Morgunblaðið - 25.01.2001, Qupperneq 32

LISTIR
32 FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HÚN er glaðleg og björt á að líta
sýning listakonunnar Önnu Jóa er
þessa dagana stendur yfir í Lista-
safni ASÍ. Sýningargestir ná með
heimsókn sinni í safnið að stíga inn í
svolitla ævintýraveröld þar sem form
og litir geta gefið ímyndunaraflinu
lausan taumin. Listakonan sjálf
greinir frá því í inngangi að verkum
sínum að hún vilji með myndunum
velta upp spurningum um sjálf
mannsins, hvernig því sé varpað
fram, hvað búi þar að baki og hvert sé
þá hið raunverulega sjálf, auk þess
sem náttúran virðist ekki vera langt
undan.
Á sýningu Önnu Jóa er að finna 20
málverk og eitt myndbandsverk og
er fyrsta myndin viðeigandi inngang-
ur að því sem á eftir kemur enda upp-
setning sýningarinnar í alla staði vel
úthugsuð. Ljósgrænir, brúnir og
hvítir fletir leita út frá miðju hins
himinbláa grunns myndarinnar, og
minnir verkið fyrir vikið í fyrstu á
landakort. Á víð og dreif hefur síðan
verið komið fyrir úrklippum af
kvenlíkömum og má sjá þessi sömu
form kvennanna endurtekin í stærri
hlutföllum í öðrum verkum sýning-
arinnar.
Málverkin tuttugu eru öll nafnlaus
en tengjast víða innbyrðis, ýmist
vegna form- eða litanotkunar. Í verk-
um tvö og sex eru ljósgrænir og hvítir
litir t.d. ráðandi en myndirnar, sem
báðar eru mjög róandi á að líta, eru
staðsettar andspænis hvor annarri á
veggjum Ásmundarsalar. Sú fyrri er
töluvert minni og sú eina, utan mynd-
ar nr. 1, þar sem finna má úrklippur
af kvenlíkama, en þeim til samlætis
er stærri útgáfa konunnar máluð á
strigann. Sú er með öllu hvít og er
hér bakgrunninum látið eftir að sjá
um litbrigði myndarinnar. Fyrir vikið
virkar manneskjan tóm, líkt og form-
ið eitt og áhrifin eru að öllu umhverf-
isins.
Í síðara verkinu eru þessi áhrif öllu
blandaðri. Stærð myndarinnar ein
sér gerir hana sterkari en skemmti-
leg litbrigði kvennanna tveggja og
gróðursins sem þetta verk prýða hafa
ekki síður sín áhrif. Gróðurinn minnir
um mest á þara og bláleitur litur
kvennanna á hafið og ekki laust við að
ímyndunarafl sýningargesta færi þá
niður á hafsbotn eitt augnarblik.
Anna Jóa velur öllu sterkari liti í
verk þrjú til fimm og hér eru það
formin, ekki bakgrunnurinn sem
sterkustu litbrigðin veita. Rauðbrún-
ir, dökkbrúnir, bláir, grænir og svart-
ir litir eru ríkjandi í verkunum og
formin oft svo samofin að erfitt getur
reynst að greina eitt frá öðru. Í fyrstu
virka þessar myndir svolítið frá-
hrindandi þar sem meiri árekstrar
eru milli litanna, en auga sýningar-
gests læðist þó að þeim aftur og aftur
og auðvelt að týna sér í samsetningu
þeirra ólíku þátta sem þar er að finna.
Tíunda verk Önnu Jóa sameinar
síðan á skemmtilegan hátt þau ólíku
vinnubrögð sem hún viðhefur við
gerð verkanna á undan. Myndin
minnir í senn á haust og vetur en
brúnir litatónar vinna þar vel með
hvíta litnum. Viðfangsefnið hér eru
tvær mannverur í skóglendi, önnur
greinileg á meðan hin fellur inn í liti
gróðursins sem umkringir þær. Þess-
ir ólíku þættir myndarinnar eru
einkar vel samofnir og veitir gróður-
inn verkinu meiri dýpt en einkennir
önnur verk sýningarinnar. Eitt
gróðrarlag tekur við af öðru og augað
þannig leitt langt inn í strigaflötinn.
Sýning Önnu Jóa nær einnig yfir
Gryfjuna og ber uppröðun verka þar
sömu merki vandlega úthugsaðrar
uppsetningar og finna mátti í Ás-
mundarsal. Tengsl verkanna í Gryfj-
unni við verkin uppi eru augljós þar
sem sama formnotkun er fyrir hendi.
Þeir litir sem listakonan notar hér
eru hins vegar mun sterkari – appels-
ínugulir og djúpbláir – og kalla
myndirnar fyrir vikið fram önnur við-
brögð hjá áhorfendum, auk þess sem
nú má sjá fugla flögra um sums stað-
ar.
Verk 15 og 18 spegla til að mynda
hvort annað. Á báðum myndanna má
sjá sömu þrjár konurnar en appels-
ínurauður grunnur annarrar mynd-
arinnar og djúpblár grunnur hinnar
hefur hins vegar í för með sér að and-
blær myndanna tveggja er gjörólík-
ur. Sú rauða virkar þar öllu glaðlegri
en sú bláa sem einkennist af meiri
trega og eftirsjá.
Myndbandsverk Önnu Jóa, sem er
tæpar níu mínútur að lengd, er eina
verk sýningarinnar sem hlotið hefur
nafn. Verkið nefnist „Mynd í rauðu,
grænu og bláu“ og byggist á gjörn-
ingi – heimsókn til Vatnajökuls – sem
listakonan stóð fyrir úti í Finnlandi. Í
verkinu leitast Anna Jóa síðan við að
túlka útrás aflanna í íslenskri náttúru
og notar hún til þess liti, hljóð og
sjálfa sig. Á áhorfandinn hér auðvelt
með að skynja þá náttúrumynd sem
listakonan dregur fram með mynd-
bandsverkinu en þar má um leið sjá
upphaf margra þeirra mynda er
Anna Jóa útfærði síðar í málverkum
sínum.
Í heild vinna öll þessi verk vel sam-
an, uppsetningin er líkt og áður hefur
verið sagt til fyrirmyndar, bæði form
og litir mynda tengsl milli allra verk-
anna og helst að mynd nr. níu sé þar
utangátta. Litir, gróf pensilför og
formmyndun ná þar ekki að mynda
samfellu með öðrum verkum. Að öðru
leyti hefur sýningin þó yfir sér heil-
steyptan blæ þar sem bæði upphaf og
endir ná að veita aukna innsýn í hvert
verk fyrir sig.
Morgunblaðið/Jim Smart
Verk nr. 6 á sýningu Önnu Jóa í Listasafni ASÍ. Ekki er laust við að
verkið veki upp myndir af hafsbotninum.
Maður og
náttúra
MYNDLIST
L i s t a s a f n A S Í
Sýningunni lýkur 28. janúar.
Opið alla daga nema mánudaga
frá kl. 14–18.
ANNA JÓA – MÁLVERK
Anna Sigríður Einarsdótt ir