Frjáls verslun - 01.10.1973, Blaðsíða 25

regla líka til æðsta embættis í
fyrirtækinu.
Halle, sem nú er 45 ára, hóf
störf hjá Coke í Essen í Þýzka-
landi. Hann hefur sjálfur kom-
izt til æðstu metorða og ein-
mitt vegna þess leggur hann á-
herzlu á, að mönnunum í hin-
um dreifðu miðstöðvum skuli
treyst.
Þó að sérstaklega erfið
vandamál komi upp, heyrir það
til undantekninga, að Halle
biðji viðkomandi forstjóra að
koma til Atlanta til viðræðna.
Hann fer sjálfur að heimsækja
undirmanninn. „Hann getur
ekki flutt umhverfi sitt með
sér,“ segir Halle. „Með því einu
að tala við manninn í réttu um-
hverfi er hægt að skilja eðli
vandans. Séð frá skrifstofun-
um hér í Atlanta virðist hann
kannski hafa algjörlega á röngu
að standa, en sé farið á staðinn
kemur fram, að hann hefur rétt
fyrir sér. Það er mikilvægt að
fela forstjórunum völd, því að
aðstaða þeirra til að dæma rétt
er betri en okkar hér í aðal-
stöðvunum.“
• STRANGAR REGLUR
UM EYÐSLU
Forstjórarnir á vettvangi er-
lendis eru sammála þessum
kenningum. Charles Hulley,
45 ára gamall Ástralíumaður,
sem nú er svæðisforstjóri 1
Aþenu, fékk augastað á manni,
sem hann taldi heppilegan til að
setja á stofn kókverksmiðju í
Tabriz í íran. En þar eð Hull-
ey þekkti siði og venjur hinna
innfæddu, varð meðferð hans á
málinu allsérstæð.
„Ég heimsótti hann og við
sátum á teppi, þar sem glæsileg
máltíð var fram borin. Við töl-
uðum um allt annað en við-
skipti, sem eru raunar það sío-
asta, sem rætt er um í þessum
heimshluta," sagði Hulley, sem
jafnframt rifjaði upp, að um
miðnættið byrjaði gestgjafinn
að segja langa og flókna þjóð-
sögu. Með því vildi hann láta
Hulley skilja, að enn væri hann
ekki tilbúinn. Hulley sagðist
ekki hafa minnzt einu orði á
kókið þetta kvöld en innan árs
höfðu þeir undirritað samning.
„Ég nýt mikils sjálfstæðis í
starfi mínu,“ segir Hulley, ,,en
eins og allir skynsamir menn
fer ég varlega með það.“ Og
vissulega er sjálfstæði forstjór-
anna takmörk sett. í strangri
reglugerð um völd eru t. d.
mjög hörð ákvæði um risnu
þeirra, og í flestum stefnumót-
andi málum er ákvörðunarvald-
ið hjá aðalskrifstofunni í At-
lanta.
• UPPBYGGINGIN
Forstjórarnir á hinum ein-
stöku starfsstöðvum lúta yfir-
boðurum í mörgum þrepum
valdastigans. Undir forstjóra
Coke Export í Atlanta heyra
fjórar heimshlutaskrifstofur
fyrir Asíu, Afríku, rómönsku
Ameríku og Evrópu. Þá er Jap-
an orðið sérstakt svæði í þess-
um skilningi vegna þess hve
öflugt markaðssvæði landið er
orðið. Heimshlutaskrifstofan á-
kveður kók-stefnuna á sínu
umráðasvæði og stjórnar svæða-
skrifstofum, sem eru næsta
stig fyrir neðan. Hver þessara
svæðaskrifstofa sýslar svo með
málefni undirdeilda, sem
venjulega ná til eins stórs
lands eða tveggja eða þriggja
smærri.
En þrátt fyrir alla þessa yfir-
byggingu hafa deildar- og
svæðisstjórarnir umtalsverð á-
hrif. Hver um sig velur sínar
eigin verksmiðjur, ákveður
markaðsöflun og nýjungar í
framleilislu og mótar stefnuna
í starfsmannahaldi eftir því sem
þekking hans á aðstæðum seg-
ir til um. Um allar meiriháttar
ákvarðanir er þó enn fjallað
á æðri stöðum. Deildarfor-
stjórarnir kunna að velja verk-
smiðjur til átöppunar en þó
ekki án þess að ráðfæra sig við
svæðisskrifstofu og heimshluta-
skrifstofuna. Og væri um
fyrstu tilraun að ræða á nýju,
stór markaðssvæði, er senni-
legt, að málið yrði líka borið
undir Halle.
Milli Halle og Duncan, aðal-
forstjóra móðurfyrirtækisins, er
síðan náið samband. J. Paul
Austin, stjórnarformaður, er
líklegur til að fást við erfið
vandamál, sem upp kunna að
rísa erlendis. Hann er stöðugt í
ferðum milli skrifstofa Coke
utan Bandaríkjanna og í sum-
ar fór hann til Sovétríkjanna
til viðræðna við ráðamen þar.
Pepsi-Cola hefur þegar tryggt
sér réttindi til að selja frarn-
leiðslu sína á sovézka markað-
inum. Forráðamenn Coke svíð-
ur sárt undan þeirri staðreynd.
Engu að síður eru nýir mark-
aðir að opnast víða fyrir Coca-
Cola. Fyrsta átöppunarverk-
smiðjan í Laos tók til starfa í
fyrra mánuði og í Indónesíu-
var ný verksmiðja opnuð fyrir
skömmu, önnur sinnar tegund-
ar. Þá er fyrirhugað að setja
upp verksmiðjur á næstunni í
Brasilíu, Suður-Kóreu, Ung-
verjalandi, Nígeríu og á Spáni.
Allt þetta eykur á góða af-
komu Coke. Alls jókst hagnað-
ur af rekstri fyrirtækisins um
14% á fyrra helmingi ársins
1973 og starfsemin utan Banda-
ríkjanna átti áreiðanlega mjög
verulegan þátt í aukningunni.
Sumir sérfræðingar álíta, að á
heimamarkaði muni hagnaður
af rekstri Coca-Cola aðeins
aukast um 7% árlega um sinn
en hagnaður erlendis verði
meira en tvöfalt hærri. Það er
fyrst og fremst þessi hagnaðar-
von Coke á erlendum mörkuð-
um, sem hefur örvað fjármála-
menn til að fjárfesta í fyrirtæk-
inu. Hlutabréf í Coke sem eru
139 dollarar að nafnverði voru
fyrir nokkrum vikum seld á
fertugföldu því verði í New
York.
J. Paul Austin er bjartsýnn
á afkomuna erlendis í framtíð-
inni. Hann segist sjá fram á, að
75% af öllum hagnaði Coca-
Cola komi frá stöðvum þess ut-
an Bandaríkjanna.
FV 10 1973
25