Frjáls verslun - 01.02.1947, Blaðsíða 37

SMÁSAGA um gamlan skrifstofuskrögg:
„Ráðvendnin borgar sig bezt"
Eftir William J. Elliott.
„Þetta verður í síðasta sinn, sem ég stíg fæti inn
í þessa skrifstofu“, muldraði Dobbs gamli og skimaði
kringum sig í mannlausum herbergjunum, þar sem rit-
vélarnar stóðu þegjandalegar eftir erfiði dagsins.
Næturkyrrðin ríkti ein. „í síðasta og — eftirtekju-
mesta skiptið“.
Davy Dobbs var búinn að vinna hjá Smyth & Co.
um 45 ára skeið. Þegar hann kom þangað, var hann
ungur og áhugasamur, og með árunum hafði hann
liækkað í sessi innan fyrirtækisins. En árin höfðu
líka sett á hann ýmis afturfararmerki, og meðal
þeirra var einna mest áberandi, hve liann var oft utan
við sig og hjárænulegur. Þessi tilhneiging hans var
tíðum aðhlátursefni samstarfsmanna hans, og sögurnar
um þetta gengu fjöllunum hærra. T. d. hafði Dobbs
einu sinni villzt á Smyth forstjóra og sendisveininum
og skipað honum að fara út í búð eftir pakka af
reyktóbaki. Forstjórinn hafði bara brosað góðlátlega
og síðan beðið sendisveininn að ná í tóbakið — og
Dobbs gamli hafði aldrei hugmynd um skissu sína.
En þrátt fyrir þennan galla Dobbs, var hann mikils-
metinn í stöðu sinni og öllum þótti vænt um hann.
Hann var ráðvendnin og samvizkusemin sjálf fram
í fingurgóma, svo að stappaði nærri ofstæki. „Ráð-
vendnin borgar sig bezt“, var hann vanur að prédika
fyrir öllum skrifstofumönnum og sendlum, sem hann
hafði yfir að ráða.
Sjálfur liafði hann aldrei hvikað frá þessarri lífs-
reglu heldur trúað á hana eins og æðri máttarvöld —
þar til fyrir þremur árum, er hann byrjaði að leggja
ráðin á um þennan verknað, sem hann nú var í þann
veginn að framkvæma. Hann hugsaði sem svo, að nú
hefði hann stritað nógu lengi fyrir smánarlaun og ætti
þvi skilið að eiga náðuga daga, það sem eftir var
ævinnar — á fyrirtækisins kostnað.
Hann var búinn að þaulhugsa ráðagerð sína. Fyrir
viku síðan lét hann af störfum hjá Smyth & Co. fyrir
fullt og allt, fékk gullúr að heiðursgjöf fyrir langa
og dygga þjónustu, og nú var hann tekinn að lifa á
reitunum og hafði fyrirhugað að ferðast til útlanda
sér til heilsubótar. Hann var laus úr prísundinni, und-
an hinu lýjandi ábyrgðaroki, hafði afhent öll sín
gögn í hendur húsbænda sinna, þar á meðal lyklana
að skrifstofunni og peningaskápnum. Já, víst hafði
hann afhent lyklana — en hann átti afsteypu af þeim
báðum!
Og nú í kvöld hafði hann laumast til skrifstofunnar
og opnað sér leið þangað með þessum leynilegu lykl-
um sínum. Hann vissi að í peningaskápnum mundu
vera rúmar þrjátíu þúsund krónur, sem nota átti til
útborgunar daginn eftir. Nú stóð hann frammi fyrir
peningaskápnum. Hann var rólegur og ákveðinn í að
láta ekki athugunarleysi sitt koma sér í koll.
Enn einu sinni athugaði hann gaumgæfilega allar
aðstæður. Hann var hanzkaklæddur á báðum höndum,
svo að engin hætta var á að hann léti eftir sig fingra-
för. Á fótunum bar hann stígvélaskó, sem hann hafði
keypt notaða. Þeir voru tveimur stærðum of stórir,
til þess að fótsporin — ef einhver sæust — gætu ekki
komið upp um hann. Nú var ekki annað eftir en opna
peningaskápinn, taka peningana, stinga þeim í skjala-
töskuna, loka síðan skápnum aftur og hverfa óséður
í burtu, eins og hann kom. Engum lifandi manni
myndi detta í hug að gruna liann um að hafa framið
þjófnaðinn — hann, sem hafði alla tíð reynzt heiðar-
legri en nokkur annar, já, beinlínis samvizkusemin
íklædd holdi og blóði.
Hann lét til skarar skríða, stakk afsteypta lyklin-
um hljóðlaust í skápsskrána og opnaði hurðina með
varfærni. Þarna lágu peningarnir. Þeir voru geymdir
á nákvæmlega sama stað og hann sjálfur var vanur
að skilja við þá — bak við stafla af gömlum verð-
listum, innst inni í skápshólfinu. Hann tók verð-
listana út. Svo teygði hann sig inn eftir seðlabúntunum.
Allt í einu heyrði hann eitthvert þrusk rétt utan við
skrifstofudyrnar. Hann hrökk við og dró að sér hend-
ina. Gat verið að þetta þaulhugsaða áform hans færi
nú út um þúfur á sjálfri úrslitastundinni, vegna ein-
hverrar ófyrirsjáanlegrar tilviljunar?
Dobbs gamli fann að hendur hans skulfu. Hann
tók í sig kjark. Nú var um að gera að vera snar í
snúningum. Það var næsta hart að hugsa sér að liann
yrði á síðustu stundu að hlaupa frá þessum réttmæta
ágóðahluta sínum, eftir allt umstangið, sem hann hafði
á sig lagt.
Það tók hann aðeins augnabliksstund að setja verð-
listana aftur á sinn stað í skápnum og stinga seðla-
búntunum ofan í töskuna.
FRJÁLS VERZLUN
37