Morgunblaðið - 25.03.2001, Side 33

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. MARS 2001 33
s
t
-
-
a
i
-
-
g
-
a
-
s
r
m
r
i
t
-
r
,
-
n
ð
ð
.
m
-
a
a
f
m
n
-
s
g
n
f
ð
-
i
-
s
ð
.
u
r
u
u
u
k
i
-
-
u
r
-
ð
ð
t
-
-
m
-
l
u
t
ð
m
-
.
l
n
r
-
n
a
m
-
t
n
a
i
ð
svo ákveðið fram í þessu máli að segja má að
hann hafi lagt pólitíska framtíð sína að veði að
þessi áform verði að veruleika.
Á sama tíma hafa svo forráðamenn Norður-
áls á Grundartanga lýst áhuga á verulegri
stækkun álversins þar sem hafa mundi mikla
þýðingu fyrir atvinnulífið á suðvesturhorni
landsins. Þeir eru með peningana tilbúna. Þeir
komast hins vegar ekkert áfram með þessi
áform vegna þess að í raun koma þeir að lok-
uðum dyrum hjá Valgerði Sverrisdóttur iðn-
aðarráðherra.
Norðurálsmenn munu hins vegar ekki láta
peningana sína liggja lengi óhreyfða í banka og
eru líklegir til að fara annað ef þeir fá ekki
áheyrn hér. Það mundi augljóslega verða póli-
tískt áfall fyrir Framsóknarflokkinn á höfuð-
borgarsvæðinu og Vesturlandi ef Norðuráls-
menn féllu frá þessum áformum vegna þess að
á þá hafi ekki verið hlustað í ráðuneytum
Framsóknarflokksins.
Þetta mál sýnir vanda Framsóknarflokksins
í hnotskurn. Það er erfitt að sækja aukið kjós-
endafylgi á suðvesturhornið ef kjósendur fá á
tilfinninguna að framfaramál stöðvist vegna
ótta framsóknarmanna við að uppbygging á því
svæði komi í veg fyrir uppbyggingu annars
staðar á landinu.
Það er svo umhugsunarefni fyrir forystu-
menn Framsóknarflokksins að Sjálfstæðis-
flokkurinn er líka flokkur sem sækir fylgi sitt
bæði í þéttbýli og dreifbýli og hefur alltaf haft
öfluga stöðu á landsbyggðinni. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur hins vegar ekki komizt í þá
stöðu, sem Framsóknarflokkurinn virðist vera
að komast í að öllu óbreyttu, að togstreitan á
milli hagsmuna þéttbýlis og landsbyggðar valdi
flokknum miklum erfiðleikum.
Hvað veldur því að Sjálfstæðisflokknum
tekst betur að fást við hagsmunaátökin á milli
ólíkra landshluta? Getur verið að þetta sé að
einhverjum leyti heimatilbúinn vandi fram-
sóknarmanna sjálfra?
Ný forysta
ÞÓTT framsóknar-
menn eigi samkvæmt
því sem hér hefur
verið rakið í töluverðum vanda við að fóta sig
málefnalega á þeim ólíku hagsmunum, sem
takast á milli þéttbýlis og dreifbýlis, tókst
þeim býsna vel að endurspegla þessi mismun-
andi sjónarmið í kjöri nýrrar forystu á flokks-
þinginu.
Með kjöri Guðna Ágústssonar landbúnaðar-
ráðherra sem varaformanns Framsóknar-
flokksins hafa þeir lýst því yfir að flokkurinn
muni eftir sem áður leggja ríka áherzlu á hags-
muni sveitanna og dreifbýlisins. Landbúnaðar-
ráðherra hefur skapað sér skemmtilega sér-
stöðu í ríkisstjórn og er líklegur til að verða
öflugur málsvari landsbyggðarsjónarmiða inn-
an Framsóknarflokksins.
En jafnframt var það snjall leikur á hinu
pólitíska taflborði hjá Siv Friðleifsdóttur um-
hverfisráðherra að bjóða sig fram til ritara en
ekki varaformanns eins og margir gerðu ráð
fyrir að hún mundi gera. Með yfirburðakjöri í
þá stöðu hefur unhverfisráðherra augljóslega
skapað sér sterka vígstöðu til framboðs í for-
mannsstöðu Framsóknarflokksins þegar nú-
verandi formaður hverfur frá því starfi.
Ráðherrarnir tveir eru áberandi talsmenn
þeirra tveggja kjósendahópa sem Framsóknar-
flokkurinn þarf að ná til og með því að undir-
strika þriggja manna forystu í stað tveggja
getur flokkurinn styrkt stöðu sína á höfuð-
borgarsvæðinu og meðal ungs fólks.
Þótt Framsóknarflokkurinn hafi minnkað
gegnir hann jafn veigamiklu hlutverki í ís-
lenzkum stjórnmálum og áður. Hann er eins og
oft áður í ákveðinni lykilstöðu. Þó hefur það
breytzt frá því sem var á árum áður þegar
kalda stríðið og átökin um utanríkisstefnuna
gerðu það að verkum að Sjálfstæðisflokkurinn
átti ekki margra kosta völ við stjórnarmyndun.
Nú má segja að Sjálfstæðisflokkurinn gæti
málefnanna vegna myndað ríkisstjórn með
hvaða flokki sem væri. Þannig er t.d. augljós
samhljómur í afstöðu Sjálfstæðisflokks og
vinstri-grænna til Evrópumála sem er gjör-
breyting frá því sem var þegar samstarf Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðubandalags var talið úti-
lokað vegna utanríkismála.
Borgarstjórnarkosningar í Reykjavík geta
haft áhrif á þá pólitísku mynd sem hér hefur
verið til umfjöllunar. Eins og mál hafa þróast
innan Framsóknarflokksins má telja víst að
flokkurinn muni eiga áframhaldandi aðild að
Reykjavíkurlistanum þótt ekki sé hægt að úti-
loka einhverjar uppákomur í þeim efnum.
Reykjavíkurlistinn mun hins vegar ekki halda
meirihluta sínum í Reykjavík ef vinstri-grænir
efna til sjálfstæðs framboðs í höfuðborginni.
Sú harða afstaða sem fram kom til vinstri-
grænna á flokksþingi Framsóknarflokksins
getur haft erfiðleika í för með sér í væntan-
legum samningaviðræðum Reykjavíkurlistans
og vinstri-grænna um samstarf í borgar-
stjórnarkosningum. Ef Reykjavíkurlistinn
teygir sig of langt til móts við sjónarmið
vinstri-grænna getur það orðið til þess að
framsóknarmenn hrökkvi til baka. En vinstri-
grænir telja sig áreiðanlega í stöðu til að gera
miklar kröfur til Reykjavíkurlistans og vekja
athygli á því að þeir gætu með sjálfstæðu
framboði og samningaviðræðum um meiri-
hlutamyndun að kosningum loknum við hvorn
hinna flokkanna sem er, Reykjavíkurlista eða
Sjálfstæðisflokk, hugsanlega náð meiri mál-
efnalegum árangri en með aðild að Reykja-
víkurlistanum í kosningum.
Næstu tvö ár geta því orðið óvenju við-
burðarík á vettvangi stjórnmálanna.
Morgunblaðið/Ómar
Í Húsdýragarðinum.
„Það mundi aug-
ljóslega verða póli-
tískt áfall fyrir
Framsóknarflokk-
inn á höfuðborgar-
svæðinu og Vestur-
landi, ef Norðuráls-
menn féllu frá
þessum áformum
vegna þess að á þá
hafi ekki verið
hlustað í ráðuneyt-
um Framsóknar-
flokksins.“
Laugardagur 24. marz