Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.07.1992, Side 22

22
ERIK PETERSEN
verði til að standa straum af kostnaði af fylgdarmanni, er gæta
skuli bókarinnar. Til greina kæmi, að honum yrði fengið far til
Bandaríkjanna með herskipi, er sigldi frá einhverri hentugri höfn,
en eftir komuna hingað yrði hann að greiða sjálfur kostnað sinn.
Aðrar ríkisstjórnir og einstakir safnarar hafa léð jafndýrmæt rit og
gripi, og gildir sama regla um þá. Herskip mun flytja sýningar-
gripina og fylgdarmann til Bandaríkjanna, en eftir það verða þeir,
sem hann er fulltrúi fyrir, að greiða kostnaðinn. Það gengi ekki að
gera um það undantekningu, að því er varðar Danmörku.“3u
Regla Curtis var ekki vel til þess fallin að kitla hégómagirnd
Dana. Það var ekki aðeins, að hann væri ekki á því að bjóða Dönum
sérstaka meðferð, þó að þeir byðust til að gera undantekningu að
sínu leyti, heldur hélt hann þ\í nánast fram, að Dönum \æri
gerður sérstakur greiði og þeim veitt sérréttindi með því að gefa
þeim kost á að sýna bókina.
Þá hefur það greinilega espað dönsku stjórnina, að Ameríku-
menn létu Curtis verða fyrir svörum og töldu kostnaðinn við
fylgdarmanninn íverkahring sýningarinnar, en ekki mál stjórnar-
innar. Það verður ráðið af bréfí frá Carr, þar sem segir, að hann
hafi 26. janúar verið kvaddur á fund Reedtz-Thotts utanríkisráð-
herra. A þeim fundi bað ráðherrann hann um að votta það
ótvi'rætt og skriflega, að lánsbeiðnin hefði verið komin fram í nafni
Bandaríkjastjórnar, og fékk það staðfest. "
Ekki tók betra við, þegar annað atriði, er vakið hafði sjálfsvitund
manna í Kaupmannahöfn, varð að vandamáli, sem sé það, að
amerískt herskip skyldi flytja handritið. í Dannebrogsgreininni 6.
janúar var almenningi frá því skýrt, að amerískt herskip „yrði sent
hingað einvörðungu til að flytja Flateyjarbók", og á því lék enginn
vafi, að bæði embættismenn og stjórnmálamenn litu svo á málið.
Það er þó vafasamt, að þetta hafi nokkru sinni verið ætlun
Ameríkumanna. í sameiginlegri ályktun Bandaríkjaþings 23. júlí
1892 segir aðeins, „að flotamálaráðherrann skuli hafa heimild til
að fela einu eða fleiri skipum að annast flutningana, en þar sem
Danmörk var ekki nefnd sérstaklega í ályktuninni eins og t.a.m.
Spánn og Genúa sem eigendur muna, er beðið var um að láni,32 er
ólíklegt, að það hafi verið vegna sérstakrar viðurkenningar á
30 Frumrit í RA/UM, en vélrit í RA/KM.
31 RA/UM 27.1.1893 („Ég tel mig hafa heimild lil... aö staðfesta, aöbeiðnin er borin fram í
nafni Bandaríkjastjórnar").
32 Bruun setti á sig þetta smáatriði með athugasemdinni „NB Danmörk ekki nefnd“ á
blaðsíðu þeirri, dagsettri 11/1 1893, sem vikið er að í 4. neðanmálsgrein.