Morgunblaðið - 24.02.2001, Page 80

FÓLK Í FRÉTTUM
78 LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Lola og Bilidikid
(Lola + bilidikid)
D r a m a

Leikstjórn og handrit E. Kutlig
Ataman. Aðalhlutverk Baki Davr-
ak, Gandi Mukli. 96 mín., Þýskaland
1999. Skífan. Bönnuð innan 16 ára.
ÞAÐ GETUR augljóslega tekið á
að vera tyrkneskur innflytjandi í
íhaldssömu Þýskalandi. Tala nú ekki
um ef viðkomandi er samkynhneigð-
ur og kynskiptingur í ofanálag. Svo
virðist alla vega vera ef eitthvað er
að marka þessa opinskáu og oft á tíð-
um hrottafengnu mynd um líf sam-
kynhneigðra
Tyrkja í undir-
heimum Berlínar.
Murat er 17 ára
gamall táningur
sem er að vakna til
vitundar um sam-
kynhneigð sína.
Hann kemst í
kynni við aðra
tyrkneska innflytj-
endur, drottningar næturlífsins sem
vísa honum veginn til sjálfsvitundar.
Fremst í flokki er hin rauðhærða
Lola en smátt og smátt kemst Murat
að raun um að á milli þeirra ríkir
óvenju sterkt samband sem hann
fær ekki skilið.
Þetta er ögrandi og á köflum átak-
anleg þýsk samtímasaga gerð af
kvikmyndagerðarmanni sem ber-
sýnilega liggur mikið á hjarta. Frá-
sagnarlistin er hins vegar ekki alveg
að gera sig nægilega vel og slitrótt
flæði rýrir heildaráhrifin kannski
ívið of mikið.
Skarphéðinn Guðmundsson
Tyrkneska
Lola
Jói konungur
(Joe the King)
D r a m a

Leikstjórn og handrit: Frank
Whaley. Aðalhlutverk: Noah Fleiss,
Val Kilmer, Ethan Hawke. 93 mín.,
Bandaríkin, 1999. Myndform.
Bönnuð innan 16 ára.
JÓI konungur fjallar um hinn fjór-
tán ára gamla Joe Henry sem elst
upp á áttunda áratugnum í hverfi
þar sem lánleysi og óregla blasir
hvarvetna við. Pabbi Joe er bitur og
ofbeldisfullur fylliraftur, uppfullur af
sjálfshatri, móðirin
vinnuhrjáð en eini
raunverulegi vinur
Joes er líklega
eldri bróðirinn
Mike. Hin áhrifa-
ríka frásögn mynd-
arinnar af því,
hvernig Joe stefnir
hægt og bítandi í
sama farið og faðir
hans, er laus við alla upphafningu,
eða hamingjusamlegar lausnir.
Þvert á móti er frásögnin jafndauf-
leg og -hörð og tilvera bræðranna
tveggja. Vonleysið er þó ekki algjört
og stillir sagan því upp líkunum, sem
mjög eru aðalpersónunni í óhag, á
því að hann sjái villu síns vegar. All-
ar persónur eru dregnar skörpum
línum og er persóna föðurins einkar
sterk en Val Kilmer á þar einn besta
leik síns ferils. Þessari mynd hefur
verið líkt við meistaraverkið 400
högg eftir Truffaut og á hún samlík-
inguna fyllilega skilið. Í hafsjó
myndbandanna er Jói konungur
muskuleg perla sem vel er þess virði
að grafa eftir.
Heiða Jóhannsdótt ir
MYNDBÖND
Hverfandi
líkur
A
RI MATTHÍASSON
keypti sér blóm á síð-
asta ári. Það er reyndar
engin venjuleg planta,
heldur mannæta; blóð-
þyrst ófreskja sem kallar í sífellu á
meiri mat. Ari er þó ekki vitund
hræddur en ákvað samt að hlífa Ís-
lendingum við skrímslinu og flutti
það með sér til Ósló. Þar fékk plantan
strax hlutverk í vinsælli leiksýningu,
reyndar í gegnum klíkuskap því Ari
er leikstjóri hennar. Og plantan dafn-
ar vel í Ósló enda í góðum félagsskap
Auðar, Baldurs og tannlæknisins
Brodda. Saman skapa þau Litlu
hryllingsbúðina, í norsk/íslenskri út-
gáfu. Bak við tjöldin vinna Íslending-
arnir Ari, Selma Björnsdóttir, Þor-
valdur Bjarni Þorvaldsson, Baltasar
Kormákur og Lilja Pálmadóttir að
sýningunni en á sviðinu eru það þjóð-
kunnir Norðmenn sem fá að njóta
sín.
Á ferð og flugi
-Af hverju ákváðuð þið að setja upp
sýningu í Ósló?
„Af hverju ekki?“ spyr Ari bros-
andi á móti. „Þetta var einfaldlega
hugmynd sem kom upp. Við keyptum
plöntuna [Auði tvö] af sýningunni
heima. Svo var næsta skref að kanna
hvort sýningarrétturinn í Ósló væri
laus og það var hann. Við fórum svo
hingað út um mánaðamótin apríl/maí
í fyrra og skoðuðum leikhús og okkur
leist best á þetta leikhús [Chat Noir.
Ísl: Svarti kötturinn] og vorum svo
heppin að það stóð okkur til boða.
Þannig höfum við nú gert þetta, tekið
eitt og eitt skref í einu. Og einhvern
veginn hefur þetta gengið allt upp.
Síðan í haust hef ég farið nokkrar
ferðir hingað til Ósló í ýmsum til-
gangi. T.d. til að finna leikara í sýn-
inguna og ganga frá samningum við
þá. Maður heldur alltaf að það sé
hægt að gera meira með faxvélum en
raunin er. Sem þýðir að ég hef orðið
að fara hingað út þeim mun oftar.“
Ari hefur því verið með annan fót-
inn í Ósló undanfarna mánuði og frá
áramótum hefur hann dvalið þar al-
farið. Ari er ekki aðeins leikstjóri
sýningarinnar heldur einn af þremur
framleiðendum hennar en auk hans
sjá Lilja Pálmadóttir og Baltasar
Kormákur um þá hlið. „Það er alveg
ótrúleg vinna við að framleiða svona
sýningu,“ segir Ari og dæsir. „Maður
er næstum kominn með magasár af
öllum ákvörðununum sem hefur
þurft að taka á hverjum degi. Það er
erfitt að vera alltaf karlinn sem segir
af eða á, já eða nei.“
- Hvernig kom samstarf þín, Selmu
og Þorvalds til sögunnar?
„Við höfðum starfað saman í Versl-
unarskólasýningum áður og það sam-
starf hefur alltaf gengið mjög vel og
því lá beinast við að við myndum
vinna saman aftur. Þau voru þau
fyrstu sem mér datt í hug þegar
söngleikinn bar á góma.“ Selma sér
um að útsetja dansa í sýningunni og
Þorvaldur Bjarni útsetur tónlistina.
Norskar stjörnur
-Hvernig var staðið að leikaraval-
inu?
„Við vorum með lokuð áheyrn-
arpróf,“ útskýrir Ari. „Ég var búinn
að sjá einhverjar sýningar hérna í
Ósló og hafði orðið augastað á nokkr-
um leikurum sem allir voru tilbúnir
að koma í áheyrnarpróf. Og ég er
mjög ánægður með leikaravalið. Við
erum með fullt af stjörnum í sýning-
unni en ég veit ekki að þau eru
stjörnur því ég er Íslendingur og tala
þess vegna bara við þau þannig,“ seg-
ir Ari hlæjandi en bætir svo við:
„Auðvitað tala ég bara við þau eins og
aðra leikara, maður fer ekkert í
sparifötin þó að maður sé að tala um
leikhús.“
- Hvernig fannst þér svo að vinna
með Norðmönnum?
„Mér fannst mjög gaman að vinna
með þeim, þetta er alveg frábært
fólk, góðir listamenn sem vinna vel og
ég hef ekkert upp á þá að klaga.“
- Hvað með tungumálaörðugleika,
fannstu fyrir þeim?
„Nei, ég get bjargað mér á dönsku
en ég talaði samt við leikarana á
ensku því þar stöndum við jafnfætis.“
Aldrei séð sýninguna fyrr
Uppsetning Litlu hryllingsbúð-
arinnar í Borgarleikhúsinu sumarið
1999 varð geysivinsæl. Þar fór Ari
með erfitt hlutverk þótt hvorki sæist
né heyrðist til hans í sýningunni.
- Litla hryllingsbúðin hefur heillað
þig svona á sínum tíma, eða hvað?
„Litla hryllingsbúðin er mjög
skemmtilegur söngleikur
og er viðráðanleg stærð til
að byrja á,“ segir Ari en
sýningin í Ósló er hans
fyrsta stóra verkefni sem
leikstjóra.
- Þú kannast líka eitt-
hvað við þessa plöntu er
það ekki?
„Jú, ég kannast við þessa plöntu,“
játar Ari og brosir út í annað. „Að
innan,“ bætir hann síðan við en hann
stýrði tilkomumiklum hreyfingum
blóðþyrstu plöntunnar er hún bjó um
sig í Borgarleikhúsinu.
„Það er eiginlega merkilegt að
pæla í því eftir að við fórum að vinna
við þetta verkefni í Ósló að ég hafði í
rauninni aldrei séð þessa sýningu. Ég
hafði aldrei séð Litlu hryllingsbúðina!
Ég hef hins vegar verið með í henni
og verið í mjög flottum búning.“ Auk
plöntunnar var hluti leikmynd-
arinnar frá uppsetningu Borgarleik-
hússins fluttur frá Íslandi til Ósló.
„Við keyptum hluta leikmyndarinnar
að heiman og bættum hana svo og
breyttum. Svo vorum við t.d. með
finnskan náunga sem lýsti fyrir okk-
ur [Ville Konttinen] svo ég get ekki
sagt annað en að ég sé ánægður með
allt samstarfsfólkið og útkomuna.“
Sjarmerandi leikhús
Í Chat Noir sitja leikhúsgestir við
borð og geta dreypt á drykkjum með-
an á sýningunni stendur. Það er
vissulega skemmtileg upplifun en til-
gáta sú sem blaðamaður setti fram er
hann mætti á sýninguna, um að þjón-
ar með veigar á bökkum trufluðu
sýninguna, kolféll.
„Þetta er hefðin í þessu leikhúsi.
Maður finnur ekkert fyrir þessu,“
segir Ari. „Þjónarnir beygja sig og
læðast eftir þröngum göngunum. Ég
bað um að ekki yrði þjónað í ákveðn-
um atriðum í sýningunni til að trufla
ekki áhorfendur og þeim tilmælum er
fylgt til hins ýtrasta.“
Heima er best
Þegar blaðamaður náði tali af Ara í
Ósló var hann á heimleið og ánægju-
svipur breiddist yfir andlit hans við
tilhugsunina. „Ég er að fara heim að
hitta börnin mín,“ segir hann bros-
andi. „Ég hef ekki séð þau í sex vik-
ur,“ bætir hann við með áherslu.
Blaðamaður veltir fram þeirri ann-
ars fráleitu hugmynd hvort börnin
séu kannski búin að gleyma pabba.
„Ég veit það ekki, þau hafa nú
kannski séð mynd af mér,“ segir
hann brosandi og bætir svo við: „Ég
er líka að fara heim að æfa í frönsk-
um gamanleik í Óperunni svo það
verður nóg að gera á næstunni.“
En Ari hefur þó ekki alveg sagt
skilið við Ósló. Á næst-
unni mun hann fara
þangað annað slagið og
fylgjast með gangi mála í
kringum sýninguna. En
skildi hann hafa náð að
mynda sérstök tengsl við
Noreg við uppsetningu
sýningarinnar í Ósló?
„Oh, ég veit það ekki,“ segir Ari
hugsi. „Ég þarf eiginlega að komast
heim og fá svolitla fjarlægð frá þessu
öllu saman til að átta mig á hlutunum.
Ég er búinn að vera svo á bólakafi í
þessu undanfarið. Ég hafði aldrei
komið til Óslóar áður og mér finnst
hún mjög falleg borg. Ég hef reyndar
unnið svo mikið að ég hef aðeins séð
miðbæinn! Tengsl mín við Norðmenn
eru auðvitað fyrst og fremst við þetta
fólk sem ég er búinn að vera að vinna
með og eins og ég sagði áður þá hef
ég eingöngu fallega hluti um það að
segja.“
Ari Matthíasson leikstýrir Litlu hryllingsbúðinni í Ósló
Morgunblaðið/Sunna Logadóttir
Ari Matthíasson fyrir utan Chat Noir-leikhúsið í hjarta Óslóborgar.
Á bólakafi í blóðugri blómabúð
Svartir kettir boða enga
ógæfu í Ósló, það er í
það minnsta reynsla
Sunnu Óskar Logadótt-
ur er ræddi við leik-
stjórann Ara
Matthíasson í Chat
Noir-leikhúsinu í hjarta
borgarinnar. Þar eru
norskir listamenn að
dansa, leika og syngja í
lítilli hryllingsbúð undir
íslenskri leiðsögn.
„Það er erfitt
að vera alltaf
karlinn sem
segir af eða á,
já eða nei.“