Morgunblaðið - 05.04.2001, Blaðsíða 21

um við nein dæmi um slíkar
drykkjarvörur.
Vín merkt einungis
á frönsku
En fleira fundum við ábótavant
hvað varðar merkingar á matvör-
um. „Þetta er óleyfilegt,“ segir
Svava og bendir á vínflösku, að
sjálfsögðu áfengislausa, sem ein-
ungis er merkt á frönsku. Síðar
fundum við túnfisk í dós, bara
merktan á þýsku, og belgbaunir
sem merktar voru einungis á hol-
lensku.
Reglur hér segja að merkja beri
vörur á íslensku, Norðurlandamáli
öðru en finnsku eða ensku. Flestir
fara eftir því en til eru greinilega
undantekningar.
Súkkulaði undanskilið
geymsluþolsmerkingum
Við veltum einnig fyrir okkur
geymsluþolsmerkingum en Svava
Liv segir að merkja beri öll matvæli
með „best fyrir“ eða „best fyrir lok“
að undanskildum örfáum vöruteg-
undum svo sem ferskum ávöxtum
og grænmeti, súkkulaði, sælgæti og
bökunarvörum sem að öllu jöfnu er
neytt innan sólarhrings. Samevr-
ópskar reglur segja til um að þess-
ar vörur séu undanskildar geymslu-
þolsmerkingum, að sögn Svövu.
Ætla má að ekki sé vanþörf á að
geymsluþolsmerkja súkkulaði og
ávexti því það geymist ekki enda-
laust.
Illa merktar vörur
Geymsluþolsmerking gefur til
kynna lágmarksgeymsluþol vörunn-
ar við þau geymsluskilyrði sem við
eiga. Heimilt að dreifa vörunni til
loka þess tímabils sem tilgreint er
an sögn Svövu en fyrir matvæli sem
geymast í þrjá mánuði eða skemur
nægir að tilgreina dag og mánuð.
Fyrir matvæli sem geymast í 3–18
mánuði nægir að tilgreina mánuð
og ár og fyrir matvæli sem geymast
lengur en 18 mánuði nægir að til-
greina ár.
Þá verður að merkja þær kæli-
vörur sem hafa fimm daga geymslu-
þol eða skemmra, með „síðasti
neysludagur“ og er ekki heimilt að
dreifa vörunni eftir þá dagsetningu.
Allar kælivörur sem hafa þriggja
mánaða geymsluþol eða skemmra
verður jafnframt að merkja með
„pökkunardagur“ sem er sá dagur
þegar vörunni er pakkað í þær um-
búðir sem henni er dreift í.
Við rákum okkur á að framleið-
endur merkja stundum illa vörur
sínar með síðasta söludegi, t.d. var
bruðupoki frá Myllunni einungis
merktur 001 á bréfaklemmu.
Stundum þarf ð rýna í stimplana
sem er að finna eftir mikla leit á
bréfaklemmu eða botni.
Að þessu öllu sögðu er ljóst að
betra er að hafa augun vel opin þeg-
ar keypt er í matinn.
Ekki er leyfilegt að selja þessar
matvörur hér þar sem þær eru ekki
merktar á íslensku, Norðurlanda-
máli öðru en finnsku eða ensku.
hrma@mbl.is
NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 2001 23
HEILDVERSLUNIN Bergdal
ehf. hækkaði fyrir nokkru verð á
nokkrum vörutegundum frá
Bretlandi að meðaltali um 6% og
verð á nokkrum vörutegundum
frá Bandaríkjunum að meðaltali
um 15 til 20%.
„Sem dæmi um þær vörur frá
Bandaríkjunum sem við hækk-
uðum verð á má nefna tómatsósu
og barnamat í krukkum frá
Heinz. Ástæða hækkunarinnar
er fyrst og fremst gengisbreyt-
ingar og hærri flutningskostn-
aður. Það eru sex ár síðan við
hófum innflutning á þessum
vörum en þetta er í fyrsta skipti
sem verðhækkun á sér stað,“
segir Heiðar Jóhannsson, sölu-
stjóri Bergdal ehf. „Frá Bret-
landi eru þetta vörur eins og
bakaðar baunir og spaghetti,
einnig frá Heinz, og ástæður
hækkunarinnar eru einnig m.a.
gengisbreytingar.“
Hinn 1. mars síðastliðinn
hækkaði Pharmaco hf. ákveðna
vöruliði sem nemur 8–12% að
meðaltali.
„Hækkunin er mismunandi
eftir vörum en ástæða hennar er
fyrst og fremst sú að 11,5%
gengisbreyting hefur orðið síðan
í september á íslensku og
dönsku krónunni og við höfðum
ekkert brugðist við henni,“ segir
Frank Pitt, deildarstjóri snyrti-
vörudeildar Pharmaco. „Sem
dæmi um vörur sem hækka má
nefna að El Vital-línan okkar
hefur hækkað um 9,5%. Þá má
geta þess að síðast þegar við
breyttum verði á vörum, í júní í
fyrra, var verðbreytingin til
lækkunar.“
Ástæðu hækkunarinnar segir
Frank að megi einnig rekja til
þess að um áramótin varð 4%
hækkun að utan á ákveðnum
vörumerkjum.
„Þá er hér jafnframt um
ákveðna leiðréttingu að ræða til
að samræma okkar verð verði í
Danmörku.“
Verðhækkun á
sjampói, tómatsósu
og barnamat
CRESCENDO
MASCARA
AUGNHÁRALITUR SEM BYGGIR
AUGNHÁRIN UPP
NÁTTÚRULEG EÐA MIKILFENGLEG
Nýjung HR:
Ný lúxus formúla gerir þér kleift að byggja augnhárin
upp. Liturinn þekur hvert hár, lengir, sveigir og aðskilur.
Augnhárin styrkjast verulega við hverja stroku.
Náttúruleg eða mikilfengleg förðun.
Valið er þitt með Crescendo.
Kringlunni, sími 533 4533 og Laugavegi, sími 511 4533
Vellíðan í fyrirrúmi
Mikið af nýjungum - Veglegir kaupaukar
Dekurdagar