Morgunblaðið - 27.04.2001, Blaðsíða 32

LISTIR
32 FÖSTUDAGUR 27. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
CHERRY Falls heitir kyrrlátur lítill
bær í Bandaríkjunum þar sem aldrei
gerist neitt fyrr en allt í einu að bil-
aður fjöldamorðingi tekur að ráðast
á unga íbúa hans. Öll fórnarlömb
hans eru ungt fólk sem enn hefur
ekki misst meydóminn – eða svein-
dóminn – og lögreglustjórinn í bæn-
um (Michel Biehn) boðar til neyð-
arfundar; hann hefur ekki síst
áhyggjur af sinni eigin dóttur, Jody
(Brittany Murphy).
Fundurinn leysist upp í vitleysu
og fjórða fórnarlambið finnst myrt á
hroðalegan hátt. Lögreglustjórann
er tekið að gruna hver gæti verið
morðinginn en heldur vitneskjunni
út af fyrir sig þegar alríkislögreglu-
menn taka að streyma í bæinn vegna
morðanna.
Fær þá eitt ungmennið snilldar-
hugmynd. Fyrst morðinginn ræðst
aðeins á þá sem enn hafa ekki sofið
hjá er best að vinda sér í þá aðgerð
og losna undan bölvuninni.
Þannig er söguþráðurinn í
spennumyndinni Cherry Falls, sem
frumsýnd er í Stjörnubíói í dag. Með
aðalhlutverkin fara Brittany
Murphy, Michael Biehn, Gabriel
Mann og Jay Mohr. Leikstjóri er
Ástralinn Geoffrey Wright en hand-
ritið gerir Ken Selden.
Wright er þekktur fyrir að stýra
landa sínum Russell Crowe í Romp-
er Stomper en var að leita sér að
mynd til þess að gera í Bandaríkj-
unum þegar honum barst handritið
að unglingahrollvekjunni. „Það er
hellingur af hlutum í myndinni sem
við þekkjum úr þessari myndateg-
und en það er aðeins á yfirborðinu.
Það er svo margt annað í gangi sem
er hreinlega skrítið; til dæmis endar
þessi mynd með kynsvalli. Það hlýt-
ur að vera þess virði að gera amer-
íska bíómynd sem endar í kynsvalli.“
Michael Biehn er sjóaður leikari,
hefur unnið talsvert með James
Cameron, og hafnaði hlutverki sínu í
fyrstu. „Umboðsmaður minn sendi
mér handritið,“ er haft eftir Michael.
„Ég las eitthvað um fimmtán síður í
því og hringdi í hann og sagði honum
að ég vildi alls ekki leika í þessari
mynd – ætla þeir aldrei að hætta að
gera þessar unglingahrollvekjur?
Umboðsmaðurinn skipaði mér að
halda áfram að lesa og ég gerði það
og mér fannst það á endanum bráð-
sniðugt. Þessi mynd er satíra. Mín
persóna er mjög hefðbundin en flest
annað er undirfurðulegt.“ Svo skipti
það einnig máli að Geoffrey Wright
ætlaði að leikstýra. „Ég hafði séð
Romper Stomper eftir hann og mér
fannst það frábær mynd,“ segir
Biehn. „Þegar þeir sögðu mér að
hann myndi gera myndina jók það
enn frekar á gleði mína og ég hlakk-
aði til þess að hitta hann.“
Leikarar: Brittany Murphy, Michael
Biehn, Gabriel Mann og Jay Mohr.
Leikstjóri: Geoffrey Wright (Romper
Stomper, Metal Skin, Lover Boy).
Jay Mohr í hlutverki sínu í
bandarísku spennumyndinni
Cherry Falls sem segir af fjölda-
morðingja er gengur laus í
amerískum smábæ.
Sérstök
fórnar-
lömb
Stjörnubíó frumsýnir í dag spennu-
myndina Cherry Falls eftir ástralska
leikstjórann Geoffrey Wright.
VIÐ mælum okkur mót á kaffihúsi
árla dags, þar sem blaðamanni
gefst tækifæri til að spyrja Bryn-
hildi spjörunum úr um starfið og
nýju útgáfuna. Brynhildur hefur
verið önnum kafin frá því að hún
tók við ritstjórastarfinu í febrúar
síðastliðnum, en fyrsta tölublað leit
dagsins ljós tæpum tveimur mán-
uðum síðar. „Það má segja að þetta
hafi borið mjög brátt að,“ segir
Brynhildur þegar hún er spurð um
tildrög ráðningarinnar. „Mér var
boðið að taka þetta að mér og
fannst þetta svo spennandi að ég
hugsaði mig ekki tvisvar um, þó
svo að ég vissi að þetta yrði mikil
vinna.“ Hún bætir því við að starfið
hafi tekið mikið á til að byrja með,
enda hafi undirbúningstími verið
stuttur. „En það hafði líka jákvæð
áhrif að hafa svona stuttan tíma,
það kallaði á skjótar ákvarðanir, og
bjó til pressu sem ég vinn venju-
lega mjög vel undir.“
Margir muna eflaust eftir Bryn-
hildi sem frá því að hún var um-
sjónarmaður Þjóðbrautarinnar á
Bylgjunni, en hún hefur auk út-
varpsstarfa komið að ýmsum störf-
um á sviðum fjölmiðla og menning-
ar. Hún lauk B.A.-prófi í íslensku
frá Háskólanum árið 1995, og hef-
ur auk útvarpsstarfa unnið sem rit-
stjóri Vinnunnar, blaðs Alþýðu-
sambands Íslands, blaðamaður,
gagnrýnandi og pistlahöfundur.
Nýr markhópur
Þegar fyrsta tölublað Tímarits
um menningu og mannlíf kom út,
brá mörgum hollvinum hins rót-
gróna Tímarits máls og menningar
í brún, enda hafði það tekið mikl-
um breytingum frá því sem áður
var. Brot tímaritsins er stærra og
breiðara en síður færri en áður.
Greinar eru styttri, efnistök önnur
og tímaritið ríkulega myndskreytt.
Þegar Brynhildur tók við ritstjóra-
stöðunni lýsti hún því yfir að gerð-
ar yrðu talsverðar breytingar,
bæði á útliti og innihaldi blaðsins.
Hún er nú spurð á hvaða forsend-
um tímaritinu hafi verið mótuð
þessi nýja stefna og að hvaða leyti
það samræmdist hugmyndum út-
gefendanna.
„Útgefendurnir, þ.e.a.s. Mál og
menning, höfðu velt því lengi og
rækilega fyrir sér að gera breyt-
ingar á blaðinu,“ svarar Brynhild-
ur. „Þannig er ég ráðin gagngert
til þess að breyta því, móta því
ákveðna tímaritsímynd og gefa því
fjölbreyttari og líflegri mynd.
Vafalaust voru margar ástæður
fyrir því að ákveðið var að ráðast í
breytingar og var sú ákvörðun tek-
in í sátt við fyrrverandi ritstjóra.
Það er einfaldlega nauðsyn að
hrista upp í hlutunum við og við.“
– Er þá verið að höfða til annars
markhóps en áður var?
„Já að vissu leyti. Hugmyndin er
sú að byggja upp nýtt tímarit á
gömlum grunni, og með því erum
við að reyna að höfða til nýs les-
endahóps. Það verður hins vegar
að hafa það í huga að blaðið er ekki
fullmótað. Útlit blaðsins hefur ver-
ið mótað og ákveðnar línur verið
lagðar um að það verði líflegra og
fjölbreyttara en efnislega er það
enn í þróun. Svona blað þarf tíma
til að mótast og verður vonandi
aldrei fullþróað. Enda gæti ég nú
bara hætt ef svo yrði. Næsta blað
verður t.d. allt öðruvísi en það
fyrsta, og það þriðja sömuleiðis.“
– Felst þá ritstjórnarstefnan í að
endurspegla menningarlandslagið
eins og það lítur út hverju sinni?
„Blaðið mótast af því sem er að
gerast í samfélaginu hverju sinni
og af þeim viðbrögðum sem ég fæ.
Blaðið mótast þannig af því sem ég
held að höfði til fólks á hverjum
tíma. Eitt það versta sem getur
komið fyrir menningarblað af
þessu tagi, er að staðna eða verða
fyrirsjáanlegt. Ef blaðið á að hafa
eitthvað að segja verður það að
vera sveigjanlegt. Einn stærsti
kostur breytinganna, þ.e. fleiri
tölublöð og styttri greinar, er sá að
það býður upp á meiri möguleika á
því að fólk tjái sig um það sem er
að gerast á líðandi stund. Enda eru
menningin og listir fyrirbæri sem
eiga að hrista upp í fólki og fá það
til að hugsa um lífið og tilveruna á
nýjan hátt. Ég held að okkur hafi
tekist mjög vel að hrista upp í fólki
með þessu fyrsta tölublaði. Það er
markmið sem ég var mjög ánægð
að hafa náð.“
Sitt sýnist hverjum
– Nú hafa einmitt heyrst skiptar
skoðanir varðandi breytingarnar, í
fjölmiðlum mátti m.a. heyra að sitt
sýnist hverjum.
„Við vissum auðvitað að breyt-
ingarnar yrðu umdeildar, og að
með þeim væri verið að stíga á ein-
hverjar tær. En það fylgir óhjá-
kvæmilega öllum breytingum að
þær taki á, og ekki má gleyma að
Íslendingar eru mjög íhaldssamir
að eðlisfari. Þeir eru óvanir svona
stökkbreytingum. En þó svo að
einhverjir hafi sett fram harða
gagnrýni fannst mér sú gagnrýni
almennt hafa endað á jákvæðum
nótum sem ber vott um að fólk
fylgist grannt með þróuninni og
stendur alls ekki á sama hver út-
koman verður.
En það verður líka að athuga að
oft heyrist hæst í þeim sem eru
óánægðir. Ég persónulega hef
heyrt mun hærra hlutfall ánægju-
radda. Þar er bæði um að ræða les-
endur sem eru að koma nýir inn á
þennan vettvang og gamla lesend-
ur. Auðvitað hef ég líka heyrt frá
einhverjum sem eru óánægðir. Ég
held hins vegar að gefi fólk blaðinu
tækifæri þá breytist þetta viðhorf.“
– Meðal þeirrar gagnrýni sem
heyrst hefur er sú að með breyt-
ingunum sé verið að kasta rótgrón-
um fræða- og menningarvettvangi
fyrir róða. Telur þú að vettvangur,
þar sem rými er gefið fyrir langar
og ítarlegar fræðigreinar, sé dauð-
ur í tímaritaútgáfunni hér á landi?
„Sá vettvangur er alls ekki dauð-
ur. Það er áveðinn hópur sem vill
lesa langar og ítarlegar fræðigrein-
ar. Sá hópur fær vonandi eitthvað
við sitt hæfi áfram í TMM. En með
breytingunum erum við alls ekki
að segja að gamla tímaritið hafi
verið vont eða úr sér gengið. Það
var hins vegar kominn tími til að
yngja það dálítið upp og minna á
það. Síðan má benda á að Netið er
að verða mikill vettvangur fræði-
og samfélagsumræðu, vefritið Kist-
an er gott dæmi um það. Það er
líka greinilegt að áhuginn fyrir
fræðilegri umræðu, sem tengist því
sem er að gerast í samfélaginu, er
mikill. Lítum til dæmis á gróskuna
í ReykjavíkurAkademíunni. Það er
fólk um allt sem er að sinna fræði-
legri umræðu á þennan nýja hátt,
sem felst í því að færa hana nær al-
menningi.“
Lifandi fræðimennska
– Megum við eiga von á því að
vægi fræðilegra greina verði aukið
í tímaritinu?
„Ég held að fræðimenn eigi eftir
að sjá fleiri greinar eftir kollega
sína í næstu blöðum. En þær verða
með öðru formi en var í gamla
blaðinu. Þær verða aðgengilegri og
formið gefur frelsi til alls kyns út-
úrdúra og myndskreytinga, sem
geta gert efnið mjög skemmtilegt.
Þannig getur blaðið einmitt orðið
góð lyftistöng fyrir fræðimenn að
koma efni sínu til almennings, en
ekki aðeins kollega sinna. Það er
mikið talað um að Háskólinn þurfi
að kynna sig betur og að opna
þurfi fræðasamfélagið. Þetta blað
er auðvitað mjög góð leið til þess,
ef fólk treystir sér til að koma
fram með nýja nálgun á fræðin, og
nota þau til að vekja upp skemmti-
legar umræður eða spurningar um
það sem er að gerast í kringum
okkur.
En það verður einnig að athuga
að tímaritið er nýr vettvangur fyrir
listamenn, og þar verður áherslan
ekki eingöngu á bókmenntir. Ég
hyggst til dæmis leggja áherslu á
myndlist og hönnun í auknum
mæli, og aðra skapandi hluti. Að
lokum má geta þess að með hinu
breytta tímariti hefur orðið til nýr
vettvangur fyrir auglýsendur, sem
vilja höfða til ákveðins markhóps
og koma ákveðnum hlutum á fram-
færi. Með því að taka inn auglýs-
ingar í auknum mæli inn í blaðið
erum við í raun að hverfa aftur til
ársins 1938, þegar Kristinn E.
Andrésson var ritstjóri, en þá voru
auglýsingar algengar í blaðinu.“
– Hvernig gengur undirbúningur
næsta tölublaðs?
„Það hefur verið nóg að gera við
að undirbúa það, fá inn og velja
efni í blaðið um leið og heilmikil
vinna liggur fyrir við að móta blað-
ið. Lengd síðasta tölublaðs mun
t.d. halda sér en það má vera að
þar innan um verði lengri greinar.
Það verður einnig að hafa það í
huga að þeir sem skrifa í blaðið
hafa einnig haft stuttan tíma til að
melta breytingarnar og hugsa upp
á nýtt sínar nálgunarleiðir við efn-
ið. Þeir eru vanir að skrifa lengri
greinar og margir treystu sér ekki
til þess að skila inn í fyrsta tölu-
blaðið. Ég er hins vegar komin
með talsvert af efni frá þessum
höfundum sem ég mun geta notað í
næsta blaði, en þar verður margt
góðra manna.“
„Svona blað þarf tíma til að mótast og vonandi verður það aldrei
fullþróað. Enda gæti ég nú bara hætt ef svo yrði,“ segir Brynhildur
Þórarinsdóttir, ritstjóri TMM, Tímarits um menningu og mannlíf.
Nýlega tók Tímarit Máls og menningar
miklum stakkaskiptum, og vakti útkoma
fyrsta tölublaðs nýju útgáfunnar, Tímarits
um menningu og mannlíf, mikil viðbrögð.
Heiða Jóhannsdóttir ræddi við hinn nýja
ritstjóra tímaritsins, Brynhildi Þórarins-
dóttur, um hið nýja tímarit og viðbrögðin
sem það hefur fengið.
Nýtt tímarit á
gömlum grunni
heida@mbl.is
 GRIPLA, rit Stofnunar Árna
Magnússonar á Íslandi, er komið
út í 11. sinn. Ritið er að þessu sinni
að mestu helgað rannsóknum og
útgáfu á textum og þar á meðal
eru nokkrir sem ekki hafa verið
gefnir út áður. Ritið hefst á rann-
sókn Ólafs Halldórssonar um
Landnámutexta í Ólafs sögu
Tryggvasonar hinni mestu, sem
varðveist hefur í tveimur gerðum.
„Grettir vondum vættum, veitti
hel og þreytti“ heitir rannsókn
Guðvarðs Más Gunnlaugssonar á
vinsældum Grettis sögu. Guðvarð-
ur rekur þar allar heimildir sem
til eru um Gretti allt fram á 19.
öld. Eftir Svanhildi Óskarsdóttur
er greinin The Book of Judith,
sem er kafli úr doktorsritgerð
hennar um safnhandritið AM 764
4to. Þórunn Sigurðardóttir skrif-
ar grein um erfiljóð, lærða bók-
menntagrein á 17. öld. Tvær
greinar Griplu eru um Morkin-
skinnu. Sú hin fyrri er eftir Kari
Ellen Gade en síðari greinin er
rannsóknarsaga Morkinskinnu og
hana rekur Ármann Jakobsson. Í
Griplu er að þessu sinni langur
kafli, Málstofa, sem helguð er um-
sögnum um nýlegar rannsóknir.
Háskólaútgáfan sér um dreif-
ingu.
Rit
MÖGULEIKHÚSIÐ er á leikferð
með leikritið Lóma og verða sýn-
ingar í leikskólanum og grunnskól-
anum í Neskaupstað og í Félags-
lundi á Reyðarfirði í dag, föstudag.
Á morgun, laugardag, verða sýn-
ingar í Herðubreið, Seyðisfirði, kl.
14 og á sunnudag í Skrúð, Fá-
skrúðsfirði, kl. 14 og í kirkju og
menningarmiðstöð Fjarðabyggðar
á Eskifirði kl. 17. Mánudaginn 1.
maí verður sýning í grunnskólan-
um og leikskólanum á Egilsstöðum
og í Nýja bíói á Siglufirði í boði
Verkalýðsfélagsins Vöku. Á mið-
vikudag verður sýning á Sæluviku
í Skagafirðinum. Þá verða þrjár
sýningar á leikritinu í Bifröst, kl.
10, 14 og 17. Hún Lóma litla trölla-
stelpa er að byrja í skólanum því
þar fær hún að læra að lesa, reikna
og skrifa. Lóma tröllastelpa er
ekki alveg eins og allir hinir
krakkarnir í skólanum og líður
ekki á löngu þar til skólafélagar
Lómu fara að hlæja að henni og
stríða. Það fannst Lómu hundleið-
inlegt og hún ákveður að strjúka
úr skólanum og fara aftur heim til
sín í Hrollaugsdal.
Höfundur Lómu er Guðrún Ás-
mundsdóttir, leikstjóri er Pétur
Eggerz.
Leikarar eru Aino Freyja Jär-
velä, Bjarni Ingvarsson og Ingi-
björg Stefánsdóttir.
Lóma í leikferð