Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.2002, Blaðsíða 46

50
HelQarblað H>V
LAUGARDAGUR 14. SEPTEMBER 2002
Sakamál
Þverstæðukenndir dómar í Ottawa:
Grunsamlega
margir nauðgarar
Á meðan Nelson sat inni qerðist
Cathy Fordham forstöðukona og
leiðbeinandi sambýlis sem ætlað
var mönnum sem lent höfðu íúti-
stöðum við réttarkerfið. Fn þegar
lögregluna fór að gruna margt varð-
andi áreiðanleika konunnar var
stofnunin rannsökuð nánar og kom
þá íIjós að hún var ekki annað en
greni eiturlyfjanegtenda, alka og
kynlffssvall var stundað eftir því
sem efni stóðu til.
Fyrir einu ári var maður látinn laus úr fang-
elsi í Kanada þar sem hann var búinn að sitja
inni í hálft fjórða ár fyrir glæp sem var logið upp
á hann. Þegar Jamie Nelson var handtekinn og
handjárnaður af lögreglumönnum sem beindu aö
honum byssum 30. apríl 1996 voru mótmæli hans
ekki tekin til greina. Við yfirheyrslur og réttar-
höld, sem stóðu yfir vikum saman, trúði ekki
nokkur maður orðum hans eða hlustaði á röfl
um að hann væri ekki sekur um glæpinn sem
hann var ákærður fyrir. Hins vegar urðu marg-
ir til að styðja og styrkja fórnarlambið og hvorki
lögreglumenn né dómari efuðust um sekt sak-
borningsins.
Þegar mál Nelsons var aftur tekið fyrir af sér-
stökum áfrýjunardómstóli 23. ágúst 2001 tók það
aðeins fimm minútur að úrskurða hann sýknan
saka. Hins vegar er konan sem kærði glæpinn og
bar falsvitni í vondum málum og á yfir höfði sér
fangelsisvist fyrir að koma sök á Nelson og
nokkra menn til viðbótar. Hefnigimi Cathy
Fordham fékk útrás i að ásaka karlmenn um að
nauðga sér og misþyrma. En þegar hún hætti að
kunna sér hóf í ásökunum um glæpi sem vom
grunsamlega líkir hver öðrum fór yfirvöldin að
gruna margt og að því kom að farið var að
hlusta á framburð karlanna sem annars áttu sér
litlar og lélegar málsbætur þegar konan kærði
þá fyrir að hafa sýnt sér yfirgang og kynferðis-
legt ofbeldi.
Jamie Nelson, 34 ára gamall Ottawabúi, er
staðráðinn í að þegja ekki yfir þeirri meðferð
sem lögregla og dómsmálayfirvöld sýndu hon-
um. Nokkurra ára fangelsisvist og mannorðs-
missir hefur lagt líf hans í rúst og þótt hann sé
nú úrskurðaður saklaus af öllum ákærum losn-
ar hann aldrei við að hafa setið inni fyrir ofbeldi
og nauögun. Hann segist telja skyldu sína að
upplýsa fólk um hvernig hægt er að eyðileggja líf
manns með aðstoð lögreglu og réttarkerfis þegar
einstaklingur leikur sér að því að stjórna réttvís-
inni af hefndarhug einum saman eða hvötum
sem erfitt er að útskýra.
Framburður þeirra stangaðist illilega á og tvenn réttarhöld þurfti til að úrskurða hvort þeira var fólið og
hvort fórnarlambið. f fvrri réttarhöldununi var konan fórnarlambið en karlinn í þeim síðari. Bæði hlutu
þau skaða af sem ekki verður bættur meðan þau lifa.
Skryltkjóttur ferill
Fólkið sem hér kemur við sögu átti sér
skrykkjóttan feril. Kringum 1995 átti Jamie Nel-
son í harðri rimmu við fyrrum vinkonu sina,
Christine Thompson, vegna umgengnisréttar við
son þeirra. Vinkonur barnsmóðurinnar áttu
drjúgan þátt í þeim málatilbúnaði.
Tvisvar sinnum kærði Cathy Fordham hann
fyrir ofbeldi. Þá hafði hann fengið úrskurð um
lengri umgengnisrétt með syni sinum. Þegar
hún kærði Nelson fyrst fyrir ofbeldi var hann
úrskurðaður í þriggja mánaða fangelsi.
Þegar hann slapp út var úrskurðað að hann
mætti hafa son sinn hjá sér um helgi og eina
nótt í viku hverri. En í hvert sinn sem hann ætl-
aði að sækja soninn var móðir hans búin að
senda hann á brott, eða svo sagði hún. Það var
ekki fyrr en faðirinn hótaði að kæra brigð kon-
unnar á úrskurðinum um umráðaréttinn að hún
lét undan og faðirinn fékk að hafa son sinn hjá
sér samkvæmt dómsúrskurðinum.
Sunnudagskvöldið 30. apríl skilaði hann móð-
urinni syninum eftir að vera búinn að hafa hann
hjá sér um helgina eins og um var samið. En
þegar hann kom með barnið mættu honum
lögeglumenn sem beindu byssuhlaupum að
manninum og handjárnuðu hið snarasta.
Daginn áður hafði Cathy Fordham kært hann
fyrir lögreglunni og voru sakargiftir þær að Nel-
son hafi barið sig og nauðgað fyrir tveim máðun-
um síðan. Hún bar að sér hefði ekki þótt óhætt
að kæra ofbeldismanninn fyrr vegna ótta um að
hann mundi hefna sin illilega á henni.
Engar málsbætur
Réttarhöldin stóðu yfir í sjö daga í héraðsdómi
Ontariofylkis. Ekki þótti taka þvi að kalla til
kviðdóm. Fordham grét iðulega í vitnastúkunni
þegar hún var yflrheyrð og fékk eins mikinn
tíma og eins mörg glös af vatni og henni hentaði
til að skýra dómaranum frá ofbeldinu sem hún
var beitt. Var hann sýnilega hrærður þegar hún
þuldi raunir sínar.
Hinn ákærði neitaði öllum sakargiftum og
þóttist hafa fullgilda fjarvistarsönnun sem studd
var af vitnum, en Nelson kvaðst hafa verið
heima hjá sér þegar nauðgunin átti að eiga sér
stað. En dómarinn kaus að trúa Fordham og var
maðurinn dæmdur fyrir nauðgun, líkamsárás og
líflátshótanir.
Þegar dómurinn var kveðinn upp var sakbom-
ingur búinn að sitja hálft ár í varðhaldi. Af þeim
þremur og hálfu ári sem hann sat inni var Nel-
son í einangrun í 15 mánuði sem hann varð að
sæta vegna þess að hann neitaði að taka þátt í
endurhæfingu þar sem venja átti hann af af-
brigðilegum kynlífshvötum.
Á meðan Nelson sat inni gerðist Cathy
Fordham forstöðukona og leiðbeinandi sambýlis
sem ætlað var mönnum sem lent höfðu i útistöð-
um við réttarkerfið. En þegar lögregluna fór að
gruna margt varðandi áreiðanleika konunnar
var stofnunin rannsökuð nánar og kom þá i ljós
að hún var ekki annað en greni eiturlyfjaneyt-
enda og alka og kynlífssvall var stundað eftir því
sem efni stóðu til.
Þarna var Cathy í góði aðstöðu til að notfæra
sér réttarkerfið til svala hefndarþorsta sínum á
karlpeningnum. Hún ákærði marga menn fyrir
ofbeldi og nauðgun og er engin sýnileg ástæða
fyrir þeirri hegðun hennar. Nokkrir hlutu fang-
elsisdóma.
í janúar 1998 var maður að nafni Andre Mas-
son í nákvæmlega sömu sporum og Nelson var
áður. Ákæran á hendur honum var nánast eins.
í ágúst sama ár voru Alan Kamen og Philip
Francois kærðir fyrir heiftarlega líkamsárás á
Cathy þar sem hún var að biðjast fyrir í helli.
Báðir höfðu þeir fjarvistarsönnun sem ekki var
hægt að bera brigður á. Cathy Fordham neitaði
að gangast undir lygapróf, og var sjálf ákærð fyr-
ir brot gegn réttvísinni.
Lögreglurannsókn leiddi í ljós að Fordham var
haldin lygaáráttu og var rannsóknum hætt á
þeim málum sem byrjað var að rannsaka. En
Jamie Nelson fékk að dúsa í fangelsi til 1999 og
þá hét það að hann hefði verið náðaður.
Cathy Fordham var aftur á móti ákærð fyrir
falskar ásakanir og fyrir að hafa hótað ástmanni
lífláti.
Uppgjöf saka
Sakaruppgjöf Nelsons byggðist á hve konan
sem bar hann þungum sökum reyndist vera óá-
reiðanleg. En ekkert var minnst á að dómarinn
sem sakfelldi hann hafi sýnt dómgreindarleysi
þegar hann tók allar ásakanir konunnar sem
fullgildar sannanir. En dómarinn sem lýsti hann
sýknan saka brá út af hefðum og gekk yfir til
Nelsons og rétti honum höndina.
Þegar Cathy Fordham frétti af sýknu Nelsons
sagðist hún ekki hafa vitað að til stæði að taka
mál hans upp á ný en hefði hún vitað það myndi
hún standa við fyrri ásakanir og sagðist aldrei
hafa kært mann fyrir neitt sem hann ekki gerði.
Hún kvaðst þess fullviss að hefði hún fengið að
vitna á ný sæti Nelson enn í fangelsinu.
En lendi einhver i fangelsi vegna málsins get-
ur það allt eins verið Cathy Fordham fyrir að
bera mann röngum sökum, leiða rannsóknarlög-
regluna í villigötur og bera falsvitni. Hún hlaut
skilorðsbundinn dóm fyrir þessar sakir og ef
hún reynir aftur að bera mann röngum sökum
verður hún að afplána fangelsisdóm.
Eftir þessi málalok var Nelson frjáls maður á
ný. Hann segist hafa reynt aö segja sannleikann
í málinu gegn sér en enginn vildi trúa honum.
Fangelsisvistin var erfið því að þar var hann
meðhöndlaður sem nauðgari af fangavöröum og
samföngum.
En hann huggar sig við að meðferðin á honum
geti orðið lögreglu og dómstólum til viðvörunar
og að þeir láti ekki falsvitni fara með sig í gön-
ur.
Um Cathy Fordham segir Nelson að hún sé bit-
ur, sár og hefnigjörn kona sem hafi komist upp
með að blekkja réttvísina. En hún hefði ekki get-
að eyðilagt líf svo marga manna sem raun ber
vitni nema með aðstoð fjölda annarra sem
studdu vafasaman málstað hennar.