Morgunblaðið - 01.11.2001, Qupperneq 18

LANDIÐ
18 FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÁRLEG Landskeppni Smala-
hundafélags Íslands var haldin á
Eyrarlandi í Fljótsdal um helgina.
Það var í fyrsta skipti sem slík
keppni fór fram á Austurlandi.
Keppt var í þremur flokkum;
unghunda-, byrjenda- og almenn-
um flokki. Keppnin hófst með for-
keppni á laugardag, en á sunnu-
dag voru úrslit og
verðlaunaafhending og veitingar
að keppni lokinni að Skriðu-
klaustri. Mótshaldarar voru
Smalahundafélag Íslands og ný-
stofnuð Austurlandsdeild þess.
Þorvarður Ingimarsson á Eyr-
arlandi í Fljótsdal, sagði að not-
endum smalahunda af Border-
Collie kyni færi hægt en örugg-
lega fjölgandi hér á landi. Kynið
hefur verið ræktað í yfir 100 ár og
þar sem sauðfjárbúskapur er
stundaður í einhverjum mæli, t.d. í
Bretlandi, Ástralíu og á Nýja-
Sjálandi, eru bændur með Border-
Collie. „Það er fjölhæfnin fyrst og
fremst sem gerir þá svona góða,“
sagði Þorvarður. „Venjulegir fjár-
hundar sem við þekkjum til sveita,
eru fyrst og fremst rekstr-
arhundar. Border-Collie eru hins
vegar fjölnota hundar sem hafa
þann eiginleika að geta farið fyrir
og náð í kindur og komið með til
smalans. Þeir sækja upp í fjall-
lendi, kletta og niður í gil. Það er
óhemju vinnusparnaður að því að
vera með svona hund og hægt að
nota þá á miklu fleiri vegu en
þessa gömlu íslensku, þótt góðir
séu. Fleiri hundakyn hafa að ein-
hverju leyti í sér að halda kindum
að smala, en þetta kyn er lang-
sterkast.“
Fyrst og fremst vinnuhundar
sem þarf að úthluta verkefnum
Þorvarður segir smalahunda
fyrst og fremst kraftmikla vinnu-
hunda og ræktun þeirra og efling
vinnuvilja byggist fyrst og síðast á
veiðieðlinu. Þeir þurfi markvissa
hreyfingu, en séu samt góðir fjöl-
skylduhundar. Lykilatriði sé að út-
hluta þeim verkefnum og gæta
þess að þeir hlaupi ekki út undan
sér í leik. „Ef þú þjálfar hundinn í
hálfan mánuð þannig að þú takir
hann út tvisvar á dag, kortér í
senn, þá ertu kominn með hund
sem þó nokkuð mikil not má hafa
af við kindur,“ sagði Þorvarður að
lokum. 16 hundar tóku þátt í
keppninni. Brautin var þannig upp
byggð að fyrst átti keppandinn að
hlaupa 350 m leið að ná í kindahóp
og koma með hann til smalans í
gengum hlið. Þá að reka hópinn
frá smalanum 150 m leið í gegnum
hlið og reka kindurnar svo þvert á
í 75 m og aftur til smalans. Þá
þurfti smalinn að skipta kinda-
hópnum með aðstoð hundsins og
loks var rekið í rétt. Þetta þurfti
að gera á 15 mínútum að hámarki,
en annars féllu menn úr keppni.
Í unghunda- og byrjendaflokki
urðu hundar Kristínar Kjart-
ansdóttur úr Mjóafirði í 2. og 3.
sæti. Í byrjendaflokki sigraði
Garpur Jóns Þórs Þorvarðarsonar
á Glúmsstöðum, Fljótsdal og í ung-
hundaflokki varð efstur Vaskur
Svans Guðmundssonar frá Dals-
mynni í Hnappadalssýslu.
Í 3. sæti úrslitakeppninnar varð
Tígull, eigandi Þorvarður á Eyr-
arlandi. Tryggur Gunnars Ein-
arssonar, Daðastöðum í Öxarfirði,
varð annar og Skessa í eigu Svans
Guðmundssonar sigraði.
Alhvítt var í Fljótsdal keppn-
isdaginn en veður stillt.
Landskeppni Smalahundafélags Íslands í Fljótsdal
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Svanur Guðmundsson með sigurvegarana sína; Skessu, eins og hálfs árs, og Vask, þriggja ára.
Vinnusparnaður
í öflugum smalahundi
Egilsstaðir
ATHÖFN var nýlega í Reykjahlíð-
arskóla þar sem Ragnhildur Sigurð-
ardóttir vistfræðingur frá Þórólfs-
hvoli og Árni Einarsson
náttúrufræðingur, forstöðumaður
Náttúrurannsóknarstöðvarinnar við
Mývatn, afhentu skólanum fjórar
smásjár og fjórar víðsjár sem eru
gjöf frá bandarískum umhverfissam-
tökum í Kaliforníu, Seacology.
Þessi ágætu samtök hafa það að
markmiði að styrkja mann og nátt-
úru á eyjum víða um heim og kom
fulltrúi þeirra, Karen Peterson, í
fylgd Ragnhildar Sigurðardóttur í
skólann okkar á sl. ári til að kynnast
aðstæðum. Henni leist svo vel á
starfsemina og umgjörðina að sam-
tökin ákváðu að styrkja skólann með
tíu þúsund dollara framlagi til að
bæta aðstöðu við náttúrufræði-
kennslu. Tækin voru síðan valin af
Árna Einarssyni en hann hefur nú á
síðustu árum aðstoðað kennara skól-
ans á hverju vori við verkefni í nátt-
úrufræðum. Við sama tækifæri af-
henti Árni skólanum einnig gjöf frá
umhverfisráðuneytinu, vandaðan
fuglaskoðunarsjónauka. Í skólanum
er markvisst reynt að glæða áhuga
nemenda fyrir náttúru sveitarinnar,
ekki síst fjölbreyttu fuglalífi. Þessi
tæki munu því sannarlega koma að
góðum notum.
Hólmfríður Guðmundsdóttir
skólastjóri þakkaði höfðinglegar
gjafir og sagði að með þeim væri að-
staða skólans til líffræðikennslu að
þessu leyti komin jafnfætis því besta
sem þekkist í íslenskum skólum.
Árni Einarsson sagði frá möguleik-
um tækjanna og Ragnhildur Sigurð-
ardóttir greindi frá ástæðum þess að
svo fjarlæg samtök fengu áhuga á
mývetnsku skólastarfi.
Óendanleg fjölbreytni mývetnskr-
ar náttúru gerir allar athuganir,
hvort sem er við kennslu barna og
unglinga eða rannsóknir langskóla-
genginna fræðimanna, áhugaverðar
og spennandi. Ágætir möguleikar
eru til að taka á móti hópum nem-
enda af öllum skólastigum til lengri
eða skemmri dvalar í Mývatnssveit
til náttúruskoðunar og geta þá þessi
afar vönduðu tæki komið einnig
þeim að góðum notum.
Árni Einarsson, Hólmfríður Guðmundsdóttir og
Ragnhildur Sigurðardóttir við afhendingu gjafa
til Reykjahlíðarskóla.
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Grunnskólinn í Reykjahlíð er vistlegt og sérlega vel
hannað hús, byggt fyrir um 10 árum eftir teikningum
Svans Eiríkssonar arkitekts.
Smá- og víðsjár til
náttúrufræðikennslu
Mývatnssveit
Bandarísk umhverfissamtök
færa Reykjahlíðarskóla gjöf
LIÐLEGA 50 manns sátu lands-
fund jafnréttisnefnda sem hald-
inn var á Hvolsvelli 19.–20. októ-
ber. Á fundinum voru flutt
fjölmörg erindi og einnig urðu
miklar umræður um jafnréttis-
mál og stöðu þeirra í samfélag-
inu.
Fundarmenn voru sammála
um að hæg fjölgun kvenna í
sveitarstjórnum væri áhyggju-
efni og full ástæða væri til að
reyna að breyta formi sveitar-
stjórnarmála þannig að vinnuá-
lag fældi fólk ekki frá þátttöku.
Einnig lýstu fundarmenn furðu
sinni á því hversu mörg sveit-
arfélög sinntu jafnréttismálum
lítið. Ekki væru starfandi jafn-
réttisnefndir í sumum sveitar-
félögum og annars staðar væru
þær fullkomlega óvirkar. Sveit-
arfélög hefðu mörg hver ekki
útbúið jafnréttisáætlanir og enn
eru starfandi sveitarstjórnir sem
eingöngu eru skipaðar körlum.
Fundurinn vildi hvetja til þess að
jafnt hlutfall kvenna og karla
verði í framboði til næstu sveit-
arstjórna.
Á fundinum var fjallað um at-
vinnuástand víða á landsbyggð-
inni. Virðist svo sem kvenna-
störfum fækki og konur flytji
burtu án þess að nokkuð sé að
gert. Þetta sé þróun sem hvorki
komi landsbyggðinni né höfuð-
borgarsvæðinu til góða.
Í framsöguerindum komu
margar markverðar upplýsingar
fram. Ingibjörg Sólrún Gísladótt-
ir sagði m.a. frá því hvernig
markvisst hefði verið unnið að
því að auka þátttöku kvenna hjá
Reykjavíkurborg. Nú væri svo
komið að í nefndum væri kynja-
hlutfallið jafnt og í stjórnunar-
stöðum hjá borginni væri einnig
jafnt kynjahlutfall og hallaði þar
ekki á konur. Þetta sýndi að með
markvissu starfi og fullum vilja
væri hægt að jafna stöðu kvenna
og karla hjá sveitarfélögum.
Ásdís Halla Bragadóttir sagði
m.a. frá því mikla vinnuálagi sem
fylgir þessum störfum og nauð-
syn þess að breyta því til að fá
fleiri konur til að taka þátt. Þá
var sagt frá samþættingarverk-
efnum á Akureyri og í Mos-
fellsbæ. Kynnt var hvað hægt er
að gera á einfaldan hátt til að
breyta þjónustu ef hún hentar
ekki báðum kynjum jafnt. Þá
kom Lilja Mósesdóttir með ýms-
ar tölulegar upplýsingar um
stöðu kvenna og sýndi fram á
með einskonar jafnréttisvísitölu
að 84 ár væru í að jafnrétti yrði
náð á Íslandi með sömu þróun og
verið hefur undanfarin 10 ár.
Fundarmenn lýstu einnig
áhyggjum sínum yfir kynlífssölu-
stöðum og eru stjórnvöld hvött
til að haga lagasetningu þannig
að sveitarfélögum sé í sjálfs vald
sett hvort þau leyfa slíka staði.
Hvolhreppur bauð fulltrúum á
landsfundinum til kvöldverðar og
skemmtunar í Sögusetrinu. Þar
frumflutti Guðrún Sigurðardóttir
frá Hvolsvelli m.a. ljóð um Hall-
gerði langbrók sem vakti mikla
athygli.
Morgunblaðið/Steinunn Ósk Kolbeins
Nokkrir frummælendur á landsfundi jafnréttisnefnda sveitarfé-
laga sem haldinn var á Hvolsvelli um helgina.
Hæg fjölgun kvenna
í sveitarstjórn-
um áhyggjuefni
Hvolsvöllur
Landsfundur jafnréttisnefnda