Frjáls verslun - 01.03.1979, Page 30

ad utan
Kapphlaupið um olíulindir
Kínverja stendur sem hæst
Samkeppnin er
hörð og fjöldi olíufé-
laga stendur í leyni-
legum viðræðum við
kínversk stjórnvöld
um samstarf við leit
að olíu í Kína og
vinnslu hennar
Sendinefndir frá öllum helztu
olíufélögum heims hafa verið í
leynilegum heimsóknum í Kína
undanfarið til að ræða möguleika
á að nýta olíuauðlindirnar á land-
grunninu undan strönd landsins.
Olíufélög í Bandaríkjunum, Evrópu
og Japan hafa mjög sótzt eftir
réttindum til olíuborana hjá Kín-
verjum og ekki er talið ólíklegt að
meiriháttar samningar þar um
veröi gerðir milli kínverskra stjórn-
valda og bandarískra aðila innan
tíðar.
Bandarískur jarðfræðingur, sem
unnið hefur að olíuleit fyrir Kín-
verja með ströndum fram séu að
magni til alls ekki minni en sann-
anlega hefur verið talið finnanlegt í
Bandaríkjunum. En Suður-Kína-
haf er eitt út af fyrir sig álíka stórt
og hafsvæðið yfir öllu landgrunni
Bandaríkjanna Atlantshafsmegin.
Einn af forstjórum rannsóknarfyr-
irtækis Philips Petroleum Co. telur
að litlar eða engar rannsóknir hafi
enn sem komið er farið fram á
Suður-Kínahafssvæðinu og því sé
erfitt að spá nokkru um hugsan-
lega olíu eða gas þar.
Mjög óljóst er líka um gæði
olíunnar. Mikið af því, sem Kín-
verjar hafa þegar nýtt ,,er óttalegt
skolp" eins og japanskur sér-
fræðingur hefur orðað það. Kín-
versk olía, sem nú er flutt út til
Japan, er geysiþung, þykk sem
vax, og nýtist ekki nema sem gróf
brennsluolía ef hún er ekki brotin
niður með efnagreiningu. Þó
binda menn nokkrar vonir við að
fínni olía og léttari finnist á hafs-
botninum við Kína.
„Spennandi olíuleitarsvæði"
Þrátt fyrir alla þessa óvissuþætti
hafa sérfræðingar bandaríska
utanríkisráðuneytisins áætlað að
olíurannsóknir Kínverja á Austur--
Kínahafi, Suður-Kínahafi og Gula-
hafi gætu skapað viðskipti upp á
50 milljarða dollara í verktaka-
framkvæmdum og vinnslu. Rann-
sóknir á þessum svæðum hafa
þegar verið hafnar í einhverjum
mæli, samkvæmt fréttum, er borizt
hafa frá Kína.
,,Kína er mjög spennandi olíu-
leitarsvæði og allir vilja reyna sig
þar", segja talsmenn olíufélaga.
Meðal félaga, sem standa í samn-
ingaumleitunum við Kínverja um
olíuleit, eru Exxon, ,j?hilips
Petroleum, Pennzoil og Mobil, svo
að nokkur séu nefnd. Ennfremur
British Petroleum í Bretlandi, ENI á
(talíu, ELF Aquitaine í Frakklandi,
Deminex í Þýzkalandi, Shell í Hol-
landi og Saga Petroleum í Noregi.
Þá koma japönsk olíufyrirtæki
þarna einnig mjög við sögu.
Það er rauði þráðurinn í öllum
viðskiptum Kínverja að halda
samningum leyndum. Fyrirtækin,
sem eru nú að keppast um að ná
samningum, hafa gætt sín á að
halda þessa reglu. Þaö hefur þó
þótt koma í Ijós, að Kínverjar séu
harðari samningamenn en marg-
an hafði grunað. Til dæmis eru
Kínverjar staðráðnir í að hafa eins
28