Frjáls verslun - 01.03.1998, Blaðsíða 23

ATVINNUMÁL
KONUR VILJA EKKISERMEÐFERÐ
Jónína segir að nefndin hafi verið einhuga um að skil-
greina konur ekki sem sérþurftahóp gagnvart atvinnurekstri
og viðskiptalífi. Slík orðnotkun gefi til kynna að konum sé á
einhvern hátt áfátt, sem kalli á sérstaka meðferð, fremur en að
jafiirétti sé áfátt í samfélaginu og viðskiptalífinu. Hún segir að
konum sé almennt í nöp við
slíkar skilgreiningar. „Þegar
talað er um aðgerðir á þessu
sviði þá virðist nauðsynlegt
að skilgreina fyrst hvaða
hagsmunum eða aðgerðum
sé ætlað að þjóna og á hvaða
forsendum þörf fyrir aðgerð-
ir skuli metin, svo sem jafn-
rétti kynjanna, byggða-
stefnu, atvinnuleysi kvenna eða þörfum atvinnu- og efnahags-
lífsins. Það, sem gert hefur verið víða erlendis og sumt hér-
lendis, á rætur í sjónarmiðum jafnréttis og/eða atvinnuleysi
kvenna. Innan nefndarinnar var einhugur um að meta þörf
aðgerða á forsendum þarfa atvinnulífsins og ónýttra krafta
kvenna í þess þágu. Arangursríkar aðgerðir þjóna svo auðvit-
að öllum þessum hagsmunum sem líka tvinnast saman. Til að
ná samhljóm í þjóðfélaginu þurfum við auðvitað að tryggja
sjónarmið og viðhorf, jafnt kvenna og karla á sviði atvinnu-
rekstrar jafnt og á öllum öðrum sviðum.“
KONUR HÆTTU AÐ KVARTA
„I nágrannalöndum okkar og víðar finnast ýmis dæmi um
stuðning sérstaklega ætlaðan konum og jafnvel eru dæmi um
sérstaka kvennabanka. I Noregi eru „microkredit” bankar
sem ætlað er að ýta sérstaklega undir atvinnurekstur kvenna
í stijálbýli. Margar áhuga-
verðar leiðir hafa verið farn-
ar til styrktar atvinnurekstri
kvenna svo sem á írlandi.
Þar eru starfandi samtök
kvenna i atvinnurekstri og
sérfræðiþjónustu sem heita
Network Ireland.
Þessi samtök ákváðu fyr-
ir fáum árum að breyta um stefnu. Þau hættu að kvarta und-
an slakri þátttöku kvenna í atvinnurekstri og krefjast
stöðugt úrbóta stjórnvalda og tóku að halda markvisst á lofti
ímynd kvenna og velgengni og hömpuðu þeim sem hösluðu
sér völl opinberlega, sköruðu fram úr í atvinnurekstri
o.s.frv. Þetta varð til þess að Irski bankinn uppgötvaði þær
sem markhóp og hefur síðan kostað að stórum hluta rekst-
ur samtakanna; kynningarstarf þeirra, námskeið og ráð-
stefnur. I þessu samhengi dettur mér í hug allur bankapóst-
urinn sem synir mínir, 9 og 12 ára, fá sendan, börn virðast
nærtækari markhópur hér.
Það er almennt viðurkennt að atvinnurekstur lcvenna er
mjög lítið sýnilegur miðað við karla og fyrirtæki þeirra, en ég
held það hafi mjög mikla þýðingu fyrir atvinnurekstur kvenna
og konum almennt hvatning að hampa konum og velgengni
þeirra. Konur þurfa að vera sýnilegri og ég tel að það hafi mik-
ið gildi að konur sjái kynsystur sínar meira í starfi og leik og
ekki síst á þeim sviðum sem hafa verið ákveðin vígi karla.”
HVAÐA MJÚKU MÁL
Jónína telur að flokkun málefna í mjúk og hörð mál og
tenging þeirra við sitt hvort kynið sé út í hött. „Eg get ekki séð
hvað er svona mjúkt við uppeldis- og menntamál, íjölskyldu -
og heilbrigðismál eða málefni aldraðra, en þessi mál eru allt of
oft tengd konum. Þær hafa látið þessa málaflokka til sín taka
því karlar vanrækja þá. Öll
þessi mál og meðferð þeirra
varðar jú þjóðhagslega
hagsmuni, menntun og
mannauður okkar hefur
mikil áhrif á hagvöxtinn og
þýðing þess á enn eftir að
aukast í samkeppni þjóða.
Allflestar konur setja hags-
muni fjölskyldunnar í fyrsta
sæti, en að mínu mati hafa þeir hagsmunir oft orðið útundan í
jafnréttisumræðunni.”
Er það æskilegt markmið að konur séu þátttakendur í at-
vinnurekstri til jafns við karla?
„Er ekki annað óeðlilegt ef markmiðið er samhljómur í
samfélaginu.”
KVENLÖGFRÆÐINGAR FLEIRIHJÁ HINU OPINBERA
Jónína hefur sjálf reynslu sem sjálfstæður atvinnurekandi,
en hún er lögmaður og rekur Lögfræðistofuna sf. í Borgartúni
31 ásamt eiginmanni sínum, Pétri Þór Sigurðssyni, lögmanni.
Verður hún vör við kynbundna verkaskiptingu hjá lögmönn-
um? ,Já, bæði hjá sjálfstætt starfandi lögmönnum og lögfræð-
ingum sem starfa hjá hinu opinbera. Eg held til dæmis að ein-
göngu konur sinni sifjamálum hjá embætti sýslumannsins í
Reykjavík. Þegar ég var í laganámi vorum við 5 stelpur á móti
20 strákum, en ég held að
nú skiptist þetta jafnt milli
kynjanna. Þetta aukna hlut-
fall kvenlögfræðinga endur-
speglast þó ekki í íjölda sjálf-
stætt starfandi lögmanna.
Konur virðast leita frekar
eftir störfum í opinberri
þjónustu og ég tel að þar
vegi fjölskylduábyrgðin þyngst, launaöryggið og fastur vinnu-
tími. Það eru dæmi um kvenlögmenn sem sérhæfa sig svo
sem i skilnaðarmálum og forsjármálum, en ég þekki ekki
dæmi um karla sem sérhæfa sig í þeim málum. Við hjónin
skiptum nokkuð með okkur verkum eða réttara sagt málum,
enda höfúm við sitt hvort áhugasviðið.”
LÖGREGLA 0G GIFTINGAR
Jónína hefur fjölbrcytta reynslu að baki sem lögfræðingur.
Hún starfaði með laganáminu og í stuttan tíma að námi loknu
sem skrifstofustjóri hjá Lögmannafélaginu, var fulltrúi hjá bæj-
arfógeta og sýslumanni bæði í Hafnarfirði og á ísafirði og eitt
ár fulltrúi á lögmannsstofú áður en þau hjónin fóru út í sjálf-
stæðan rekstur. „Það var lítil áhersla lögð á praktískar hliðar í
laganáminu þegar ég var í skólanum og æðimargt sem maður
átti ólært að námi loknu. Fulltrúastarfið var mjög lærdóms-
ríkt og skemmtilegt, sérstaklega á Isafirði því embættið var
það lítið að maður fékk tækifæri til að fást við svo margt. Að
HÆTTU AÐ KVARTA
Þessi samtök ákváðu fyrir fáum árum að breyta um stefnu.
Þau hættu að kvarta undan slakri þátttöku kvenna í atvinnu-
rekstri og krefjast stöðugt úrbóta stjórnvalda og tóku að halda
markvisst á lofti ímynd kvenna og velgengni og hömpuðu þeim
sem hösluðu sér völl opinberlega, sköruðu fram úr í
atvinnurekstri o.s.frv.
HVER HEFUR SERSTOÐU?
Auðvitað bera konur og karlar jafnt ábyrgð á börnum og fjölskyldu
samkvæmt öllum lögum og reglum samfélagsins, en fjölskyldu-
ábyrgðin heftir konur gagnvart atvinnurekstri en ekki öfugt. Af
hverju ekki að snúa þessu við og tala um að það sé sérstaða
karla að axla ekki bæði ábyrgð á fjölskyldu og rekstri?
23