Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Blaðsíða 24

24
ERIK PETERSEN
Þá var í bókstaflegum skilningi lestin farin, gufuskipið siglt og
útlánsmálið strandað.
Til að varna því, að nokkur í menntamálaráðuneytinu skyldi
harma hversu komið var, sendi utanríkisráðuneytið í sömu lotu
afrit frásagnar danska sendiherrans og aðalræðismannsins í
Washington, Wilhelms Sponnecks. Hann fer eftirfarandi hörðum
orðum um amerísku sýningarstjórnina: „Varðandi lánið a Codex
Flateyensis á Chicagosýninguna, held ég, — án þess að fara nánara
út í það háskafyrirtæki og án þess að ég gerist of flamur, — að ég
geti leyft mér að segja, svo kunnugur sem ég er aðstæðum hér
vestra, að Ameríkumenn eru hinir ósvífnustu safnarar fágætra
hluta, er virða ekki sínar eigin þjóðlegu minjar, hvað þá heldur
minjar framandi þjóða, og væru vísir til þess á laun að kippa
einstökum blöðum út úr handritum eða skadda þau að einhverju
öðru leyti; ennfremur fylgja þeir tíðast af miklu kæruleysi reglum,
sem samdar ltafa verið af hinni mestu alúð. Auk þess samkomu-
lags, sem gert hefur verið milli hinnar konunglegu ríkisstjórnar og
Carrs sendiherra um hina almennu varðveizlu, er mjög brýnt að
mæla með því, að allt verði gert, sem hægt er, til að hindra aðgang
almennings að handritinu, á þann veg, að það verði geymt í
innsigluðu glerborði, er ekki verði lokið upp fvrir ákveðnar
persónur, nema áður hafi verið fengið leyfi danska umboðs-
mannsins á sýningunni og það þá gert í viðurvist hans.“35
Viðbrögð menntamálaráðuneytisins voru þau, er vænta mátti.
Hinn 17. febrúar var utanríkisráðuneytinu, svo og Bruun for-
stöðumanni Konungsbókhlöðu, tilkynnt, að lánið á Flateyjarbók
væri nú úr sögunni, ákvörðun, er Goos menntamálaráðherra
staðfesti skriflega við Chr. Bruun; þar segir, „að málinti varðandi
lánið á Flateyjarbók svokallaðri, er reifað hafi verið í mörgum
bréfum að undanförnu, verði eins og nú sé komið að teljast
lokið“.:,,i Gleðitíðindi, eins og sagt er, og svo hefur Bruun eflaust
tekið þessari frétt.
Danir gátu enn um hríð haldið sér við hugmyndina um óskorað-
an þjóðarrétt til Flateyjarbókar, þótt þetta handrit ekki sízt storki
þeim skemmtilega, er leggja vilja einstrengingslega þjóðlegan
skilning í hugmyndir um eignarrétt á sögunni og heimildum
hennar. Meðan rnálið var í gangi, var bent á margvísleg tengsl
35 Frumrit í RA/L’M, en vélrit í RA/KM. Ekki verður séð, að Konungsbókhlöðu hafí verið
greint frá efni þessa bréfs.
36 KB/JS 13.4.1893.