Morgunblaðið - 24.11.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
JÓN Steinar Gunnlaugsson, verj-
andi Samtaka um kvennaathvarf,
segir að erfingjar Einars Sigurðs-
sonar, útgerðarmanns í Vestmanna-
eyjum, hafi verið krafðir um greiðslu
á þeim mun sem er á verði húss sem
Samtök um kvennaathvarf keyptu
undir starfsemi sína og markaðs-
verði hússins, en munurinn er 4,5
milljónir samkvæmt mati dóm-
kvaddra matsmanna. Málið verði
sótt fyrir dómi ef þess þurfi.
Erfingjarnir hafa krafist þess fyr-
ir Héraðsdómi Reykjavíkur að Sam-
tök um kvennaathvarf verði borin út
úr húsinu, en erfingjarnir fengu í
haust forkaupsrétt sinn að húsinu
viðurkenndan í Hæstarétti.
Jón Steinar sagði að þetta mál
snerist um hvað fælist í loforði erf-
ingjanna um sanngjarnan frest til
handa Samtökum um kvennaathvarf
til þess að rýma húsið. Í dómsmálinu
hefði m.a. verið tekist á um það fyrir
hvorn aðilann væri bagalegra að
þurfa að víkja vegna þess að það
væri eitt af skilyrðunum í lögunum.
Fram hefði m.a. komið að Samtök
um kvennaathvarf hefðu lengi verið
að leita að hentugu húsnæði og að
það tæki samtökin mikinn tíma að
finna nýtt húsnæði sem hentaði ef
þau yrðu að fara úr húsnæðinu
vegna þess að þarfir samtakanna
væru sérstakar.
Deilt um „sanngjarnan frest“
„Við þessar kringumstæður var
loforðið gefið um sanngjarnan frest.
Það á svo að „efna“ það loforð með
því að veita tveggja mánaða frest frá
uppsögu dómsins. Auðvitað hlýtur
sanngjarn frestur að teljast sá frest-
ur sem ætla má að það taki Samtök
um kvennaathvarf í fyrsta lagi að
finna húsnæði sem uppfyllir þessar
kröfur og í öðru lagi eðlilegur tími
sem það tekur að fá slíkt húsnæði af-
hent.
Núna liggur fyrir að það er búið
að gera kaupsamning um húsnæði
sem tókst að finna á tiltölulega
skömmum tíma. Samtökin komast
inn í það á tíma sem telja má venju-
legur og eðlilegur. Þetta fólk vill
hins vegar samtökin út.“
Í Morgunblaðinu í gær er birt yf-
irlýsing frá Auði Einarsdóttur og
Árna B. Erlingssyni sem segjast
áforma að búa í húsinu.
Jón Steinar sagði að í þessari yf-
irlýsingu væru Auður og Árni að
ræða efnislega um málið sem dæmt
var í Hæstarétti 20. september sl. og
blanda efnisatriðum málsins við
ágreining um afhendingu hússins.
„Þau eru í þessari yfirlýsingu að
gefa í skyn að Samtök um kvenna-
athvarf hafi vitað um forkaupsrétt-
inn þegar þau festu kaup á eigninni.
Þetta er algjör fjarstæða og það
liggur fyrir að dómurinn í málinu er
byggður á því að samtökin vissu ekki
um þetta. M.a. er það þannig að í
samþykktu kauptilboði er reitur fyr-
ir skjöl sem lágu frammi og þar er
ekkert svona skjal nefnt. Fasteigna-
salan vissi ekkert um forkaupsrétt-
inn heldur,“ sagði Jón Steinar.
„Dómsmálið snerist ekki bara um
það hvor réttindin stæðu framar
vegna ákvæðis 18. gr. þinglýsingar-
laga, heldur snerist dómsmálið líka
um það hvort forkaupsréttur hefði
yfirleitt orðið virkur vegna þess að
um örlætisgerning væri að ræða
þegar St. Jósefssystur seldu sam-
tökunum eignina á lægra verði en
markaðsvirði. Sú regla gildir í lög-
fræði að þegar um gjöf er að ræða
verður forkaupsréttur ekki virkur
og það er álitamál hvenær örlætið er
orðið það mikið að það valdi því að
enginn forkaupsréttur verði virkur.
Málið snerist ekki síður um þetta og
þetta nefna þau ekki í yfirlýsingu
sinni. Það er kannski vegna þess að
þeim finnst eitthvað óþægilegt að
upplýsa það, að það er ekki nóg með
að þau hafi fengið að kaupa eignina
heldur hafa þau fram að þessu ekki
þurft að borga markaðsverð fyrir
hana. Þau munu hins vegar verða
sótt fyrir dómi um það sem á milli
ber en það er samkvæmt mati dóm-
kvaddra matsmanna 4,5 milljónir.
Samtök um kvennaathvarf voru
þegar búin að selja eldri eign sína
þegar þeim var kynntur forkaups-
rétturinn og voru þess vegna búin að
skuldbinda sig til að afhenda hina
eignina þegar þeim var kunnugt um
að forkaupsréttur var til staðar.
Í þessari furðulegu yfirlýsingu er
þetta fólk að dylgja um efni samtala
minna við umbjóðendur mína um
ráðgjöf mína til þeirra. Ég hvorki
get né vil skýra frá því hvað okkur
fór á milli. Ég tel það hins vegar
vera smekklaust að vera með dylgj-
ur af þessu tagi. Það er eins og þetta
fólk vilji með þessum hætti gera mig
að andstæðingi sínum í málinu frek-
ar en mannúðarsamtökin Samtök
um kvennaathvarf,“ sagði Jón Stein-
ar.
Morgunblaðið leitaði til Ágústs
Einarssonar prófessors með spurn-
ingu um hvers vegna erfingjar Ein-
ars Sigurðssonar hefðu ekki gefið
Samtökum um kvennaathvarf lengri
frest til að rýma húsið. Hann vísaði
öllum spurningum um málið til Auð-
ar systur sinnar eða þess lögfræð-
ings sem farið hefur með málið fyrir
hönd erfingjanna.
Jón Steinar Gunnlaugsson, lögmaður Samtaka um kvennaathvarf, undirbýr málsókn
Krefst þess að gjöf
nunnanna sé viðurkennd
ÞAÐ er óhætt að segja að menn hafi
verið á valdi tilfinninganna um
stund þegar skipverjar af varðskip-
inu Óðni hittu Richard Moore í
fyrsta skipti í 33 ár, en Moore er
fyrrum sjómaður sem á líf sitt varð-
skipsmönnum að þakka.
Honum var bjargað ásamt fleir-
um af togaranum Notts County í
byrjun febrúar 1968 í Ísafjarð-
ardjúpi í mannskaðaveðri. Íslenski
vélbáturinn Hugrún II frá Bolung-
arvík fórst með allri áhöfn og sömu-
leiðis breski togarinn Ross Cleve-
land, en einn skipverji, Harry
Eddom, lifði slysið af. Hinn togarinn
breski, Notts County var í hættu
staddur, en allri áhöfn var bjargað
að einum undanskildum. Alls fórust
25 sjómenn, íslenskir og breskir, en
átján Bretum var bjargað. Um nótt-
ina fór Richard Moore niður í klefa
sinn til að biðjast fyrir. Sótti hann
silfurhúðaðan Parker-penna sem
móðir hans hafði eftirlátið honum
áður en hún dó. Pennann hafði
Moore með sér yfir í varðskipið Óð-
in eftir að varðskipsmenn á gúmbát
björguðu honum og félögum hans.
Svo þakklátur var Moore þegar
hann kom um borð í Óðin að hann
gaf einum skipverja pennann.
Frá þessu er sagt í nýjustu bók
Óttars Sveinssonar, Útkall í Djúp-
inu.
Í tilefni af útkomu bókarinnar
voru endurfundir í varðskipinu
Óðni í Reykjavíkurhöfn í gær þar
sem Moore hitti bjargvætti sína eft-
ir 33 ár. Þar voru komnir saman
þeir Pálmi Hlöðversson, Sigurður
Árnason, Sigurjón Hannesson og
Valdimar Jónsson. Eftir að Moore
hafði þakkað lífgjöfina komu varð-
skipsmenn honum á óvart og gáfu
honum silfurhúðaðan Parker-penna
til minningar um móður hans og
björgunina 1968.
„Þetta var mjög tilfinningaþrung-
in stund,“ sagði Moore í samtali við
Morgunblaðið um endurfundina.
„Ég hef ekki komið til Íslands eftir
að ég fór héðan 1968. En þegar ég
kom hingað í gærkvöldi helltust
minningarnar yfir mig frá þessari
nótt. Eftir þessa atburði fékk ég
slæmar martraðir í nokkur ár á eft-
ir, enda fórust margir þessa nótt.
Það var helkalt og ástandið var
skelfilegt. Við héldum allir að þetta
væri okkar síðasta. Við hírðumst
um borð í strönduðu skipinu í 15
klukkustundir í myrkri.“
Moore, sem var 26 ára þegar at-
burðirnir urðu, slapp með smákal á
fingri og nefi.
MARKMIÐ málþings um bætta lög-
reglusamvinnu sem haldið var í
Reykjavík í gær er að fara yfir stöðu
lögreglusamvinnu í Evrópu í breyttu
umhverfi og hvort náðst hafi mark-
mið um hana. Sólveig Pétursdóttir,
dóms- og kirkjumálaráðherra, setti
málþingið og sagði hún í ávarpi sínu
að margt hefði verið gert síðustu ár-
in til að auka samvinnu lögreglu,
bæði með tvíhliða samstarfi landa,
með samstarfi ríkjahópa, t.d. innan
Norðurlandanna og Schengen-sam-
starfinu.
„Smíðuð hafa verið mikilvæg tæki
í þessu skyni, svo sem ýmiss konar
upplýsingabúnaður og stofnað hefur
verið til formlegs samstarfs fyrir
slíka samvinnu,“ sagði ráðherra og
sagði þetta bakgrunn umfjöllunar-
efnis málþingsins.
Ráðherra minnti á að málþingið
væri haldið í skugga alvarlegustu
hryðjuverka sem framin hefðu verið
og ein leið til að berjast gegn hryðju-
verkum væri að styrkja alþjóðasam-
vinnu lögregluyfirvalda. Hún sagði
hryðjuverk þó ekki einu ógnina,
margs konar ofbeldi sem tengdist
fjöldasamkomum, aukin fíkniefna-
sala sem alþjóðleg glæpasamtök
stæðu að og ofbeldi gegn konum og
börnum undirstrikuðu einnig þörf á
sterkri samvinnu.
Sólveig Pétursdóttir kvaðst vona
að hægt væri á málþinginu að meta
árangur sem náðst hefði og spyrja
um leið hvort meiri samvinnu væri
þörf, hvort menn hefðu lært af
reynslunni og hvort nema þyrfti ný
lönd í þessum efnum. Kvaðst hún
vonast til að í umræðum málþingsins
yrðu til nýjar hugmyndir og betrum-
bætur á núverandi starfsemi sem
menn gætu hrint í framkvæmd
heima fyrir.
Dómsmálaráðherra á málþingi um aukna lögreglusamvinnu
Síaukin samvinna
lögregluyfirvalda
Morgunblaðið/Golli
Fyrirlesarar á málþingi um aukna samvinnu lögreglu voru bæði fræði-
menn og embættismenn sem sinna alþjóðlegri lögreglusamvinnu.
JAN Petersen, nýskipaður ut-
anríkisráðherra Noregs, kemur
í heimsókn hingað til lands í
næstu viku og mun þá eiga
fund með Halldóri Ásgrímssyni
utanríkisráðherra. Að sögn
Halldórs verður þetta vinnu-
fundur þar sem rædd verða
ýmis mál sem snerta Evrópska
efnahagssvæðið og Evrópu-
sambandið. „Við munum einnig
ræða stöðu alþjóðamála að
öðru leyti, eins og hryðjuverkin
og málefni NATO. Þetta verða
helstu umræðuefnin fyrir utan
tvíhliðamál,“ segir Halldór.
Fjallað er um heimsókn Pet-
ersen til Íslands á netútgáfu
Aftenposten í Noregi. Þar seg-
ir að Ísland og Noregur sækist
bæði eftir að tilnefna forseta
Eftirlitsstofnunar EFTA,
ESA, en ekki tókst að útkljá
það á fundi aðildarríkja EFTA
í byrjun október. Í frétt Aften-
posten segir að málið verði
eftst á blaði á fundi ráð-
herranna í Reykjavík. Að-
spurður segist Halldór ekki
vilja tjá sig meira um málefni
forseta ESA á þessu stigi.
„Við höfum rætt það og
þurfum bara að finna niður-
stöðu í því. Aðalatriðið er að
hér er um dómstól að ræða
sem þarf fyrst og fremst að
vera trúverðugur gagnvart öll-
um þeim sem þurfa að treysta
á ákvarðanir hans, bæði innan
landanna og gagnvart Evrópu-
sambandinu,“ segir Halldór.
Ræða málefni sem
snerta EFTA og ESB
„Ástandið var
mjög skelfilegt“
Richard Moore rifjar upp björgun
í ofviðri í Ísafjarðardjúpi 1968
Morgunblaðið/Golli
Richard Moore með silfurpennann sem bjargvættir hans gáfu honum, þeir Sigurjón Hannesson, Valdimar Jóns-
son, Sigurður Árnason og Pálmi Hlöðversson.