Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Page 16

16
ERIk PETERSEN
fékk það 26. janúar eins og á það er skrifað). Þar er til þess mælzt,
„að frumritið verði, áður en það verði sent í ævintýraferðina, borið
vandlega saman við“ útgáfu Ungers. A það er litið sem „sann-
gjarna lágmarkskröfu vísindanna", að þessi samanburður verði
gerður, „áður en handritinu verði stofnað í hinn margháttaða
liáska ferðarinnar". „N.“ virðist ekki hafa verið ljóst, hve skannnt
var til útlánsins né heldur, hvert var eðli og umfang þess verks, er
liann lagði til, að unnið yrði. „Sýningarhúmbúk“ er hið óblíða
nafn, er hann gefur Chicago-áætluninni, og hann sleppir ekki að
rninna enn á, að Konungsbókhlaðan þorði ekki að lána handritið
til Christianíu, þegar Unger hugðist gefa það út.
Hvort tveggja það atvik, að fjallað hafði verið um málið í
norskum blöðum, og sú staðreynd, að efni Flateyjarbókar er svo
ntjög tengt sögu Noregs, hefur orðið til þess, að ég hygg, að Chr.
Bruun kaus að birta í Noregi rækilega greinargerð um málið.
Morgenbladet birti 31. janúar á forsíðu grein, er hann hafði
skrifað 27. sama mánaðar. í sannleika sagt segir Bruun, að
„safninu hafi verið ljóst, að fara hafi orðið með gát í máli þessu og
því hafi það leitazt við að mæla gegn útláninu eða takmarka það
sem mest“. Bruun nefnir til mörg rök, er hann hafi fært fram við
stjórnina til þess að fá hana til að neita að lána Flateyjarbók, m.a.
það, að safnið hafi neitað að lána hana til vísindalegra afnota í
Christianíu, og til þess að verða ekki minni maður en Werlauff, er
vakir yfir fjársjóðum safnsins, bætir Bruun við í athugasemd m.a.,
að „mögulegt sé, að veitt hefði verið heimild til lánsins, ef hin
konunglega norska ríkisstjórn hefði knúið fast á um það við hina
konunglegu dönsku ríkisstjórn".
Bruun reynir útfrá orðinu „sýningarhúmbúk" að sýna, hvað
hann telji, að Ameríkumönnum „hafi gengið til“, þegar þeir báðu
urn Flateyjarbók: „Staða málsins er nefnilega sú, að rnargir í
Ameríku telja það tilbúning einn, að norrænir menn hafi verið
komnir til Ameríku um 500 árum á undan Christofer Columbusi
og hvorki vísindaleg verk um það mál né ljósprentanir handrita fá
sannfært þá til fulls um sannleik frásagnanna. Því er komin fram
ósk um að geta lagt frarn einn af frumvitnisburðunum, sem til eru
um þessar ferðir, og þá verið bent á Flateyjarbók, er skrifuð var
100 árum áður en Columbus kom til Ameríku; með því að leiða
Ameríkumönnum fyrir sjónir þessa gömlu bók, væntu þeir þess,
að e.t.v. væri loks hægt að færa þeim heim sanninn um þessa
sögulegu staðreynd." Þótt Bruun sé greinilega andvígur útláninu,