Morgunblaðið - 05.04.2001, Síða 32

LISTIR
34 FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í KVÖLD kl. 22.37 fjallar dr.
Jón Viðar Jónsson um upp-
færslur á leikritum Strind-
bergs í íslensku leikhúsi í „Í
hljóðstofu 12“, þætti Út-
varpsleikhússins um leiklist-
arsögu og leiklistarlíf líðandi
stundar. Er þar um að ræða
endurflutning sem er hluti af
frekari Strindbergs-dagskrá
Útvarpsleikhússins en í
páskavikunni verða flutt tvö
leikrit eftir leikskáldið. 14.
apríl verður flutt verkið
Leikur að eldi í leikstjórn og
þýðingu Jóns Viðars en það
var áður á dagskrá árið
1988. Páskaleikrit Útvarps-
leikhússins verður síðan
Þjóðvegurinn í nýrri þýðingu Þór-
arins Eldjárns. Leikstjóri er Stefán
Baldursson og verður verkið á dag-
skrá á páskadag.
Í útvarpsþættinum í kvöld mun
Jón Viðar fjalla um túlkun og við-
tökur á verkum Strindbergs í ís-
lensku leikhúslífi. Þar leitar hann
meðal annars svara við því hvers
vegna svo mörg af meginverkum
Strindbergs hafa aldrei verið sett
upp í atvinnuleikhúsum landsins.
„Strindberg er ein af þremur stóru
vanrækslusyndunum í íslensku leik-
húsi. Hinar eru Moliére og forn-
grísku leikskáldin. Tiltölulega fá
leikrit hans hafa verið sýnd á
sviði og merkisverk á borð
við Draumleik og kammer-
leikina hafa t.d. aldrei verið
sýnd í atvinnuleikhúsunum í
Reykjavík,“ segir Jón Viðar.
Hann telur skýringuna á
þessu ekki síst liggja í því
hvernig leikrit Strindbergs
hafa verið túlkuð. „Marg-
breytileiki leikrita Strind-
bergs liggur ekki alveg í aug-
um uppi, þau búa yfir miklum
litbrigðum sem ekki hafa allt-
af skilað sér í þýðingu og
leiksviðstúlkun. Hann er t.d.
mun meiri húmoristi en menn
hafa áttað sig á, en hér á
landi hugsa ég að menn sjái
hann fyrst og fremst fyrir sér sem
bölmóðugan predikara.“ Jón Viðar
bendir á að sterk hefð sé fyrir þess-
ari túlkunarleið á Strindberg, þar
sem lögð er áhersla á bölmóð og
drunga á kostnað annarra þátta í
verkum hans. Svíar hafi þó snemma
tekið að endurskoða þá sýn.
Í þættinum mun Jón Viðar jafn-
framt leika brot úr upptökum á
eldri útvarpsuppfærslum á Strind-
bergs-leikritum, auk þess sem hann
leikur nokkra kafla úr tónverki
sem Leifur Þórarinsson samdi við
útvarpsflutning á Til Damaskus eft-
ir Strindberg. „Þetta er mögnuð
tónlist, og telja margir hana með
því besta sem Leifur samdi.“
Þess má að lokum geta að þau
Jón Viðar og Inga Bjarnason leik-
stjóri fengu nýlega styrk frá
menntamálaráðuneytinu til að setja
upp Dauðadansinn í nýrri þýðingu
Jóns. „Við stefnum á að setja verkið
upp í haust, væntanlega í samstarfi
við Borgarleikhúsið,“ segir hann. Í
tengslum við sýninguna hyggjast
þau Inga Bjarnason efna til leik-
lestra á nokkrum leikritum Strind-
bergs, í nýrri þýðingu Jóns Viðars.
Það eru því góðar horfur á að
áhugamönnum um höfundarverk
Strindbergs gefist kostur á að njóta
listar leikskáldsins í ólíkum miðlum
á komandi mánuðum.
„Ein af stóru vanrækslusyndunum“
August
Strindberg
Jón Viðar
Jónsson
VISSULEGA er tyrkneska
kvennabúrið spennandi staður. Fáir
vita hvað gekk þar á, og margir láta
sig dreyma. Hvað er þá skemmti-
legra en að tyrkneskur leikstjóri geri
kvikmynd sem gerist á þessum dul-
arfulla stað? Og auk þess mynd um
forboðna ást?
Safiyé er ung stúlka af ítölskum
ættum sem færð er soldáninum að
gjöf. Nadir, einn geldinganna sem
gæta kvennanna, og Safiyé hrífast
strax hvort af öðru, og ákveða að ná
völdum í höllinni; að hún verði uppá-
hald soldánsins og ali honum son. En
það er erfitt fyrir þau að leyna til-
finningum sínum gagnvart hvort
öðru auk þess sem Ottoman-heims-
veldið er að riða til falls.
Leikstjórinn tekur hér á merkileg-
um hluta sögu lands síns og vissulega
er maður ýmiss vísari um hvernig líf
innan veggja hallar soldáns var og
aðstæður kvennanna, en ekki nóg.
Grundvallaratriði eru ekki nógu vel
skýrð, það heftir skilning og fram-
vindu sögunnar. Auk þess er sagan
hvorki nógu átakamikil né spennandi
til að verða áhugaverð.
Þetta er auðvitað stórmerkilegt
fyrirbæri, og hefur alls ekki verið
neitt grín fyrir konurnar að búa við
það að sumar þeirra fengu aldrei að
vera með eiginmanninum og öðrum
var hafnað af honum fyrir aðra, og
eiga svo að búa með keppinautum
sínum í sátt og samlyndi í heimi al-
gjörrar frelsissviptingar þar sem
ekkert er að gera, allan daginn …
nema kannski tala illa um næstu
manneskju.
Þessu tókst hinum snilldargóða
kínverska leikstjóra Zhang Yimou að
lýsa svo vel í kvikmynd sinni Rauða
lampanum, sem er ein allra flottasta
kvikmynd sem ég hef séð. Ferzan
Ozpetek tekst því miður ekki næst-
um jafnvel upp.
Fastari og skýrari tök í frásögn
með meiri drama gætu samt hafa
gert Harem Suaré ansi áhugaverða.
Forboðin ást
í kvennabúri
KVIKMYNDIR
R e g n b o g i n n
Leikstjóri: Ferzan Ozpetek. Hand-
rit: Gianni Romoli og Ferzan Ozp-
etek. Aðalhlutverk: Marie Gillain,
Alex Descas, Valeroa Golino, Lucia
Bosé. 107 mín. TF1 1999.
HAREM SUARE/SÍÐASTA
KVENNABÚRIÐ Hildur Loftsdótt ir
HAMRAHLÍÐARKÓRINN undir
stjórn Þorgerðar Ingólfsdóttur
flytur lög við ljóð Halldórs Lax-
ness í Þjóðmenningarhúsinu í
kvöld, fimmtudagskvöld, kl. 20.30.
Flutt verður tónlist við ljóð Hall-
dórs Laxness eftir Gunnar Reyni
Sveinsson, Atla Heimi Sveinsson,
Þorkel Sigurbjörnsson, Kjartan
Ólafsson, Jón Ásgeirsson, Jón Nor-
dal, Jóhann G. Jóhannsson, Jón
Þórarinsson og Vagn Holmboe.
Ljóð skáldsins eru fengin úr
ýmsum skáldsögum og leikgerðum
hans. Þar á meðal eru ljóð úr
Heimsljósi, Sjálfstæðu fólki,
Brekkukotsannál og Silfurtungl-
inu auk ljóða úr kvæðakveri hans.
Í Þjóðmenningarhúsinu eru
geymdar frumútgáfur allra verka
Laxness og Nóbelsverðlaunaskjal
hans.
Á tónleikunum verða frum-
fluttar tvær kórgerðir. Ríður ríð-
ur hofmann eftir Atla Heimi
Sveinsson. Lagið samdi hann fyrir
uppfærslu Þjóðleikhússins á Sjálf-
stæðu fólki sl. vetur. Raddsetn-
ingu fyrir kór útbjó hann sér-
staklega fyrir Hamrahlíðarkórinn.
Lagstúfur úr Atómstöðinni eftir
Þorkel Sigurbjörnsson. Lagið
samdi hann fyrir leiksýningu á
Atómstöðinni sem sýnd var í Iðnó
fyrir rúmlega 30 árum. Raddsetn-
inguna sem frumflutt verður
samdi hann árið 1971.
Kórfélagar sjá sjálfir um kynn-
ingar verkanna og tengja ljóðin
við verk Halldórs Laxness.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis.
Tónlist við ljóð Laxness
í Þjóðmenningarhúsinu
Hamrahlíðarkórinn
Halldór Kiljan
Laxness
GULLMOLAR nefnist fyrsta
einkasýning Sesselju Tómasdóttur
myndlistarkonu, sem hún opnar í
Listhúsi Ófeigs, Skólavörðustíg 5,
á laugardag kl. 15. Sesselja sýnir
portrett af dóttur sinni og vinum
hennar, sem öll eru á fjórða ári.
Hún hefur fylgst með þessum
börnum frá fæðingu og reynir að
láta persónutöfra þeirra njóta sín í
myndunum, sem eru allar unnar
með olíu á striga, segir í frétta-
tilkynningu.
Sesselja hefur verið að kljást við
mannamyndir frá öðru ári í MHÍ.
Í lokaverkefni sínu vann hún tvö
málverk af frænku sinni og and-
litsmynd af dóttur sinni. Sesselja
hefur tekið þátt í sex samsýning-
um. Hún rak Gallerí Listakot um
níu mánaða skeið ásamt öðrum
listakonum en rekur nú vinnustofu
og gallerí í Auðbrekku 25.
Sesselja útskrifaðist frá MHÍ
árið 1999 ásamt því að stunda nám
við Winchester School of Art í
Englandi. Sýningin er opin á
verslunartíma og stendur til 25.
apríl.
Andlits-
myndir af
börnum hjá
Ófeigi
SÁLUMESSA Mozarts verður flutt
í Hásölum Hafnarfjarðarkirkju á
laugardag kl. 15. Fimmtíu manna
sameinaður kór Hafnarfjarðarkirkju
og Kópavogskirkju flytur verkið
ásamt 21 manns kammersveit úr
Sinfóníuhljómsveit Íslands. Ein-
söngvarar eru Elín Ósk Óskarsdótt-
ir, sópran, Anna Sigríður Helgadótt-
ir, alt, Jónas Guðmundsson, tenór,
og Jóhann Smári Sævarsson, bassi.
Konsertmeistari er Zbigniew Dubik
og stjórnandi er Natalía Chow.
Sálumessan var síðasta tónlistar-
sköpun Mozarts, en hann lést áður
en henni var lokið. Nemandi hans og
vinur Franz Xavier Sussmayer var
fenginn til að fullgera þá þætti mess-
unnar sem Mozart hafði ekki lokið
við.
Morgunblaðið/Jim Smart
Jóhann Smári Sævarsson, Jónas Guðmundsson, Anna Sigríður Helga-
dóttir og Elín Ósk Óskarsdóttir æfa Sálumessu Mozarts í Hásölum.
Sálumessa Mozarts
í Hafnarfjarðarkirkju
SVOKALLAÐIR minninga(r)tón-
leikar verða haldnir í Galleríi Nema
hvað á Skólavörðustíg 22c á morgun,
föstudag, kl. 19. Verkið kallast
Rqtsoro og er eftir Margréti M.
Norðdahl og Þórunni Ingu Gísla-
dóttur. Það samanstendur af hljóði
sem unnið er úr röddum og myndum,
kvikum og kjurrum, úr ýmsum átt-
um, segir í fréttatilkynningu.
Sýningin stendur til 12. apríl og er
opin frá kl. 14–18.
Hljóð úr
röddum
á nemenda-
sýningu
♦ ♦ ♦
FÉLAG íslenskra leikara úthlut-
aði á dögunum styrkjum úr hinum
30 ára gamla Brynjólfssjóði.
Að þessu sinni fengu fimm ung-
ir leikarar styrk til framhalds-
menntunar: Bergur Þór Ingólfs-
son, Björk Jakobsdóttir, Gunnar
Helgason, Halla Margrét Jóhann-
esdóttir og Vigdís Gunnarsdóttir.
Sjóðurinn var stofnaður af
Brynjólfi Jóhannessyni leikara
árið 1970 í þeim tilgangi að
styrkja unga leikara til fram-
haldsnáms í leiklist erlendis og
lagði Brynjólfur sjálfur fram
stofnfé, alls 25.000 krónur. Til við-
bótar þeirri upphæð komu fram-
lög frá samstarfsmönnum, vinum
og ættingjum Brynjólfs svo og frá
Leikfélagi Reykjavíkur og starfs-
mannafélagi Útvegsbanka Ís-
lands (þar sem hann starfaði
lengi) í tilefni af 75 ára afmæli
hans hinn 3. ágúst 1971.
Að þessu sinni barst framlag til
sjóðsins frá menningarsjóði Ís-
landsbanka-FBA að upphæð
500.000 kr.
Fimm leikarar fá styrk
úr Brynjólfssjóði
LÚÐRASVEITIN Svanur heldur
vortónleika sína í Neskirkju á
laugardag kl. 15. Meðal verka á
efnisskrá eru útsetningar á kunn-
um suður-amerískum danslögum,
nokkuð af göngutónlist og einnig
stærri hljómsveitarverk. Flutt
verða lög eftir John Philip Souse,
Henk van Lijnschooten, William
Walton, Kees Vlak og fleiri. T.d.
lagið La cité interdite, Forboðna
borgin, eftir Jean-Michel Bondeux.
Stjórnandi Svansins er Haraldur
Árni Haraldsson.
Mikil endurnýjun varð á stjórn
Svansins nú í haust, Vilborg Jóns-
dóttir lét af störfum sem formaður
og Jón Ingvar Bragason tók við.
Auk hans eru í stjórn Ella Vala
Ármannsdóttir, Helga María Stef-
ánsdóttir, Anna Runólfsdóttir og
Hákon Skjenstad.
Aðgangseyrir er 1.000 krónur.
Vortónleikar Svansins