Frjáls verslun - 01.02.1947, Síða 36

gera ráð fyrir, þar sem innflutnings- og gjaldeyrisleyf-
in frá árinu 1946 framlengdust sjálfkrafa til 25. jan.
1947. Hins vegar tafðist afgreiðsla á nokkrum hluta
pöntunarinnar, þ. e. 110 volta jafnstraums-perum fyrir
skip og báta, þar til um mánaðamótin jan.—febr. Var
því ekki um annað að gera heldur en sækja um fram-
lengingu leyfanna, og var svo gert á þeim tíma, er aug-
lýstur hafði verið. Með framlengingarbeiðninni til Við-
skiptaráðs fylgdi frásögn af því, hvernig í málum lægi.
Þrátt fyrir þetta neitar Viðskiptaráðið framlengingu
og hefur síðan tvisvar sinnum neitað um leyti fyrir
þeirri upphæð, sem þarf til þess að leysa inn kröfuna
fyrir perunum. Þetta hefur ráðið gert eftir endur-
teknar bréflegar og munnlegar skýringar og þótt lögð
hafi verið inn ógild og ónotuð leyfi fyrir hærri
upphæð en um er beðið. Er ráðstöfun þessi hin furðu-
legasta og raunar alveg óskiljanleg. Er ekki annað
af henni að sjá en Viðskiptaráð sé vísvitandi að auka
á erfiðleikana í sambandi við innflutningsverzlunina,
og virðast þeir þó vægast sagt nægilegir fyrir.
En mál eins og hér um ræðir hafa einnig aðra hlið,
og er það sú, sem snýr að hinum erlendu viðskipta-
vinum. Þeir, sem fengist liafa við innflutning síðustu
árin, vita hversu eftirspurnin erlendis er mikil og vax-
andi eftir öllum nauðsynjavörum. Verði íslenzkum
kaupsýslumönnum það á, að geta ekki staðið í skilum
við erlenda viðskiptamenn sína, fá þeir að sjálfsögðu
á sig það orð, að þeim sé ekki treystandi né seljandi.
f tilfellinu, sem hér að framan er lýst, hefur nú banki
sá, sem kröfuna fyrir vörunum fékk til innheimtu,
tilkynnt hinu brezka ljósaperufirma, að hinn íslenzki
kaupandi hafi ekki greitt kröfu sína enn. Hvaða áhrif
þetta kann að hafa á framtíðarviðskipti þessarra tveggja
aðilja, er hér eiga hlut að máli, skal engu um spáð,
en séu mörg dæmi hliðstæð þessu, verður ekki hjá
því komizt, að álit íslenzkrar verzlunarstéttar bíði
mikinn hnekki, og er það mjög alvarlegt mál fyrir
þjóð, sem nýlega hefur öðlast sjálfstæði og óskar
eftir að taka þátt í viðskiptalegu samstarfi þjóða í
millum.
UNDANFARIÐ HEFUR MÖRGUM orðið tíðrætt
um iðgjaldahækkun Landssímans, sem gerð var um
s. 1. áramót ásamt með þeirri tilskipun að hún verk-
aði einnig marga mánuði aftur fyrir sig.
Það er ekki að ófyrirsynju að slík starfsaðferð sé
vítt, því að hún á sér sennilega engin fordæmi nema
þá í eigin barmi, en þessi mun liafa verið hátur Lands-
símans um mörg ár.
Hvernig stendur á því að ríkisstofnun er öðrum
fremur heimilað að beita slíkum bolabrögðum? Og
hvernig stendur yfirleitt á því, að enn skuli þurfa að
hækka símagjöldin eftir ca. tveggia ára hlé, þrátt fyrir
sívaxandi notkun símans? Ástæðan hlýtur að felast
í rekstursfyrirkomulagi stofnunarinnar.
Alþingi mun hafa skipað nefnd til að rannsaka
rekstur Landssímans, og að sögn hafa þeir hinir vísu
nefndarmenn rekið augun í eitt og annað, sem kom
þeim spánskt fyrir sjónir. M. a. mun Landssíminn tíðka
að færa ýmis stofngjöld í einu lagi á rekstursreikning
Jress árs, er þau fyrst koma fram, í stað þess að dreifa
þeim niður á mörg ár til afskriftar. Vöruhirgðir munu
lítt taldar til eigna og yfirleitt reynt að færa eins lítið
og hægt er milli ára.
Sé þetta rétt, er ekki að undra þótt við ársuppgjör
komi fram reksturstap á „lieila klabbinu“, ekki sízt
ef símaframkvæmdir liafa verið miklar á árinu, eins
og t. d. á hinu síðasta. Hér Jjarf að spyrna á móti.
Hin þingkjörna rannsóknarnefnd þarf að gefa stjórn
Landssímans „uppskrift“ að því, hvernig fyrirtæki eru
rekin án þess að seilzt sé í síðasta eyri viðskiptamanns-
ins. Hvernig væri annars að fela verðlagseftirlitinu að
hafa hönd í bagga með gjaldskrá ýmissa ríkisstofnana
á sama hátt og einkafyrirtækja?
Framhaldsaðalfundm* V. R.
Á framhaldsaðalfundi V.R., sem fram fór 24. febr.
s.l., voru m. a. gerðar þessar lagabreytingar:
3. gr. II. (breyting): Að beita sér fyrir því, að gerð-
ir séu samningar um kaup og kjör meðlima sinna
og að félagsmenn sitji fyrir verzlunaratvinnu, með
eigi lægri launum en gildandi launasamningar á hverj-
um tíma ákveða.
3. gr. V. (innskot): Hver sá, er gerizt meðlimur
félagsins, tekur sjálfkrafa sæti í þeirri deild, sem starf
hans fellur undir, sé slík deild starfandi innan félags-
ins. Á sama hátt flyzt hann milli deilda, ef hann
skiptir um starf.
5. gr. (viðbót) : Ennfremur geta byrjendur í verzl-
unarstétt, sem náð hafa 16 ára aldri, en ekki upp-
fylla framangreind skilyrði, orðið félagsmenn (auka-
meðlimir), en þó án atkvæðisréttar.
15. gr. (ný): Félagið er lögformlegur samningsað-
ili um launakjör verzlunarmanna á félagssvæðinu.
16. gr. (ný): Launakjaranefnd hefur með höndum
samninga um kaup og kjör launþega í félaginu. Skal
hún vera starfandi allt árið og skipuð eigi færri en
5 mönnum (launþegum). Hver sérdeild launþega kýs
1 mann í nefndina, en sé nefndin þá eigi fullskipuð
eða tala nefndarmanna jöfn, tilnefnir stjórn félagsins
1 eða fleiri launþega í nefndina. Launa- og kjarasamn-
ingar, sem launakjaranefnd hefur fallizt á eða sam-
þykkt, þurfa að fá samþykki meirihluta almenns laun-
þegafundar í félaginu, til þess að ná staðfestingu,
nema IaunJ>egafundur hafi áður gefið launakjara-
nefndinni fullt umboð til slíkra samninga.
Nokkrar fleiri minniháttar lagabreytingar voru
gerðar.
36
FRJÁLS VERZLUN