Morgunblaðið - 16.06.2001, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 LAUGARDAGUR 16. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólöf IngibjörgSímonardóttir
(Lalla) fæddist á
Stokkseyri 1. júní
1916.
Hún lést á Sjúkra-
húsi Suðurlands
laugardaginn 9. júní
síðastliðinn.
Ólöf var dóttir
hjónanna Símonar
Jónssonar og Krist-
gerðar Gísladóttur á
Stokkseyri. Systkini
hennar Ólafur, Guð-
rún og Gísli Símonar-
börn, en Ólafur lést
fyrir nokkrum árum.
Ólöf fór snemma að heiman,
upp úr fermingu, fyrst til Vest-
mannaeyja en síðan 1937 til Dan-
merkur og ílengdist þar í stríðinu.
Hún eignaðist einn son, Gert
Helga. f. 3.7. 1940.
Hún giftist síðan
dönskum manni
Christian Pedersen,
f. 1946, sem var bú-
settur við Svendborg
á Suður-Fjóni. Hann
átti þrjú börn, Birg-
it, f. 1937, Jörgen, f.
1940, og Mary, f.
1944.
Christian lést 1974
og árið 1979 fluttist
Ólöf aftur til Íslands
og hóf sambúð með
Ólafi Sigurðssyni frá
Eyrarbakka.
Þau fluttust síðan til Selfoss þar
sem Ólafur lést árið 1995.
Síðustu árin bjó Ólöf ein á Sel-
fossi.
Ólöf verður jarðsett frá Selfoss-
kirkju í dag klukkan 15:30.
Það var í október 1949 sem ég
sigldi með skipinu Dronning Alex-
andrinu til Kaupmannahafnar. Var
ferðinni heitið til Skaarup á Fjóni í
húsmæðraskóla. Við vorum 3 ís-
lenskar stúlkur, sem sóttum um
skólavist í þessum ágæta skóla.
Fljótlega eftir skólasetninguna upp-
lýsti skólastýran okkur íslensku
stúlkurnar að það byggi íslensk kona
þarna í þorpinu. Ég lét ekki marga
daga líða, þar til ég hafði upp á þess-
ari mætu konu. Nú er liðin meira en
hálf öld frá því okkar fundum bar
fyrst saman. Þá tókst með okkur
ævilangt samband sem aldrei hefur
rofnað. Í stuttu máli leyfi ég mér að
segja að hún Lalla mín, eins og hún
var kölluð, var sú yndislegasta
manneskja sem ég hef kynnst um
ævina. Eftir að skólanum lauk skrif-
uðumst við á í mörg ár og þegar hún
kom til Íslands kom hún alltaf í
heimsókn. Fyrst á heimili foreldra
minna og síðar á mitt eigið heimili.
Kunningsskapur okkar á milli hélt
ávallt áfram eftir að Lalla fluttist til
Íslands. Á Danmerkurárunum
kynntist hún Kristjan Petersen sem
var ekkjumaður með 3 börn. Gerðist
hún fyrst ráðskona hjá honum og
síðar eiginkona og gekk börnum
hans í móður stað. Sjálf átti hún son-
inn Helga. Eftir heimkomuna tókust
að nýju kynni hennar með fyrrum
skólabróður frá Laugarvatni Ólafi
Sigurðssyni. Áttu þau sameiginleg
áhugamál að ferðast um landið og
óbyggðir þess og nutu þau útivistar í
ríkum mæli. Bjuggu þau fyrstu árin
sín í Reykjavík en fluttust svo austur
á Selfoss. Ólafur lést fyrir 9 árum en
Lalla bjó áfram í húsi aldraðra á Sel-
fossi til síðasta dags. Lalla var mikil
hannyrðakona, hún saumaði út öll-
um stundum og tók þátt í að vera
Ásu Ólafsdóttur listakonu til aðstoð-
ar í alls konar myndvefnaði. Hún tal-
aði oft um að það væri sitt líf og yndi
að fást við útsaum.
Mánudaginn annan í hvítasunnu 4.
júní sl. hringdi síminn hjá mér rétt
fyrir hádegi. Það var Lalla í síma-
num og sagði hún mér að vinkona
hennar Birta frá Danmörku væri í
heimsókn. Voru þær nýkomnar úr
eftirminnilegri afmælisferð Löllu
um Snæfellsnes. Í lok þeirrar ferðar
bilaði bílinn svo þær stöllur sátu nú
heima á Selfossi í hinu besta veðri og
komust hvergi. Þar sem ég og vinur
minn ætluðum í ökuferð rétt í þann
mund að síminn hringdi var þegar
ákveðið að halda til Selfoss og taka
þær vinkonur með í ferð um Flúðir,
Brúarhlaðir, Gullfoss og Geysi og
síðan var komið við hjá Grími syni
mínum og fjölskyldu í sumarbústað
þeirra og drukkið þar kaffi áður en
haldið var til Selfoss á ný. Þetta var
ógleymanleg ferð sem ég veit að við
nutum öll í ríkum mæli. Það voru
ljúfar kveðjustundir okkar á Selfossi
þetta kvöld eftir eftirminnilegan
dag.
Þannig vil ég minnast Löllu vin-
konu minnar. Ég vil votta fjölskyldu
Löllu mína dýpstu samúð. Blessuð
sé minning hennar
Kristín Grímsdóttir.
Ólöf eða Lalla eins og hún æv-
inlega var kölluð af vinum og kunn-
ingjum var ákaflega starfsöm og lif-
andi manneskja. Hún var
einkasystir móður minnar og þegar
ég fyrst man eftir mér þá var hún
búsett í Skårup á Fjóni í Danmörku.
Þangað hafði hún farið í vist fyrir
stríð eins og tíðkaðist í þá daga en
varð innlyksa vegna stríðsins. Þetta
varð til þess að hún tók að sér heimili
ekkjumannsins Christian (Krist-
jáns), með þrjú börn en áður en
hægt var að sigla heim til Íslands
hafði myndast kærleiksríkt samb-
and milli hennar og Kristjáns og þau
pússað sig saman þannig að ekkert
varð úr heimferðinni í það sinnið.
Lalla var forkur til vinnu og sá um
heimilið með fjórum litlum börnum,
þ.e. Helgi sem hún átti sjálf, og Birg-
itta, Jörgen og Mary sem Kristján
átti með sinni fyrrverandi konu.
Fjölskyldan var mjög samrýnd.
Lalla stjórnaði að sjálfsögðu öllu, því
hún var alltaf búin að framkvæma
hlutina áður en aðrir fóru að tala um
þá. Fyrir utan það að hugsa um
heimilið, sá hún um bókhald fyrir-
tækis þeirra hjóna en þau ráku eigið
vöruflutningafyrirtæki og þar fyrir
utan sáu þau einnig um að aka öllu
rusli fyrir Skårup og nærliggjandi
byggðir. Ef einhver starfsmannanna
varð veikur hljóp Lalla í skarðið og
munaði ekkert um. Hún virtist hafa
einhvern yfirgír því þrátt fyrir alla
þessa vinnu sinnti hún börnunum af
mikilli alúð og nærgætni og vann sig
inn í hjarta þeirra, þótt þrjú þeirra
væru ekki hennar eigin. Þau trúðu
henni fyrir sínum leyndustu leynd-
armálum og hélt svo áfram jafnvel
eftir að þau stálpuðust.
Mínar fyrstu minningar um Löllu
tengjast undirbúningi jólanna. Ár-
lega komu jólapakkar með dönskum
jóladagatölum til okkar systkinanna
sem sköpuðu mikla spennu og eft-
irvæntingu fyrir komu jólahátíðar-
innar þar sem dagarnir voru taldir
niður fram að degi frelsarans.
Lalla lét sig ekki vanta á öllum
stórafmælum í ættinni og þegar ég
fyrst sá þessa kæru frænku mína
fannst mér eins og ég hefði þekkt
hana alla mína ævi.
Þó samskiptin væru stopul vegna
fjarlægðarinnar og takmörkuðust
við jólahátíðir framan af ævi minni
og stórafmæli mörkuðu þau spor í
vitund mína og urðu örlagavaldur
um val mitt á skóla í Danmörku.
Tækniskóli Íslands var sniðin að
námi í Danmörku og þegar ég árið
1975 stóð frammi fyrir því vali til
hvers staðar í Danmörku ég ætlaði
til framhaldsnáms í tæknifræði varð
val mitt ekki erfitt enda mikill feng-
ur að geta verið nálægt góðum og
hjálpsömum fjölskyldumeðlim. Valið
stóð milli stærstu tækniskólanna þ.e.
í Kaupmannahöfn, Árósum eða í Óð-
insvéum og ég valdi Óðinsvé sem var
stutt frá heimili Löllu og þar hafði
Helgi Jónsson tæknifræðingur,
einkasonur Löllu, stundað nám
nokkrum árum áður. Þegar hér
kemur við sögu var Kristján eigin-
maður hennar dáinn fyrir nokkrum
árum, börnin öll löngu uppkomin og
flest gift og Lalla nýbúin að selja alla
bílana og stóra húsið þeirra í Skårup
og hafði fest kaup á glæsilegu og
snotru einbýlishúsi í Nyborg á
Fjóni. Þau voru ófá sporin mín inn á
fallega heimilið hennar Löllu því þar
fann ég rækilega fyrir því að þar var
maður alltaf velkominn.
Lalla var afskaplega rómantísk
kona og segja má að hún sé ævin-
týraprinsessan sem leitaði uppi
æskuástina sína og stofnaði heimili
með honum. Upp úr 1930 var Lalla
send til náms í Héraðsskólann á
Laugarvatni og þar kynntist hún
honum Ólafi Sigurðssyni, æskuást-
inni sinni. Þótt þau væru aðeins tán-
ingar á þeim tíma tók æskuástin sér
bólfestu í hjörtum þeirra og þrátt
fyrir langan aðskilnað, upphaflega
vegna stríðsins og þrátt fyrir barn-
eignir og langt hjónaband með öðr-
um slokknaði aldrei á þessum neista.
Neistin tendraðist þegar þau hittust
aftur fyrir tilstilli vinafólks enda var
ekkert lengur sem gat aftrað þeim
að eigast og bæði búin að missa
maka sína. Lalla tók sig upp og flutti
frá Danmörku og stofnaði heimili
með Ólafi á Selfossi og varð samb-
and þeirra mjög kærleiksríkt og var-
aði allt þar til Ólafur lést fyrir
nokkrum árum.
Lalla átti við vanheilsu að stríða
síðustu æviárin en þrátt fyrir það
hélt hún sínu striki og sló aldrei af og
keyrði á milli Reykjavíkur og Selfoss
til að heimsækja einkasystur sína
hvernig sem viðraði. Samband
þeirra systra stóð á traustum grunni
og höfðu þær gaman af að ferðast
saman eftir að Lalla var flutt heim til
Íslands og sérstaklega eftir að þær
báðar voru orðnar einar. Þannig fóru
þær ófáar ferðir hér innanlands en
auk þess til Danmerkur, Banda-
ríkjann, Krítar, Porto Ros, Madeira,
Júgóslavíu, og Spánar. Ég veit að
þær áttu mjög góðar stundir saman
og er missir móður minnar því mikill
við fráfall hennar. Ég vil votta öllum
ættingjum og vinum Löllu samúð
mína, þ.á m. móður minni Guðrúnu,
Gísla bróður þeirra, Helga, einka-
syni Löllu og fósturbörnum hennar
þeim Birgittu, Jörgen og Mary og
bið algóðan Guð að blessa minningu
Löllu frænku.
Jón Egill Unndórsson.
Ég kynntist Löllu þegar faðir
minn Ólafur Sigurðsson og hún
ákváðu að hefja sambúð fyrir rúm-
um tuttugu árum. Þau voru ákaflega
samhent og góð hvort öðru, hlýjan á
heimili þeirra var ómæld, nærandi
og græðandi.
Hún þráði að sjá sem mest af Ís-
landi eftir langa útivist, það átti vel
við hann pabba, að halda áfram að
ferðast um landið með Löllu sem allt
vildi sjá.
Ég er ákaflega þakklát fyrir árin
sem ég fékk að eiga samleið með
Löllu,
hún var sterk kona með dýrmæta
og mikla reynslu af lífinu. Mér finnst
hún hafa búið yfir flestum þeim kost-
um sem prýða mega eina konu.
Eftir að pabbi dó 1995 dýpkuðu
tengsl okkar. Krosssaumur mun
hafa átt sinn þátt í því, ég litaði garn
og hannaði myndir og munstur sem
hún sat með löngum stundum og
fyllti með saumi. Við vorum alltaf
spenntar að hittast, hún að fá ný
verkefni að fást við, ég að sjá hvern-
ig til hefði tekist hjá næmu sauma-
konunni minni. Ég sat oftast lengi
hjá Löllu, gisti stundum, til að fá
svolítið lengri tíma með henni.
Frásagnarhæfileiki hennar var
mjög góður og minnið skarpt, bæði á
atvik og tilfinningarnar sem tengd-
ust þeim. Oft sagði hún mér frá hlut-
um sem okkur þóttu svo fyndnir að
við grétum af hlátri.
Ég var alltaf full aðdáunar á hvað
henni tókst að lifa lífinu lifandi síð-
ustu árin þrátt fyrir veikindi og van-
heilsu, til í allt sem var mannbæt-
andi, sund, leikhús, bíó, lesa
áhugaverðar bækur, ferðast og sjá
meira, taka bara eina eða tvær töflur
í viðbót til að njóta næsta augna-
bliks.
Ása Ólafsdóttir.
Það sem gerði Löllu að vinsælum
og áhugaverðum samferðamanni
voru ekki síst réttlætiskennd henn-
ar, atorka, jákvæði og geislandi
áhugi á fólki og umhverfi.
Hún lenti í ýmsu og reyndi margt
á lífsgöngunni. Var send barnung frá
heimili sínu á Stokkseyri til að vinna
fyrir sér að hætti þess tíma. Fór síð-
ar sem ung kona á vit ævintýra til
Danmerkur að kynnast nýju um-
hverfi og menningu og vinna fyrir
sér um tíma, en festist í landinu á
styrjaldarárunum. Hún eignaðist
þar Gert Helga og annaðist hann
sem einstæð móðir, en tók síðan að
sér heimili dansks ekkjumanns að
nafni Kristian, sem misst hafði konu
sína frá þremur börnum. Þau Lalla
og Kristian giftust og bjuggu lengst
af í húsinu Ísafold í Skårup á Fjóni
þar sem þau stunduðu vöruflutn-
inga.
Mér er minnisstætt sumarið 1975
þegar við 7 manna fjölskyldan heim-
sóttum Löllu á leið okkar um meg-
inland Evrópu, eftir vel heppnaða
ársdvöl í Svíþjóð. Lalla var þá ekkja
og bjó ein í Ísafold. Hún tók á móti
okkur með sinni einstöku glaðværð
og umhyggju. Við strákarnir fengum
að sofa í stóra garðinum hennar
meðan pabbi og mamma sváfu í hús-
inu. Ró varð að vera komin á tím-
anlega innandyra, því Lalla fór að
vanda snemma að sofa og þurfti frið
áður til að skrifa eitt af sínum mörgu
sendibréfum til vina og vandamanna
(Þessar bréfaskriftir voru eitt af að-
alsmerkjum Löllu og myndu bréfin
fylla nokkur bindi ef þau væru tekin
saman).
Daginn eftir bauð hún okkur rauð-
graut með rjóma („rødgrød med
fløde“) og ég hef aldrei nokkurn tím-
ann fengið betri graut.
Á síðari hluta ævinnar ákvað Lalla
að söðla um á ný og flytja til Íslands.
Þetta kom mörgum vinum hennar
og ættingjum á óvart, sem töldu að
hún væri orðin svo danskmótuð (í
bestu merkingu) að Danmörk væri
hennar heimahöfn og endastöð.
En „römm er sú taug“. Hún hafði
jafnframt kynnst gömlum æskuvini,
Ólafi Sigurðssyni, og saman ákváðu
þau að rugla saman reytum og
stofna heimili á Selfossi. Var Lalla
nú komin að heita má í heimahagana
aftur, og undi sér þar ekki síður en í
hlýja reitnum sínum í Skårup á ár-
um fyrr.
Nú er lífsgöngu Löllu lokið. Vegna
allra sinna góðu eiginleika er ekki
annað hægt en sakna hennar. En
ljúfar minningar munu lifa áfram
meðal samferðamanna. Megi kær-
leiksríkur Guð geyma Löllu og vera
með börnum hennar, systkinum og
öllum ástvinum.
Rúnar Vilhjálmsson.
Enginn veit sitt skapadægur. Ég
tala í símann við systur mína káta og
hressa fyrir stundu og eftir klukku-
tíma er hún helsjúk: Lífæðin hefur
gefið sig, lífið fjarar út. Á hálfum
öðrum sólarhring er Lalla systir dá-
in. Söknuðurinn er sár.
Hún hét fullu nafni Ólöf Ingibjörg
Símonardóttir. Við vorum fjögur
systkinin, börn Símonar og Krist-
gerðar í Bræðraborg á Stokkseyri,
þessu sjávarplássi á suðurströndinni
með öllu sínu brimi og boðaföllum,
en einnig fjölskrúðugu mannlífi. Þar
bjó fólk með sönggleði og ævin-
týraþrá í blóðinu. Ég var tveimur ár-
um eldri en Lalla og nokkuð hærri.
Hafði hún stundum orð á því, þegar
við vorum börn, að ég vildi ráða yfir
sér. Það tók fljótt af þegar við elt-
umst og mér er ekki ugglaust um að
hún hafi mjög snemma orðið leiðtogi
í ýmsu því sem þurfti að bregðast
fljótt við því hún hafði bæði góða
greind og bein í nefinu og lífsorkan
og fjörið var mikið.
Barnæskan var stutt í þá daga.
Börn þurftu snemma að vinna fyrir
mat sínum. Ef engin vinna var
heimavið voru þau send í burtu yfir
sumartímann. Lalla systir var send
til Vestmannaeyja 9 ára gömul. Hún
lenti hjá góðu fólki og afkomendur
hjónanna voru vinir Löllu alla tíð síð-
an. Skólaskylda barna var í þá daga
fjögur ár, frá 10–14 ára. Ef áhugi og
geta var til að afla sér meiri mennt-
unar voru þeir heppnir sem komust
á héraðsskólana, sem mikils voru
metnir í þá daga. Lalla var ein af
þeim heppnu. Hún fór á Héraðsskól-
ann á Laugarvatni. Þau ár urðu
henni dýrmæt í minningunni alla
ævi. Skólaganga Löllu varð ekki
lengri, en leikni hennar og úrræði í
margs konar aðstæðum lífsins, og
bréfaskriftir til vina og kunningja,
báru vitni um að hún hafði fengið
gott veganesti.
Næsti kafli í ævi Löllu systur er
ævintýri líkastur. Hún fór til Dan-
merkur um tvítugt, varð innlyksa í
stríðinu og ílentist þar í 40 ár. Hún
eignaðist soninn Gert Helga og tók
síðar að sér heimili ekkjumanns með
3 börn þar sem móðirin hafði dáið af
barnsförum. Hún giftist manninum,
elskaði hann og virti og ól upp börn-
in hans, ásamt sínu, sem væru þau
hennar eigin. Orðið stjúpa var ekki
til í hennar orðaforða. Börnin höfðu
átt sina „mor“. Lalla var ávallt köll-
uð „mamma“ uppá íslensku og elsk-
uð sem slík.
Síðasti kaflinn er einnig ævintýra-
legur. Þegar börnin voru upp komin,
búin að stofna sitt eigið heimili og
eiginmaðurinn dáinn, kom Lalla oft í
heimsókn til Íslands. Í einni slíkri
heimsókn hitti hún æskuvin sinn úr
Héraðsskólanum á Laugarvatni,
Ólaf Sigurðsson, ættaðan frá Eyr-
arbakka. Þau felldu hugi saman og
ákváðu að deila ævikvöldinu. Þau
voru um sextugt og áttu saman mjög
góð 20 ár þar til hann lést fyrir fimm
árum. Þá voru þau nýbúin að festa
sér íbúð í húsi aldraðra á Selfossi.
Þar bjó hún til dauðadags og leið þar
vel.
Elsku systir mín. Alls staðar varst
þú aufúsugestur hér á jörð og öllum
vildir þú gott gjöra. Ég trúi að þér
verði vel fagnað á áfangastað. Við
systkini þín biðjum góðan Guð að
varðveita sál þína að eilífu og vernda
okkur vini þína sem eftir lifum.
Guðrún Símonardóttir.
ÓLÖF INGIBJÖRG
SÍMONARDÓTTIR
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090.