Frjáls verslun - 01.07.1979, Blaðsíða 49

okkar manna í New York er því
ekki að neita að menn hreyfa ekki
bíl að gamni sínu þar í borg til að
skreþþa á milli húsa. Meðan vió
stöldruðum við í skrifstofu Tómas-
ar Tómassonar kom uþþhringing í
síma frá skrifstofu borgarstjórans
vegna bílastæðamála sendinefnd-
arinnar. Borgin hefur tekið frá
nokkur stæði á stangli við helztu
götur fyrir bíla sem merktir eru er-
lendum sendimönnum, og eru fá-
ein slík í nágrenni viö skrifstofu ís-
lendinganna í Lexington Avenue.
En það eru fleiri, sem hafa auga-
stað á svona lausum stæðum og
vilja ekki virða rétt neinna útlend-
inga tii þeirra. Þannig geta skaþazt
smávegis óþægindi, sem skrif-
stofa borgarstjórans er fús til að
greiða úr.
Og úr því á annað borð er
minnzt á afstöðu New York-búa til
erlendra diþlómata var athyglis-
vert aö heyra frásögn Tómasar af
sendiherra í húsnæðisleit. Þar átti
hann reyndar sjálfur hlut að máli.
Inni í miðri Manhattan eru íbúðar-
hús á mörgum hæðum, sum hver
með stórum og glæsilegum íbúð-
um. Fyrir nokkru var sendiherrann
að leita eftir kauþum á íbúð af
þessu tagi og gerði nokkrar fyrir-
spurnir. Eigendur íbúða í svona
sambýlishúsum mynda með sér
félagsskap um rekstur hússins.
Félag þeirra fær til umfjöllunar mál
nýrra hugsanlegra kaupenda og
verður félagið að leggja blessun
sína yfir væntanlegan nágranna
áður en af samningum getur orðið.
Tómas gat þess, að sér hefði
reyndar veriö hafnaö á nokkrum
stöðum áður en hann loks fékk
lausn á sínum húsnæðisvanda á
þeim stað, þar sem hann býr nú.
,,Ég geri ekki ráð fyrir að bless-
að fólkið hafi haft neitt á móti
manni persónulega," útskýrði
Tómas. ,,En sumum í húsfélögun-
um fannst ekki efnilegt að fá er-
lendan diplómat í húsið. Einhverjir
höfðu heyrt að slíkir menn væru
öðrum meiri gestgjafar og ósínkir
á veitingarnar. Það gæti raskað ró
nágrannanna. Og svo væri aldrei
að vita nema einhverjir andmæl-
endahópar eða hryðjuverkamenn
ættu óútkljáð mál við háttvirtan
sendiherra, eins og reyndar eru
allmörg dæmi um í veröldinni á
þessum síðustu tímum."
Verkefni dreifast
á allt árið
í fastanefndinni hjá Sameinuðu
þjóðunum starfa auk Tómasar þeir
Kornelíus Sigmundsson, sendi-
fulltrúi og ívar Guðmundsson,
aðalræðismaður og viðskiptafull-
trúi í New York. Á skrifstofunni
vinna auk þess tveir ritarar, þær
Hjördís Gunnarsdóttir og Estrid
Brekkan.
Hvernig er svo störfum nefndar-
innar háttað? Okkur lék sérstök
forvitni á að heyra, hvað þar er
aðallega á döfinni utan hins
reglulega samkomutíma allsherj-
arþingsins fyrripart vetrar, þegar
sérstakar sendinefndir mæta til
leiks fyrir hönd íslenzku stjórn-
málaflokkanna auk fastanefndar-
innar.
,,Að öðru jöfnu eru störfin hér í
fastanefndinni mest meðan alls-
herjarþingið stendur frá þriója
þriðjudegi í seþtember og fram-
undir jól" sagði Tómas sendi-
herra. „Þingtíminn var upþhaflega
ákveðinn 13 vikur og er það enn.
Síðasta þingið var hið 33. í röðinni
en það stendur ennþá yfir nú,
þegar komið er fram á sumar. Við-
fangsefni þinganna hafa marg-
faldazt. Má hafa það til marks, að á
fyrstu þingunum voru upp undir
fimmtíu dagskrárliðir. Nú eru þeir
yfir tvö hundruð. Sama máli gegnir
um fjölda aöildarríkjanna. Upp-
haflega voru þau 51, núna eru þau
151 og f ulltrúar allra þurfa að tala á
allsherjarþinginu."
Það hefur skapazt sú venja að
setja ræður utanríkisráðherra
aðildarþjóðanna á dagskrá innan
þessa hefðbundna þrettán vikna
þingtíma. En umræður og frekari
meðferð mála hefur viljað dragast
á langinn og þess vegna er nú fyrir
frumkvæði Waldheims fram-
kvæmdastjóra samtakanna verið
að reyna að endurskipuleggja
störfin, bæta þau og hraða þeim,
fremur en að lengja starfstímann.
,,Þetta hefur ekki tekizt", sagði
Tómas. ,,Ég er ekki búinn að vera
hér nema tæp tvö ár og í fyrra-
sumar voru til dæmis þrjú auka-
allsherjarþing. Þinginu hafði verið
slitið samkvæmt venju rétt fyrir jól
en það var kallað saman til auka-
fundar seinna út af fjármálum frið-
argæzlusveitanna í Líbanon. Það
mál kom skyndilega upþ. Hins
vegar hafði fyrirfram verið ákveðið
að halda aukaþing um málefni
Naibíu og svo var einnig um 10.
aukaallsherjarþingið svokallaða,
sem fjallaði um afvoþnunarmál.
Þannig hefur þessi fastanefnd
ærin verkefni á öllum árstímum þó
að hér fyrr á árum hafi álagiö ekki
verið ýkja mikið yfir sumarmánuð-
ina."
Á þessu öðru starfsári Tómasar
tókst ekki að Ijúka þingstörfum
allsherjarþingins fyrir jólin eins og
til stóó. Þá var ákveðið að halda
áfram í janúar og kom þingið sam-
an í tíu daga eða svo. Þá var því
enn frestað og þann 23. maí sl.
kom það saman á ný vegna
ástandsins í Namibíu.
Virkt samband við
sendinefndir Norðurlanda
Hve mikla áherzlu leggur ís-
lenzka fastanefndin á að setja sig
inn í slík alþjóðleg deilumál, sem
upp kunna að koma í fjarlægum
heimshlutum? Eða öllu heldur:
Hversu miklum tíma getur svo fá-
liðuð sendinefnd varið til að setja
sig inn í mál af þessu tagi? Tómas
Tómasson sagði, aö þetta væri
m.a. gert með virku sambandi við
aðrar fastanefndir, með fundum
og viðræðum utan sjálfra þing-
fundanna. Þetta á alveg sérstak-
lega við um samstarf við fasta-
nefndir hinna Norðurlandanna,
sem hafa miklu fjölmennara
starfsliði á aö skipa og geta þess
vegna látið kanna mál ítarlegar en
49