Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1956, Síða 33

89
og bendir það svo augljóst er til þess, að ekki skortir unga
menn djörfung til búfestu í sveit, ef ástæður og aðstæður
leyfa. Pálmi telur, að næstu 5 árin muni ekki verða ann-
arra kosta völ en að vinna að þessum málum með svipuðu
sniði og verið hefur undanfarið. Býlaaukningin verði 70—
90 býli á ári, eða sem svari því, að 75% af fólksaukningu
sveitanna staðnæmist þar.
Hyggur landnámsstjóri, að í síðasta lagi 1960 geti skapazt
það viðhorf, að þörf verði stærri átaka og róttækari aðgerða.
Og hann er svo bjartsýnn að gera ráð fyrir því, að vænta
megi aukinnar aðsóknar að jarðnæði ef svo fer, að þrengist
um atvinnu utan aðalatvinnuveganna, landbúnaðar og sjáv-
arútvegs. Komi þá til þess, að útvega þurfi land í mun stærri
stíl en áður, og eins og Pálmi Einarsson segir: „Þá verður
byggðaaukning án þess að þurfa að binda sig við takmörk
einnar eða fárra jarða, en þá vex vandinn í meðferð þessara
mála, þegar farið verður að skipuleggja einstaklingseignir
til fullrar hagnýtingar á grundvelli algjörs ræktunarbúskap-
ar. Verður ekki annað séð, en að tímabært sé, að rannsókn
fari fram á því, hvar og hvernig það skuli gert.“
Svo mælir Pálmi Einarsson, og virðist mér þau orð hans
fullrar athygli verð. Ekki ætla ég mér að svo stöddu að leggja
neinn dóm á þær skoðanir hans né þann boðskap, sem í
þeim felst. Vil aðeins taka það fram, að mér virðist oft gæta
nokkurrar skammsýni, þá er rætt er um landstærð hinna
einstöku býla. Mönnum hættir til að láta sér sjást yfir það,
að þegar land margfaldast að gæðum og nytjum, aðeins við
það að ræsa það, hvað þá ef fullræktað væri, verður þörfin
þeim mun minni á að þenja sig yfir flæmi.
En fari nú svo, að um stórfellt landnám verði að ræða og
raunar hvort sem heldur er, kallar það á stóraukið fjármagn.
Stofnun nýbýlis og reyndar bústofnun í sveit, þótt ekki sé
um nýbýli að ræða, kostar undir venjulegum kringumstæð-
um stórfé. Byggingar allar og ræktun, ásamt bústofnskaup-