Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.2002, Blaðsíða 39

Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.2002, Blaðsíða 39
Helcja rblað 33‘V’ LAUGARDAGUR 14. SEPTEMBER 2002 Éá er í sögulegum Það er ekki á hverjum degi sem formaður stjórnmálaflokks biður annan um að draga fgrirsig uagninn. Sumum sýnist að þegar hann opnaði dgrnar upp á gátt fgrir Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur hafi Össur Skarphéðinsson um leið rekið hana íand- litið á sjálfum sér - og það til einskis. Sjálfur segist hann ísögulegum leiðangri sem stjórnmálamaður en dregur ekkert undan ímati á eigin flokki. Hvernig metur formaður Samfylkingarinnar sína eigin stöðu eftir alla þessa umræðu um hvernig forystumálum flokksins skuli háttað? „Ég met hana sterkari en áður. Það stafar af því að það er búið að hreinsa þetta forystuspursmál sem hefur vakað yfir flokknum frá því í kosningunum í vor. Hún er líka sterkari vegna þess að ég hef sýnt það í verki að ég er fyrst og fremst aö hugsa um hag Samfylkingarinnar. “ „Það erfiðasta sem ég hef lent í“ „Ég lít á sjálfan mig sem mann í sögulegum leið- angri. Mitt eina takmark er að sjá til þess að Sam- fylkingin komist á legg og að þegar ég skila henni af mér sé hún orðin burðugur flokkur og búin að rót- festa sig varanlega. Það hefur gefið verulega á bátinn frá því aö ég tók áskorunum um að bjóða mig fram til formanns og ég neita því ekki að þetta er það erfíðasta sem ég hef lent í á allri minni ævi. öll spjót annarra stjórn- málaflokka, öflugra stjórnmálaforingja eins og Dav- íðs, og - að því er mér fannst stundum - allra fjöl- miðla, stóðu i baki þessa karls. Þetta var mér per- sónulega erfitt á tímabili. Svo allt í einu hættir gagnrýnin að trufla mann jafnmikið og ég hef um langt skeið bara haft eitt tak- mark, sem er að gera þetta að fullburöa flokki. Ég ætla mér að gera það og ég var algjörlega klár á því að auðveldasta leiðin að því marki heföi verið að fá Ingibjörgu Sólrúnu inn í forystusveitina. Ég hugsa að það sé sjaldgæft að maöur í minni stöðu beinlínis rúlli upp rauða teppinu fyrir annan stjórnmálamann til þess að koma upp að hlið sér. Og það er enginn efi í mínum huga að hefði hún tekið því hefði hún orðið númer eitt í þessum flokki. En sú staðreynd vafðist aldrei fyrir mér.“ ,JVúna finnst mér gaman“ Finnst þér forystuhlutverkið eiga við þig? „Ég sagði einu sinni í viðtali við þitt góða blað að ég væri vígamaður sem vildi vera í fremstu röð og berjast en hefði í sjálfu sér aldrei sóst eftir forystu- hlutverkinu. Og mér fannst ekkert voðalega gaman sem for- maður til að byrja með - ég leit á það sem verk sem mér var falið. En þetta hefur snúist við. Síðasta árið hefur mér þótt það mjög gaman að vera formaður Samfylkingarinnar og ég ætla að sinna því enn um stund. Ég á mér það takmark að leiða þennan flokk inn í ríkisstjórn, ég ætla að gera það, og ég tel aö það séu miklir möguleikar á því. Þessi sameining er að ganga en það tekur kannski heilt kjörtímabil til við- bótar áður en maður getur sagt: Það hefur gengið!“ Getur það talist fullkomnað á meðan Vinstri- grænna nýtur við? „Það voru vonbrigði að hafa þá ekki með. Ég heföi gjarnan viljað hafa öflugan og nokkuð litríkan for- ingja eins og Ögmund í mínu liði. Við erum per- sónulegir vinir og mér finnst gott að standa með honum í baráttu. Ég tel að þessi breiða kirkja sem ég vil byggja eigi að rúma menn eins og hann. En stjórnmálamenn veröa ekki barðir til ásta og það gekk ekki. En ég er hættur að eyða tíma í að hugsa um það; ég er bara að hugsa um Samfylkinguna." „Ég þarf öfluga sveit“ Og hvert er brýnasta verkefnið innan flokks- ins? „Ég tel að við séum núna komin meö stefnu sem er mjög í anda klassískra jafnaðarmannaflokka, sem eru meiri miðjuflokkar en til vinstri. En það er ekki nóg eitt og sér. „Ég vil gjarnan verða forsœtis- ráðherra. En það skiþtir mig ekki öllu máli heldur hitt, að gera Samfylkinguna sterka og áhrifamikla. Ég tek þær ákvarðanir sem þjóna þessu marki. Ég virði Halldór Ás- grímsson mikils og ég treysti honum. “ Við þurfum að vera með mjög öfluga sveit. Mér er engin launung á því: ég er í sögulegum leiðangri að koma þessum flokki á fullorðinsár og það kostar meðal annars það að við þurfum að sýna endurnýj- un í þingflokknum og það mun verða erfitt fyrir okkur. En það er nauðsynlegt og það verður gert. Ég þarf tvennt til að gera þetta að sveit sem getur náð góðum árangri. Ég þarf í fyrsta lagi að sýna fram á að ég hafi góðan stokk ungra stjórnmála- manna. Og við erum núna að sjá hjá okkur komungt fólk sem er um það bil að verða tilbúið til að taka að sér ábyrgðarstörf. Ég vil sjá þetta unga fólk í þing- flokknum. I öðru lagi þarf ég að fá fólk sem hefur öðlast reynslu úr atvinnulífinu og hefur sannaö sig og skírst í öðrum eldi en bara þeim sem brennur á hin- um pólitíska velli.“ Þú talar um breytingar sem þú vilt sjá. Á sama tíma vilja sumir flokksmenn sjá breytingar á sjálfri forystunni - ekki síst sumt af þessu unga fólki sem þú talar um. „Sú umræða er skiljanleg. Það er stundum talað um að bráðlæti vinstri manna sé meira en á hægri vængnum. Mér hefur stundum fundist sem hægri menn séu þolinmóðari og þeir hafi oft á tíðum haft lengri framtíðarsýn. Það er vegna þess að hér á landi búa þeir að svo ótrúlega ríkri hefð. Ég sagði auðvitað ekkert við þessari umræðu á meðan illa gekk, því þá var hún réttmæt. í dag höf- um við hins vegar hægt og bítandi verið að síga upp á við. Það er meira að segja hægt að tímasetja hvenær það byrjaði: það var þegar formaður flokks- ins tók Evrópuákvörðunina. Ég hef lýst minni af- stöðu í þeim efnum algjörlega hiklaust og oft á tíð- um verið skammaður eins og hundur fyrir það af ýmsum öðrum forystumönnum í þessum flokki, eins og vera ber. En eftir þetta höfum við verið á uppleið og menn eru löngu hættir að segja það nema einhverjir kver- úlantar - bæði innan míns flokks og utan hans - að við höfum ekki stefnu. Menn geta spurt mig um hvaða mál sem er; við höfum afdráttarlausa stefnu i þeim sem við hikum ekkert við að koma á framfæri. LAUGARDAGUR 14. SEPTEMBER 2002 Hetcjctrblctö 3D>"Vr 4-3 „ Við höfum ekki náð að fullu þeim trúverðugleika sem við þurfum, en þetta er allt saman að koma. Egfinn það til dœm- is á því viðmóti sem ég, sem formaður flokksins, fœ í at- vinnulífi landsmanna núna. “ Formanninn á að dæma eftir verkum hans. Eru menn að kvarta yfir þvi að vera komnir yfir kjör- fylgi?“ Má ekki samt segja að enn sé verið að móta stefnu flokksins í Evrópumálum? „Stefna mín í Evrópumálum er alveg skýr og ég hef sagt það við flokkinn að ég vilji að hann taki ákvörðun um að verða Evrópuflokkur. Sú spurning verður útkljáð í póstkosningu allra flokksmanna í næsta mánuði. Mín tillaga var umdeild og það er skiljanlegt. En fyrir þetta hafa nú jafnaðarmanna- hreyfingarnar staðið og Evrópusambandinu er meira og minna stýrt af jafnaöarmannaflokkum." „Við munum aldrei eyða um efni fram“ Akkilesarhæll slíkra flokka hefur gjarnan verið skortur á trúverðugleika í efnahagsmál- um. „Við höfum ekki náð að fullu þeim trúverðugleika sem við þurfum, en þetta er allt saman að koma. Ég finn það til dæmis á því viðmóti sem ég, sem for- maður flokksins, fæ í atvinnulífi landsmanna núna. Mönnum hugnast vel sú tiltölulega hægfara og ró- lynda stefna sem ég fylgi í þeim efnum. Og ég hef sagt það alveg skýrt: þegar við komumst til valda munum við að sjálfsögðu breyta samfélaginu til hagsbóta fyrir þá sem minna mega sín - en við mun- um aldrei gera það með þeim hætti að steypa þjóð- inni í skuldir og við munum aldrei eyða um efni fram. Það er hinn rauði þráður í stefnu þessa flokks og eina von hans til þess að ná varanlegum trúverð- ugleika.“ Þetta hljómar ekki ólíkt stefnu Sjálfstæðis- flokksins. „ísland er mjög gott land - það er ekkert meiri háttar að hér og hefur ekki verið um langt skeið. Þessu landi er enda stjórnað eftir ákveðnum lögmál- um sem jafnaðarmenn hafa lagt. Þetta er stórt land með litla þjóð og það er ekki hægt að stýra því nema að hafa samhjálpina ríka. Auðvitað er það galdurinn við Sjálfstæðisflokkinn og afl hans, að þar hafa ver- ið góðir menn í forystu oft á tíðum sem hafa skilið þetta. Það má hins vegar alltaf gera gott land betra. Og svo sjáum við það í okkar umhverfi núna að valdið spillir. Þeir sem sitja of lengi að völdum sýr- ast af völdunum og ósjálfrátt virðast lögmál að verki í eðli manna sem gera það að verkum að þeir fara ákaflega kæruleysislega og á köflum gáleysislega með sín völd. Við sjáum þetta bæði í stóru og smáu. Smátt en táknrænt dæmi er brottvikning fram- kvæmdastjóra Kvikmyndasjóðs af því einkavinur forsætisráðherra fékk ekki styrk til að gera bló- mynd eftir handriti forsætisráðherrans. Stórt dæmi er afsögn fulltrúa fjármálaráöherra í einkavæðing- arnefnd og ásakanir hans um ófagleg vinnubrögð við sölu Landsbankans, sem ef réttar eru benda til að pólitík en ekki faglegum vinnubrögðum virðist beitt til að koma bankanum í hendur „réttra“ manna.“ ,„\lþýðufloklvurinn var auðmýktur og beygður“ Sýnist þér ekki að Halldór Ásgrímsson leggi meira upp úr því að verða forsætisráðherra en þú sjálfur? „Ég vil gjarnan verða forsætisráðherra. En það skiptir mig ekki öllu máli heldur hitt, að gera Sam- fylkinguna sterka og áhrifamikla. Ég tek þær ákvarðanir sem þjóna þessu marki. Ég virði Halldór Ásgrimsson mikils og ég treysti honum. En það er enginn ádráttur um það af hálfu Sam- fylkingarinnar að við munum styðja Halldór sem forsætisráðherra, enda hafa engin teikn komið frá honum um að hann hafi nokkurn hug á að færa sig úr þessu hjónabandi með Davíð Oddssyni. Fram- sóknarflokknum hefur hugnast það vel að vera eins konar hjálpartæki Sjálfstæðisflokksins, vera kúgað- ur þar og auðmýktur í samskiptum, stundum dag- lega. Ég neita því ekki að ég hef stundum velt því fyrir mér hvort langlundargeö Halldórs sé óþrjót- andi. Hann hefur með mjög skörulegum hætti fyrir hönd sins flokks sett Evrópuspurninguna á dagskrá en lætur það samt líðast að forsætisráðherrann snoppungar hann eins og ótíndan skóladreng og seg- ir þjóðinni að það sé ekkert að marka orð utanríkis- ráðherrans. Svona geta menn hvorki sagt né þolað. Ég segi það alveg hreinskilnislega: ef ég fengi slíka snoppunga - og ef ég fæ einhvern tímann slíka snoppunga sem oddviti Samfylkingarinnar í ríkis- stjórn, þá er sá flokkur umsvifalaust úr þeirri stjórn farinn.“ Þú hefðir sem sagt í hans sporum slitið stjórn- arsamstarfinu: „Já. Taktu eftir því að ég hef gengið í gegnum svipaða reynslu og Halldór. Ég var ungur ráðherra í ríkisstjórn fyrir flokk sem var - eins og Framsókn- arflokkurinn núna - auðmýktur og beygður aftur og aftur sfðasta árið sem við vorum í ríkisstjórn. Það skildi eftir ákaflega óþægilegt bragð og ég mun aldrei ganga í gegnum slfkt aftur. Það var alveg á mörkunum, fannst mér, að við félagarnir, ráðherrar Alþýðuflokksins-, héldum sjálfsvirðingunni í þeim darraðardansi. Mér hafði þótt mjög gaman að vera ráðherra. En þegar þessari ríkisstjórn lauk var til þess tekið að Össur Skarphéöinsson hefði verið eins og kálfur að vori, hann hefði verið svo glaður að komast úr hels- inu. Og það var þannig. Samstarfið milli Davíðs og Jóns Baldvins var ekkert orðið og þetta var ömur- legt undir lokin. Það var þeim báðum að kenna.“ Hefur þetta áhrif á stjórnarmyndunarviðræð- ur eftir næstu kosningar? Óbragðið hlýtur að sitja eftir. „Það hefur engin áhrif á framtíðina. Við Davíð skildum úr þeirri rfkisstjórn sem vinir; mér líkaði vel að vinna með þeim karli og gat með engu móti kvartað undan því, nema síður væri. „Eg var ungur ráðherra í rík- isstjórn fyrir flokk sem var - eins og Framsóknarflokkurinn núna - auðmýktur og beygður aftur og aftur síðasta árið sem við vorum í ríkisstjórn. Það skildi eftir ákaflega óþægilegt bragð og ég mun aldrei ganga í gegnum slíkt aftur. Það var al- veg á mörkunum fannst mér að við félagarnir, ráðherrar Al- þýðuflokksins, héldum sjáfs- virðingunni í þeim darraðar- dansi. “ En síðan hefur hann auðvitað einhent sér í að tala illa um og rægja Samfylkinguna. Það er gamalkunn- ugt herbragð úr Sjálfstæðisflokknum. Hann beitir því ævinlega gagnvart þeim flokkum sem hann ótt- ast og auðvitað óttast hann Samfylkinguna. Slíkum vinnubrögðum tek ég ekki brosandi. Staðan er allt öðruvísi núna. Alþýðuflokkurinn var með 11,1% í kosningunum 1995. í dag erum við í Samfylkingunni að verða fast að þrefalt stærri. Það er allt annað að eiga samskipti við mann - jafnvel þótt erfiður sé - af sjónarhæð slíks styrks heldur en í smáflokki. Ég hef aldrei útilokað samstarf við Sjálf- stæöisflokkinn. Það hefur hins vegar verið Davíð sem hefur gagnvart þjóðinni, Samfylkingunni, en þó ekki síst sínum eigin flokki, þvertekið fyrir sam- starf. Sjálfstæðisflokkurinn verður að súpa seyðið af því glappaskoti Davíðs þangað til sú afstaða breyt- ist.“ „Ingibjörg kemur yfir fyrir lok næsta kjör- tímabils“ Hvernig er samband ykkar Ingibjargar Sól- rúnar? „Það er ákaflega gott að mörgu leyti. Við erum að ýmsu leyti með líka skapgerð, við Ingibjörg Sólrún, þó að ég viðurkenni fúslega að mér hefur í tímans rás stundum ekki gengið eins vel að hemja skap mitt og henni. Við erum gift systkinum og ég hef alltaf þekkt þau Hjörleif mjög vel. Við verjum alltaf gamlárskvöldi saman. Hún er guðmóðir Birtu, eldri dóttur minnar. Þegar þau Hjörleifur giftu sig fyrir nokkrum árum - vonum seinna - vorum við hjónin svaramenn þeirra. Það segir kannski allt um sambandið. Ég sagði einhvem tímann sögu af því þegar Ingi- björg Sólrún var í stjórnarandstöðu og ég í ríkis- stjórn. Þá þurfti hún eitt sinn að undirbúa harða ræðu sem beindist gegn ráðherra Alþýðuflokksins og hana vantaði pössun. Þá var það þáverandi for- maður þingflokks Alþýðuflokksins sem passaði fyrir hana meðan hún samdi skammarræðuna um for- mann Alþýðuflokksins.“ Hafið þið samráð um stjórnmálin? „Ekki reglulega, en í síðustu viku töluðum við ákaflega oft og mikið saman. Ég tek mjög mikið mark á henni. Hún hefði í síðustu viku mátt taka meira mark á mér - en ‘so be it’.“ Þú hefur sagt að þú teljir líkur á að samstarf ykkar verði nánara áður en langt um líður. „Ég er alveg sannfærður um að við eigum eftir að starfa saman að landsmálunum. Það er ósk mín og mér finnst það skráð í stjömurnar. Og ég er sann- færður um að það verður að minnsta kosti undir lok næsta kjörtímabils. Menn hafa spurt mig hvort til greina kæmi að hún settist í ríkisstjórn eftir næstu kosningar. Því hef ég svarað þannig; í stjómmálum getur allt gerst.“ -ÓTG
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.