejks komst ég mér
til mikils léttis að raun um að merk-
ing hlutanna var ekki bara vandfund-
in heldur sannleikurinn líka.
Svo liðu árin og nú er á náttborðinu hjá mér bók
Erics Newby um ferð hans niður Gangesána þar sem
hindúar kveðja umbúðir sálarinnar og bíða þess að
endurholdgast. Hafi þeir rétt fyrir sér um þennan
gang mála skulum við hafa hlutverkaskipti í næsta
lífi, Kolbrún mín: þá spyr ég þig um bækur og þú svar-
ar, eflaust skilmerkilegar en ég.“
Brot úr lífs-
verki Geirs
Frumsamin
verk og þýöing-
ar eftir Geir
Kristjánsson.
Allt of hljótt
varð um út-
komu þessarar
bókar haustið
2001. Hér er að
fmna um hundr-
að erlend Ijóð
eftir rúmlega
tuttugu skáld frá sjö þjóðlöndum.
Mest fer fyrir skáldskap þýddum úr
rússnesku. Einnig eru hér smásög-
ur og minningabrot eftir nokkra
rússneska merkishöfunda. Hágæða-
skáldskapur sem unun er að kynn-
ast í sérlega góðri þýðingu. Einnig
smásögur og leikrit eftir Geir sem
eru sannarlega góður skáldskapur.
Bók sem á skilið mikla athygli. Ekk-
ert nema vandað efni hér á ferð.
Reynsla er ekki það sem
kemur fyrir mann. Hún
er það sem maður gerir
úr því sem fyrir hann
kemur.
Aldous Huxley
Aðallistinn - allar bækur
1. íslenska vegahandbókin.
Bókaútqáfan Stönq
2. Grafarþögn. Arnaldur
Indriðason
3. Leggðu rækt við sjálfan þig.
Anna Valdimarsdóttir
4. Kortabók íslands.
Örn Siqurðsson ritst.
5. Myrin. Arnaldur Indriðason
6. Stangveiðihandbókin.
Eiríkur St. Eiríksson
7. Kokkur án klæða. Jamie Oliver
8. Ást á rauðu Ijósi.
Jóhanna Kristjónsdóttir
9. Ferðakortabók.
Landmælinqar íslands
10. Hálendishandbókin.
Páll Ásqeir Ásqeirsson
Skáldverk
1. Grafarþögn.
Arnaldur Indriðason
2. Mýrin.
Arnaldur Indriðason
3. Ást á rauðu Ijósi.
Jóhanna Kristjónsdóttir
4. Lokavitni. Patricia Cornwell
5. Réttarkrufninq. Patricia Cornwell
6. Dauðarósir. Arnaldur Indriðason
7. Anna, Hanna & Jóhanna.
Marianne Fredriksson
8. Daqbók Bridqet Jones. Helen Fieldinq
9. Napóleonsskjölin.
Arnaldur Indriðason
10. Dís. Birna Anna, Oddny oq Silja
MetsölulisV Eymundsson 18. - 24. júlf
Kiljur
1. ABENDINTHEROAD.
Nicholas Sparks
2. HEMLOCK BAY.
Catherine CouIter
3. DIVINE SECRETS OF THE YA-YA
SISTERHOOD. Rebecca Wells
Ustínn er fré New York Times